Những bài học kinh nghiệm quý tạo đột phá làm cao tốc đi qua 3 tỉnh

Cả 4 dự án đều gặp rất nhiều khó khăn thách thức rất lớn xuyên suốt quá trình triển khai, nhưng với nỗ lực, quyết tâm vượt bậc, cùng việc áp dụng thành công nhiều giải pháp linh hoạt, việc hoàn thành đảm bảo tiến độ, chất lượng không chỉ là minh chứng rõ nét về năng lực xây dựng đường cao tốc của Việt Nam, mà còn đúc rút nhiều kinh nghiệm quý báu để ngành GTVT vững bước thiết lập thêm những kỳ tích mới.

Giải pháp linh hoạt đã tạo nên đột phá ấn tượng

Theo ông Lê Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý Đầu tư xây dựng, cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An có tổng chiều dài 171,85 km, chia làm 4 dự án thành phần, gồm: Đoạn Cao Bồ - Mai Sơn dài 15,2 km, tổng mức đầu tư là 1.607,4 tỷ đồng; đoạn Mai Sơn - QL45 dài 63,37 km, tổng mức đầu tư 12.918 tỷ đồng; đoạn QL45 - Nghi Sơn dài 43,28 km, tổng mức đầu tư 5.534,5 tỷ đồng và đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km, tổng mức đầu tư 7.293,2 tỷ đồng.

Đến nay, cả 4 đoạn đã hoàn thành và đưa vào khai thác, đáp ứng tiến độ, chất lượng. Trong đó, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đưa vào khai thác từ tháng 2/2022; đoạn Mai Sơn - QL45 đưa vào khai thác tháng 4/2023; đoạn QL45 - Nghi Sơn và đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu đưa vào khai thác từ ngày 1/9/2023, đúng dịp kỷ niệm 78 năm Quốc khánh 2/9 đã nâng tổng chiều dài cao tốc đang khai thác trên cả nước lên 1.822 km. Sự "hòa mạng" của 4 đoạn cao tốc này đã rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội - Ninh Bình - Thanh Hóa - Nghệ An (huyện Diễn Châu) chỉ còn khoảng 3 - 3,5 giờ, đem lại những giá trị về phát triển kinh tế - xã hội vô cùng to lớn, khó đong đếm được.

Tại Hội nghị Sơ kết thực hiện dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An tổ chức ngày 08/9/2023, chia sẻ về những ngày đầu các dự án được khởi động, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT (TEDI) cho biết, một trong những thách thức lớn nhất của các dự án là điều kiện địa hình có nhiều chỗ hiểm trở, khó khăn, thời tiết diễn biến phức tạp... Xác định thách thức cũng đi kèm với cơ hội khẳng định năng lực đảm đương những công trình trọng điểm hàng đầu của đất nước, TEDI đã chủ động ứng dụng những công nghệ khoa học kỹ thuật mới nhất trong khâu khảo sát địa hình, địa chất như: công nghệ GNSS, Laser Scanner, UAV, LiDAR, trạm Base, trạm Cors... TEDI cũng sử dụng phần mềm ứng dụng tiên tiến có bản quyền trong thiết kế đường cầu, hầm, xử lý nền đất yếu; phối hợp hiệu quả các bộ phận, các khâu, tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, phù hợp với quy định của pháp luật, đảm bảo kinh tế kỹ thuật, thân thiện với môi trường.

Về phía nhà thầu trực tiếp "vượt nắng thắng mưa" trên công địa dự án, ông Nguyễn Hữu Tới, Phó Tổng Giám đốc Vinaconex chia sẻ, các dự án triển khai trong vô vàn khó khăn, thách thức của thời cuộc, đặc biệt là thi công trong giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, diễn biến phức tạp, thời tiết bất thường, bão giá nguyên, nhiên vật liệu... Khó khăn gây ra những ảnh hưởng lớn đối với doanh nghiệp, song Vinaconex xác định, việc hoàn thành dự án là danh dự, trách nhiệm chính trị của doanh nghiệp trước lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân nơi dự án đi qua. Đây là nguồn động lực vô cùng mạnh mẽ, đốc thúc xây dựng kế hoạch thi công chi tiết, từng tuần, từng tháng, từng quý; tập trung mọi nguồn lực để vượt lên khó khăn, tận dụng tối đa điều kiện thời tiết khi thuận lợi để thi công bù tiến độ, đảm bảo chất lượng.

