1/5 'lá phổi' của hành tinh đang bốc cháy ở Amazon

Một đám cháy ở rừng Amazon. Ảnh: Reuters.

Các tổ chức và nhà nghiên cứu môi trường nói ngọn lửa đang lan rộng ở rừng Amazon, Brazil, xuất phát từ những người chăn thả gia súc và đốn củi muốn khai phá và sử dụng đất rừng, được "tiếp sức" bởi vị tổng thống không quan tâm đến môi trường.

"Phần lớn diện tích cháy là do con người đốt rừng", Christian Poirier, Giám đốc chương trình của tổ chức phi lợi nhuận Amazon Watch, nói với CNN. Ông cho biết kể cả trong mùa khô, khu rừng nhiệt đới ẩm như Amazon cũng không dễ dàng bắt lửa, không giống các vùng đất khô cằn ở California (Mỹ) hay Australia.

Ông Poirier cũng cho hay nông dân và người chăn gia súc từ lâu đã dùng cách đốt để phát quang đất, và đây có thể là nguyên nhân dẫn đến số vụ cháy nhiều bất thường như vậy ở Amazon hiện nay.

Rừng Amazon sản sinh ra 20% lượng oxy toàn cầu và thường được gọi là "lá phổi của Trái Đất".

Theo Quỹ Thiên nhiên Hoang dã Thế giới (WWF), nếu rừng này bị tổn hại không thể khắc phục được, nó có thể bắt đầu sinh ra carbon, nguyên nhân chính dẫn đến biến đổi khí hậu.

Trung tâm Nghiên cứu Không gian Brazil (INPE) tuần này nói số vụ cháy ở Brazil cao hơn 80% so với năm ngoái. Hơn một nửa số vụ cháy xảy ra ở khu vực Amazon, gây nên thảm họa cho môi trường và hệ sinh thái địa phương.

99% số vụ cháy xuất phát từ hành động của con người "hoặc cố tình hoặc vô ý", theo ông Alberto Setzer, nhà khoa học cao cấp tại INPE.

Trong khi hình ảnh và thông tin về đám cháy được chia sẻ liên tục, nhiều người đã kêu gọi Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro chịu trách nhiệm.

Khi tranh cử tổng thống, ông Bolsonaro đã hứa sẽ phục hồi kinh tế bằng cách khai thác tiềm năng của rừng Amazon. Giờ đây, các tổ chức môi trường nói rằng ông đã khuyến khích những người chăn gia súc, đốn củi và nông dân khai thác và đốt rừng nhiều hơn bao giờ hết.

Các đám cháy "chính là những triệu chứng dễ thấy nhất" về chính sách của ông Bolsonaro và "phản ánh sự vô trách nhiệm của tổng thống", tổ chức Observatorio do Clima (Climate Observatory) nói trong một tuyên bố hôm 21/8.

Theo số liệu của tổ chức này gửi cho CNN, hoạt động của cơ quan thực thi pháp luật về môi trường tại Brazil đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, do Tổng thống Bolsonaro cắt giảm ngân sách của cơ quan này 23 triệu USD sau khi nhậm chức.

Trong khi đó, ông Bolsonaro, người từng nói mình không phải "đội trưởng máy cưa", đã phủ nhận trách nhiệm về tình trạng cháy rừng. Thậm chí ông còn cho rằng có thể chính các tổ chức phi lợi nhuận đã gây cháy để "tạo ra sự chú ý tiêu cực đối với tôi và chính phủ Brazil'.