Thi hành án Thái Nguyên kê biên, thu hồi "nhầm" tài sản của dân?

Thi hành án Thái Nguyên đang làm thủ tục kê biên tài sản của bà Thủy tại nhà của ông Quy, bà Tân

Mặc dù thửa đất số 284, tờ bản đồ số 27, tại tổ 21, phường Trưng Vương, TP. Thái Nguyên của bà Đinh Thị Thủy đã được chuyển giao cho gia đình ông Hạ Văn Quy và bà Đinh Thị Thanh Tân từ tháng 5/2008 khi không có tranh chấp, lấn chiếm, không bị phong tỏa bởi bất cứ vụ án nào và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – (GCNQSDĐ) số BM 169691 nhưng bỗng nhiên, thửa đất này bị thu hồi Quyền sử dụng đất – (QSDĐ) với lý do thửa đất đã bị kê biên, khiến gia đình ông Quy, bà Tân lâm vào cảnh “dở khóc, dở cười” nhiều năm qua…

Bỗng nhiên bị kê biên

Theo đơn phản ánh của gia đình ông Hạ Văn Quy và bà Đinh Thị Thanh Tân (số 11 Phường Hoàng Văn Thụ, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên): Ngày 23/5/2014, gia đình bỗng nhận được Quyết định số 4276/QĐ-UBND ngày 28/3/2014 của UBND TP Thái Nguyên về việc Thu hồi GCNQSDĐ số BM 169691 của gia đình ông với lý do: Quyền sử dụng đất, Quyền sở hữu (QSH) nhà và tài sản gắn liền với đất nêu trên đang bị Chi cục Thi hành án dân sự TP. Thái Nguyên kê biên trong khi giao dịch chuyển nhượng QSDĐ giữa hai bên hoàn toàn hợp pháp.

Nguồn gốc đất hình thành tài sản của gia đình ông Hạ Văn Quy và bà Đinh Thị Thanh Tân đều hoàn toàn hợp pháp, dựa trên cơ sở nhu cầu mua bán nhà, đất hoàn toàn tự nguyện và tuân thủ các quy định của pháp luật.

Cụ thể, ngày 8/5/2008, bà Đinh Thị Thuỷ đã chuyển nhượng QSDĐ có diện tích 80 m2 đất thỏ cư, thửa đất số 284, tờ bản đồ số 27, tại tổ 21, phường Trưng Vương, TP. Thái Nguyên và tài sản gắn liền trên đất cho vợ chồng ông Quy, bà Tân. Hợp đồng chuyển nhượng đã được UBND phường Trưng Vương, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên chứng thực, xác nhận, tại thời điểm mua bán hoàn toàn hợp pháp.

Sau khi giao dịch chuyển nhượng thành công, UBND phường Trưng Vương đã chứng thực cho hai bên được chuyển nhượng và đã trả lại hồ sơ cho công dân để thực hiện thủ tục hành chính theo quy định. Do bận bịu nhiều việc, khoảng thời gian từ ngày 8/5/2008 đến ngày 24/11/2011, gia đình ông Quy, bà Tân vẫn chưa đi đăng ký GCNQSDĐ.

Ngày 25/11/2011, Phòng TN&MT TP Thái Nguyên nhận được công văn số 707/THA ngày 24/11/2011 của Chi cục Thi hành án dân sự TP Thái Nguyên: “Về việc xác minh điều kiện thi hành án đối với bà Đinh Thu Thủy, tổ 21 phường Trưng Vương”.

Ngày 13/01/2012, phòng TN&MT thành phố Thái Nguyên tiếp tục nhận được Quyết định số 08/QĐ-THA ngày 12/01/2012 “về việc tạm dừng việc đăng ký, chuyển QSH, sử dụng, thay đổi hiện trạng tài sản đối với bà Đinh Thị Thủy”.

Ngày 17/9/2012, gia đình ông Quy, bà Tân nộp hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ. Sau khi hoàn thành các nghĩa vụ thuế, gia đình ông, bà đã được cấp GCNQSDĐ, số GCN BM 169291 này 01/10/2012. Sau khi nhận được cấp GCNQSDĐ, gia đình ông Quy, bà Tân đã thế chấp vay vốn kinh doanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Tế Việt Nam.

Tuy nhiên, sự việc trở nên phức tạp khi UBND TP. Thái Nguyên bỗng ra quyết định 4726/QĐ-UBND ngày 28/3/2017 thu hồi GCNQSDĐ, QSH tài sản khác gắn liền với đất số BM 169691. Lý do thu hồi là: GCNQSDĐ, QSH tài sản khác gắn liền với đất đã không cấp đúng quy định tại khoản 1 điều 106 Luật đất đai năm 2003.

Tuy nhiên, theo ông Hạ Văn Quy thì: “Chị Đinh Thị Thủy do cần tiền kinh doanh đã tiến hành chuyển nhượng QSDĐ của mình cho gia đình tôi. Hợp đồng chuyển nhượng đã được UBND phường Trưng Vương chứng thực và xác nhận. Nhưng đến khi chúng tôi thực hiện thủ tục đăng ký QSDĐ tại cơ quan có thẩm quyền thì lại nhận được thông báo thửa đất đó đã được cơ quan Thi hành án dân sự TP. Thái Nguyên kê biên, do chị Thủy có liên quan đến một số giao dịch dân sự khác là không đúng các quy định của pháp luật. Bởi lẽ, tất cả các Quyết định và bản án của Tòa án mà các cơ quan Thi hành án sử dụng làm căn cứ đều được ban hành sau khi chúng tôi tiến hành giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất và nhà ở”, ông Quy nói.

