Bán hàng đa cấp thu nhập trung bình 3,8 triệu đồng một năm

Cơ cấu doanh thu từ các nhóm hàng kinh doanh của doanh nghiệp bán hàng đa cấp năm 2016. Nguồn: Cục Quản lý cạnh tranh

Theo số liệu thống kê từ Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp trong vòng một năm đạt khoảng 2.400 tỷ đồng. Nếu chia đều cho gần 640.000 người tham gia các hệ thống bán hàng đa cấp thì thu nhập bình quân của mỗi cá nhân chỉ khoảng 3,8 triệu đồng một năm.

"Con số này cho thấy chỉ một tỷ lệ nhỏ người tham gia bán hàng đa cấp là người bán, số còn lại hầu như không hoạt động gì", báo cáo của Cục Quản lý cạnh tranh nhận xét. Từ 67 doanh nghiệp, đến cuối tháng 3/2017, số lượng đơn vị kinh doanh loại dịch vụ này chỉ còn 37, giảm gần một nửa so với cách đó hơn một năm. 

Báo cáo cũng cho thấy, tổng doanh thu bán hàng đa cấp năm 2016 khoảng 7.800 tỷ đồng, giảm 200 tỷ (2,5%) so với năm 2015. Doanh thu bán hàng đa cấp chủ yếu đến từ thực phẩm chức năng (59%) và mỹ phẩm (24%), còn lại là các mặt hàng khác như đồ gia dụng, quần áo thời trang... "Phản ứng của xã hội đối với các hành vi đa cấp bất chính hầu như không ảnh hưởng tới doanh thu toàn ngành", báo cáo của Cục Quản lý cạnh tranh nêu.

Do kinh doanh phần lớn những mặt hàng khó xác định giá trị (mỹ phẩm, thực phẩm chức năng) nên đóng góp thực sự của số doanh nghiệp bán hàng đa cấp cho ngân sách Nhà nước không đáng kể, chủ yếu từ thuế giá trị gia tăng cho người tiêu dùng, không phải từ thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Bên cạnh đó, dù có lượng người tham gia lớn, song hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp là rất thấp, trên 50% doanh nghiệp báo lỗ. Lợi nhuận sau thuế của ngành chỉ đạt 177 tỷ, tương ứng 2,2% doanh thu. Một số doanh nghiệp có doanh thu rất cao nhưng tỷ lệ lợi nhuận trước thuế rất thấp (chỉ đạt từ 0,5% đến 3,8%).