Cao tốc Bắc - Nam là công trình trọng điểm có tiến độ chặt chẽ, đặc thù kỹ thuật cao và cũng là "phép thử" quan trọng đối với năng lực quản lý dự án. Theo ông Trần Hữu Hải, Giám đốc Ban QLDA 6, các ban QLDA đã áp dụng thành công các phương pháp đổi mới, nâng cao năng lực điều hành dự án, áp dụng nhiều hơn những ứng dụng công nghệ để đáp ứng nhu cầu thực tiễn của dự án có quy mô lớn, trải dài. "Có thể khẳng định rằng, thành công ngày hôm nay là minh chứng rõ nét cho việc các ban QLDA là "cán cân" điều phối linh hoạt trong chỉ đạo điều hành giải quyết hiệu quả, kịp thời các vướng mắc phát sinh trên công trường", ông Hải nói.

Lịch sử sẽ không quên những vất vả, hy sinh của những người mở đường

Trong niềm vui khi cao tốc Bắc - Nam đã liên thông từ Ninh Bình đến Nghệ An, ông Mai Xuân Liêm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa bày tỏ lời cảm ơn tới Bộ GTVT đã tích cực tham mưu cho Chính phủ và nỗ lực, quyết tâm xây dựng hoàn thành đưa vào khai thác tuyến cao tốc hiện đại này. Ông Liêm khẳng định, kết quả như ngày hôm nay có được là nhờ sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT và sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là sự ủng hộ của người dân trong vùng dự án. Qua các dự án này, địa phương ghi nhận sự quyết liệt triển khai của Bộ GTVT, đồng thời đúc rút được nhiều bài học kinh nghiệm có giá trị thực tiễn cao trong việc triển khai các dự án giao thông, nhất là trong công tác GPMB, chuẩn bị nguồn vật liệu phục vụ thi công...

Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng, để tuyến cao tốc từ Ninh Bình đến Nghệ An được đưa vào khai thác, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã dành sự quan tâm đặc biệt, sâu sát, quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phối hợp, tháo gỡ khó khăn trong giai đoạn thách thức mang tính lịch sử. Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị quyết với cơ chế đặc thù để giải quyết vướng mắc, khó khăn về nguồn vật liệu. Các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, vượt qua mọi khó khăn, giải quyết dứt điểm các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình.

"Với ngành GTVT, chúng tôi xác định, việc hoàn thành các dự án đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng là danh dự, trách nhiệm của ngành GTVT trước Đảng, Nhà nước và nhân dân", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói và cho biết, từ Bộ trưởng, Thứ trưởng, thủ trưởng các cơ quan trực thuộc, ban QLDA, đơn vị tư vấn, nhà đầu tư, nhà thầu thi công đã vào cuộc với quyết tâm cao, quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: "Đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, cố gắng rồi thì cố gắng hơn nữa, quyết tâm rồi thì quyết tâm cao hơn nữa, xác định trọng tâm, trọng điểm để phân bổ nguồn lực thực hiện thắng lợi những mục tiêu đã đề ra".

Bộ GTVT đã phát động các phong trào thi đua với mục đích vừa động viên, cổ vũ, vừa là "mệnh lệnh" để các chủ thể tham gia dự án nỗ lực phấn đấu, tổ chức triển khai 3 ca 4 kíp, thi công xuyên lễ, xuyên tết. Với tinh thần "Chỉ bàn làm, không bàn lùi", lan tỏa sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các ban QLDA đã tập trung giải quyết nhanh những thủ tục liên quan cho nhà thầu; nhanh nhạy, linh hoạt trong việc áp dụng mọi cơ chế giải ngân nhằm hỗ trợ, duy trì năng lực tài chính cho các nhà thầu tăng tốc thi công. Bên cạnh đó, các ban QLDA đã tăng cường kiểm soát chặt chẽ từng khâu, từng thủ tục đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra tiêu cực, sai phạm; kiểm soát nghiêm chất lượng thi công của nhà thầu.

Trên công trường của các dự án cao tốc đi qua Bắc miền Trung, hàng nghìn kỹ sư, công nhân đã vào cuộc ngày đêm, phát huy tinh thần "Đi trước mở đường" và với tình yêu đất nước, yêu nghề đã vượt qua tất cả sự khắc nghiệt của thời tiết và môi trường lao động, nỗi nhớ nhung, xa cách người thân và gia đình kể cả trong những ngày lễ, tết đoàn viên để bám máy, bám công trường thi công không ngơi nghỉ.

"Nắng đủ thì thi công bê tông nhựa, mưa nhiều chuyển sang làm cầu, cống, hộ lan, biển báo. Thời tiết có thể bất lợi nhưng sản lượng không thể không luỹ tiến. Tinh thần ấy, khí thế ấy, giải pháp linh hoạt ấy đã tạo nên đột phá ấn tượng tại các công trường. Lịch sử sẽ không quên bao vất vả, hy sinh của những người mở đường", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.