Cả thế giới ai cũng ngưỡng mộ Elon Musk chỉ trừ những nhà đầu tư

 Trong khi nhiều người vẫn rất thần tượng Elon Musk, người hùng đứng sau hàng loạt bom tấn như PayPal, SpaceX, Tesla và SolarCity, các nhà đầu tư phố Wall lại đang bắt đầu dấy lên mối ngờ vực về ông sau nhiều năm bị mê hoặc bởi những thành tựu mà các công ty của Musk đạt được.

Mối hoài nghi được đẩy lên đỉnh điểm vào thứ Năm vừa qua, sau khi Musk công bố kế hoạch lớn cho Tesla trong những năm tới. Ngay lập tức, giá cổ phiếu Tesla tụt giảm 3,4% xuống mức 220,5 USD ngay trong ngày và chỉ hồi phục lại chút ít vào hôm sau, lên mức 224,27 USD.

Công ty từ chối bình luận về cả giá cổ phiếu lẫn những lời chỉ trích từ giới đầu tư. Một đại diện của Tesla trả lời trong email rằng: “Chúng tôi giữ vững quan điểm như những gì Elon vừa công bố.” Ba thành viên khác trong hội đồng quản trị công ty cũng không có bình luận gì về việc này.

Những gì Musk viết trong “bản kế hoạch động trời” của mình tuần qua được cho là tập trung nhiều vào tầm nhìn trong dài hạn nhưng lại thiếu chiến lược cụ thể cho những việc như liệu ông sẽ huy động số vốn khổng lồ để hiện thực hóa các tham vọng của mình ra sao.

Dave Sullivan, chuyên viên phân tích của AutoPacific Inc. nhận định: “Bản kế hoạch chẳng có gì là rõ ràng nên chỉ khiến nhiều nhà đầu tư nghi ngờ và lo lắng về việc phải đốt thêm tiền cho nó.” Steve Man, chuyên viên phân tích của Bloomberg Intelligence thì cho rằng với việc thiếu vắng đường đi nước bước cụ thể cho các kế hoạch thực hiện và chi tiêu của Tesla, những gì Musk tuyên bố chỉ giống như đang ‘chém gió’.

Tầm nhìn của Elon

Tuy nhiên, Musk hiện vẫn nhận được sự ngưỡng mộ rất lớn trong đủ các lĩnh vực từ xe điện, hàng không vũ trụ cho đến điện mặt trời.

Đối với Sandip Gupta, người sở hữu cả 2 chiếc Tesla Model S, Model X và đang đặt hàng một chiếc Model 3 thì những gì diễn ra trong đầu Musk có vẻ như luôn đi trước nhân loại hàng chục năm. “Có lẽ bước vào không gian riêng của Musk, bạn sẽ có cảm giác như đang bước vào một thế giới thực tế ảo như trong những bộ phim viễn tưởng", anh chia sẻ.

Mục tiêu không hoàn thành

Những gì Musk viết trong bản kế hoạch “master plan” tuần qua được công bố đúng vào thời điểm đầy sóng gió của Tesla. Công ty mới đây đã trở thành mục tiêu công kích với loạt nghi vấn về chế độ tự lái Autopilot sau vụ tai nạn chết người tại Florida khiến giới chức phải vào cuộc điều tra. Một nhân viên cấp cao phụ trách sản xuất cũng vừa rời bỏ Tesla để sang làm cho Facebook.

Thêm vào đó, tính riêng năm ngoái, Tesla sản xuất hơn 50.000 xe và cam kết sẽ chuyển ít nhất 80.000 chiếc cho khách hàng trong năm nay, nhưng trên thực tế đã không đạt được mục tiêu cho hai quý đầu năm nay. Đề xuất sáp nhập SolarCity (do 2 người anh em họ của Musk điều hành; Musk cũng nắm giữ 20% cổ phần công ty) vào Tesla với giá 2,86 tỷ USD của ông cũng bị chỉ trích nặng nề vì sẽ làm gia tăng khoản nợ vốn có của Tesla. Với đúng một quý thu lời kể từ khi lên sàn năm 2010, Tesla hiện đang nắm trong tay 1,4 tỷ USD tiền mặt và các tài sản tương đương nhưng đồng thời cũng gánh khoản nợ dài hạn lên đến 2,5 tỷ USD.

Mất dần sự ủng hộ từ giới đầu tư

Ngay cả một trong những người ủng hộ Elon Musk nhiệt thành nhất là chuyên viên phân tích Adam Jonas của ngân hàng đầu tư Morgan Stanley cũng đã mất niềm tin vào ông . Jonas mới đây đã hạ thấp mức giá dự đoán cho cổ phiếu của Tesla từ 333 USD xuống còn 245 USD. Trong một bài viết vào thứ Năm vừa qua, Jonas tỏ ra nghi ngờ tính khả thi của kế hoạch Elon Musk vẽ nên cho Tesla khi đặt ra câu hỏi: “Liệu các nhà đầu tư có còn sẵn lòng đổ tiếp tiền vào khoản đầu tư vừa đáo hạn sau 6 năm này không?"

Giới đầu tư cũng khá quan ngại về hội đồng quản trị 7 người của Tesla, bao gồm Elon Musk, em trai ruột Kimbal Musk cùng Antonio Gracias, giám đốc đương nhiệm của SolarCity.

Dieter Waizenegger, giám đốc CtW Investment Group cho rằng “Đội ngũ quản trị hiện nay của Tesla thậm chí khiến chúng tôi lo ngại cả về khả năng đánh giá và thực thi thương vụ với SolarCity chứ chưa nói gì đến kế hoạch dài hạn mới đây Musk đưa ra.”

Liệu có hợp lý?

Ross Gerber, CEO quỹ đầu tư Gerber Kawasaki, đơn vị sở hữu 25.000 cổ phiếu của Tesla cho biết kế hoạch của Musk thực chất rất hợp lý về dài hạn và hoàn toàn có thể thực thi, nhưng ông cũng không đồng ý với Musk về đề xuất mua lại SolarCity.

Gerber nói “Tôi chỉ quan tâm đến khách hàng – những người đã gửi tiền vào quỹ đầu tư Gerber Kawasaki chứ chẳng cần biết kế hoạch khổng lồ Musk là cái gì. Tôi không muốn rót tiền vào điện mặt trời, đừng bắt tôi phải dính vào vụ đó.”

Trong kế hoạch của mình, Musk còn muốn Tesla cạnh tranh với Daimler AG (công ty sở hữu Mercedes-Benz) ở mảng xe tải, startup Proterra ở mảng xe buýt chạy điện và Uber ở mảng chia sẻ xe. Tầm nhìn dài hạn đầy tham vọng này có thể sẽ vấp phải nhiều phản đối từ các nhà đầu tư nếu ông muốn tiếp tục bán cổ phiếu để huy động thêm vốn và thu hẹp cổ phần của họ tại Tesla.

Liệu Musk có đang khiến giới đầu tư dần quay lưng lại với mình? Chưa thể nói chắc chắn, nhưng nếu thương vụ mua lại SolarCity không được thông qua, ông rất có thể sẽ đánh mất nốt chút cảm tình cuối cùng từ họ.