“Canh bạc” tỷ USD của Tesla tại Trung Quốc

Sau một năm 2019 sóng gió, Tesla cuối cùng đã có thể sản xuất xe điện tại Trung Quốc. Tuy nhiên CNN nhận định, doanh nghiệp của Elon Musk đã khởi đầu vào một thời điểm khó khăn.

Hiện ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc đang đi xuống và dự kiến còn tệ hơn khi tăng trưởng kinh tế chậm lại và các tác động rõ rệt hơn. Bên cạnh đó, Tesla cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà sản xuất nội địa và các đối thủ nước ngoài với bề dày kinh nghiệm tại thị trường Trung Quốc. 

Sau giai đoạn tăng trưởng, doanh số ôtô tại Trung Quốc đã giảm 17 tháng liền. Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc dự báo, doanh số lĩnh vực này giảm 8% cả năm 2019. Con số này cao hơn 3% so với năm 2018 – lần đầu doanh số ôtô tại Trung Quốc giảm từ năm 1990. Theo giới chuyên gia, năm tới thị trường có thể khá hơn nhưng vẫn dự báo mức giảm 2%.

"Thị trường xe hơi đã đến lúc đi xuống", Wang Hexu, chuyên gia phân tích lĩnh vực ôtô tại Hwabao Securities nhận định. Ông cho rằng, giai đoạn tăng trưởng cao đã đi qua, doanh số có thể tăng trở lại sau năm 2020.

Doanh số ôtô tại Trung Quốc chậm lại bởi các vấn đề như nợ gia tăng, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, tình trạng khủng hoảng thịt lợn – thực phẩm quan trọng bậc nhất tại quốc gia này. Sức mua của người tiêu dùng ở quốc gia đông dân nhất thế giới bị ảnh hưởng. Những mặt hàng có giá trị lớn như xe hơi là thứ đầu tiên người tiêu dùng tránh khi túi tiền trở nên eo hẹp.

"Khách hàng lo lắng về thu nhập và dòng tiền trong tương lai. Họ sẽ dừng mua ôtô hay bất động sản khi nợ quá nhiều", nhà phân tích Zhang Huaizhi tại hãng nghiên cứu Dongxing Securities cho hay.

Tesla có thể đã kế hoạch với những lo lắng của người tiêu dùng Trung Quốc. Theo Bloomberg, tuần trước, Tesla đang cân nhắc giảm giá mẫu Model 3 sản xuất tại Trung Quốc 20% trở lên trong năm tới. Tuy nhiên, quyết định này có thể ảnh hưởng đến doanh số, doanh thu giai đoạn đầu của Tesla khi khách hàng nhiều khả năng sẽ chờ đợi giá giảm mới mua xe.

CNN cũng cho rằng, Tesla sẽ phải luôn giữ vững vị trí hàng đầu trong cuộc chơi này để thành công tại Trung Quốc. Thị trường xe Trung Quốc đã tăng trưởng nhanh chóng từ đầu những năm 1990 khi Bắc Kinh mở cửa nền kinh tế. Đến năm 2009, Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành thị trường ôtô lớn nhất thế giới.

Chính phủ Trung Quốc cũng đang nhanh chóng thúc đẩy áp dụng các loại phương tiện mới như xe điện và mong muốn chúng chiếm một phần năm doanh số ôtô vào năm 2025.

Mục tiêu này hiện thu hút nhiều doanh nghiệp, trong đó có cả những thương hiệu lớn. Nhiều hãng xe phương Tây đã hợp tác với các doanh nghiệp Trung Quốc vài năm gần đây như Volkswagen – nhà sản xuất ôtô lớn nhất thế giới. Volkswagen tham vọng sản xuất 22 triệu xe điện trên toàn cầu vào năm 2028, trong đó muốn hơn một nửa số này được sản xuất tại Trung Quốc.

Tesla cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các thương hiệu cao cấp của Volkswagen như Audi, BWM. Cả hai đều có kế hoạch bắt đầu lắp ráp xe điện tại Trung Quốc từ năm sau. Bên cạnh đó, hãng xe nội địa Nio có trụ sở ở Thuợng Hải cũng là một đối thủ đáng gờm của Tesla.

Đối mặt nhiều khó khăn nhưng các nhà đầu tư của Tesla vẫn có lý do để tin tưởng vào tham vọng của Elon Musk. Thị trường Trung Quốc không phải là mới với Tesla. Họ đã giao xe cho khách hàng Trung Quốc từ năm 2014. Khi đó, Musk đích thân bay tới Bắc Kinh để trao chìa khoá cho những khách hàng đầu tiên ở quốc gia này. 9 tháng đầu năm nay, doanh thu của Tesla tại Trung Quốc đạt 2,14 tỷ USD, tăng 48% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tesla cũng vừa đưa siêu nhà máy tại Thượng Hải vào vận hành chỉ sau 10 tháng xây dựng. Elon Musk đặt mục tiêu sản xuất 500.000 xe một năm tại nhà máy đầu tiên bên ngoài nước Mỹ này.

Theo nhà phân tích Li Wenhan tại Fortune Securities, dù giảm giá xe, Tesla vẫn có thể đạt lợi nhuận tốt. Bởi Trung Quốc dành cho hãng xe này các gói hỗ trợ và sắc thuế thấp.

Giới phân tích cũng cho rằng, tham vọng của Tesla có thể loại bỏ các doanh nghiệp kém hiệu quả trên một thị trường đã bão hoà. Theo dữ liệu của cơ quan quản lý Trung Quốc, tính đến tháng 3, hơn 480 nhà sản xuất xe điện đã được đăng ký tại quốc gia này. Một số trong nhóm này huy động hàng tỷ USD trong vài năm qua, gây ra bong bóng trong ngành công nghiệp ôtô.

Do đó, Bắc Kinh đã cắt giảm đáng kể các chính sách ưu đãi cho việc mua xe điện. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích tại Anbound, quyết định này sẽ dẫn đến cạnh tranh mạnh về giá giữa các hãng xe.

Trong khi đó, các chuyên gia tại Fortune Securities nói rằng, Tesla có thể tạo ra một chuẩn mực để các thương hiệu Trung Quốc làm theo. Khi Tesla hạ được chi phí và bán xe với giá thấp hơn sẽ khiến các đối thủ cũng phải có chính sách tương tự để nâng doanh số.

Fortune Securities dự báo, áp lực sẽ đè nặng lên những tên tuổi như BYD. Doanh nghiệp này dự kiến ra mắt xe điện từ năm sau với tên gọi "Han", với giá khoảng 300.000 nhân dân tệ (khoảng 43.000 USD) – thấp hơn Model 3 tại Trung Quốc của Tesla 16%.

CEO Elon Musk thường có những ý tưởng táo bạo, cùng phong cách quản lý độc đáo. 2019 là một năm thất thường với nhà sản xuất xe điện này. Quý đầu tiên, Tesla lỗ lớn khi thị trường cạnh tranh gay gắt và Mỹ không còn các mức thuế ưu tiên cho doanh nghiệp này. Sau đó, tình hình của Tesla đã tốt hơn khi kiểm soát được chi phí. Hiện tại, các nhà đầu tư Tesla có thể tạm thời lạc quan khi cổ phiếu hãng xe này vừa lên cao nhất từ trước đến nay - 420 USD.