Thu hồi quyền sử dụng đất không rõ căn cứ

Phân tích và đánh giá vụ án, Luật sư Phan Thành Long, Văn phòng Luật sư Sao Mai, Đoàn luật sư tỉnh Thái Nguyên cho rằng: “Việc UBND TP Thái Nguyên cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Quy và bà Tân là hoàn toàn hợp pháp, đúng trình tự pháp luật. Nhưng việc thu hồi GCNQSDĐ của gia đình ông Quy, bà Tân với lý do QSDĐ, QSH nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất đang bị Chi cục thi hành án dân sự TP. Thái Nguyên kê biên là hoàn toàn không đúng; áp dụng những điều luật chung chung, không rõ căn cứ, thể hiện sự duy ý chí”.

Phân tích cụ thể, Luật sư Long cho biết thêm: Khi xác định QSH tài sản của người thi hành án phải theo hướng dẫn tại khoản 1, Điều 16, Thông tư 14, bao gồm các hành vi: bán, chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng, cho của người phải thi hành án cho người khác kể từ thời điểm có bản án, quyết định sơ thẩm.

Có thể nhận thấy quy định trên không phân biệt việc chuyển QSH là hợp pháp hay không hợp pháp mà chỉ căn cứ vào thời điểm thực hiện giao dịch kể từ khi có bản án, quyết định sơ thẩm.

Do đó, nếu một giao dịch hợp pháp, người phải thi hành án đã chuyển QSH cho người khác thông qua hợp đồng công chứng, chứng thực hoặc một hình thức phù hợp khác của pháp luật, trước khi có bản án, quyết định sơ thẩm thì tài sản đó không còn thuộc về quyền sở ữu của người thi hành án.

Trong trường hợp này, thửa đất số 28, tờ bản đồ số 27, tại tổ 21, phường Trưng Vương, TP. Thái Nguyên đã không còn là của bà Đinh Thị Thủy mà thuộc về gia đình ông Quy, bà Tân từ ngày 8/5/2008.

Ngoài ra, nếu Chấp hành viên (CHV) kê biên xử lý tài sản của gia đình ông Quy, bà Tân thì phải thực hiện đúng pháp luật về Thi hành án dân sự được quy định tại Điều 75 về việc kê biên, xử lý tài sản khi cưỡng chế có tranh chấp. Theo quy định này, nếu CHV vẫn tiến hành kê biên xử lý tài sản của gia đình ông Quy, bà Tân thì CHV phải hướng dẫn đương sự thực hiện việc khởi kiện tại Tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nhưng ở vụ án này, CHV chỉ biết kê biên mà không thực hiện thông báo hướng dẫn.

Tòa án đã công nhận QSH

Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án nhân dân TP Thái Nguyên đã ra Quyết định số 03/2012 buộc các bên tiếp tục thực hiện quy định về hình thức hợp đồng trong thời hạn 30 ngày kể từ (14/9/2012 đến 14/10/2012). Trong khoảng thời gian này, các bên đều chấp hành theo đúng quyết định của Tòa án, của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nên gia đình ông Quy, bà Tân đã được UBND TP Thái Nguyên cấp GCNQSDĐ, QSH nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BM 169691.

Điều này càng chứng tỏ rằng: Quyết định của Tòa án, của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã công nhận và xác định tại thời điểm cơ quan THADS TP. Thái Nguyên thực hiện việc kê biên thì Quyết định QSDĐ, QSH nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã thuộc QSH của ông Quy và bà Tân. Như vậy, căn cứ kê biên đối với QSDĐ và nhà ở tại số 21 phường Trưng Vương, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên đã không còn nữa…

“Sau khi nhận được GCNQSDĐ, gia đình tôi đã dùng chính tài sản này để thế chấp vay vốn tại ngân hàng Quốc tế chi nhánh Thái Nguyên có giao dịch đảm bảo với UBND TP. Thái Nguyên. Tuy nhiên, hiện nay Quyết định thu hồi GCNQSDĐ của UBND thành phố đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến vốn vay và hoạt động kinh doanh của gia đình tôi”, ông Quy bức xúc nói.

Ngoài ra, ông Quy còn cho biết thêm rằng: “Đến nay các cơ quan THA vẫn chưa thu hồi Quyết định kê biên theo quy định của pháp luật đã làm cho UBND TP. Thái Nguyên nhận định thiếu chính xác dẫn đến Quyết định thu hồi GCNQSDĐ, QSH nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Cũng vì điều đó, gia đình tôi đã phải năm lần, bảy lượt đi thưa kiện khắp nơi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của gia đình. Đặc biệt, để bảo vệ quyền lợi chính đáng, gia đình chúng tôi đã khởi kiện vụ án hành chính đối với Quyết định thu hồi GCNQSDĐ của UBND TP. Thái Nguyên khiến vụ án ngày càng rơi vào rắc rối… gây thiệt hại lớn về kinh tế, tinh thần giữa các bên đương sự.”