Châu Âu thật sự muốn gì khi phạt Google tổng cộng hơn 9 tỷ USD?

Các ông lớn công nghệ sẽ phải suy nghĩ kỹ mỗi khi ra quyết định sau án phạt của Google. Ảnh: Krisztian Bocsi.

Nếu ai đó nghĩ rằng những tháng làm việc cuối cùng của Cao ủy Liên minh châu Âu EU về Cạnh tranh Margrethe Vestager sẽ diễn ra bình lặng thì họ biết mình đã sai sau khi án phạt 1,7 tỷ USD cho Google được thông báo ngày 20/3.

Lời nhắc nhở chung của châu Âu cho các gã khổng lồ

Bà Vestager thông báo khoản phạt tỷ USD cho công ty mẹ của Google, Alphabet với lý do Google đã ngăn các website sử dụng thanh tìm kiếm của mình hiển thị quảng cáo của đối thủ. 

Khoản phạt lần này thấp hơn con số 2,7 tỷ USD và 4,9 tỷ USD trước đó nhưng vẫn nhiều hơn dự đoán của giới quan sát.

Trên thực tế, Google đã dừng hành động phạm luật của Ủy ban châu Âu (EC) nói trên từ vài năm trước. Vì thế, án phạt này có thể coi như một lời nhắc nhở của châu Âu với các gã khổng lồ công nghệ rằng đừng nên có hành vi cạnh tranh không lành mạnh nào "từ trong trứng nước" với những dự án mới.

Sửa lỗi là không đủ để thoát khỏi sự trừng phạt. Dự định của châu Âu với án phạt này là buộc các công ty đến từ thung lũng Silicon phải suy nghĩ kỹ về những hành động của mình trước khi thực hiện.

Google thì đã tìm cách vượt qua án phạt này bằng việc tuyên bố sẽ để người dùng hệ điều hành Android dễ dàng lựa chọn các dịch vụ của đối thủ hơn. 

Dù việc tải các ứng dụng tìm kiếm và trình duyệt web thay thế từ trước đến nay vẫn được cho phép, giờ Google sẽ hiển thị một màn hình nơi người dùng phải chủ động chọn ứng dụng mặc định cho điện thoại của mình.

Các ứng dụng của Google sẽ không còn là lựa chọn mặc định tự động trên điện thoại Andorid. Chính hành động buộc các hãng sản xuất điện thoại phải cài đặt trước ứng dụng tìm kiếm Google và trình duyệt web Chrome trên smartphone đã khiến Google bị EC phạt 4,9 tỷ USD vào năm ngoái. 

Nhưng điều quan trọng hơn là châu Âu thật ra không yêu cầu cụ thể Google phải nhượng bộ đến thế. Điều này cho thấy có thể Google đã hiểu thông điệp của bà Vestager và đi trước một bước: tự mình thay đổi trước khi bị các cơ quan chức năng yêu cầu.

Không giống với trường hợp của Microsoft

Đây không phải là lần đầu một gã khổng lồ đến từ thung lũng Silicon rơi vào hoàn cảnh tương tự ở châu Âu.

Nhìn sơ qua, trường hợp của Google có nhiều điểm tương đồng với câu chuyện của Microsoft cách đây gần 10 năm. Năm 2010, EC yêu cầu Microsoft phải cho người dùng lựa chọn cài đặt một trình duyệt web khác thay vì buộc họ phải sử dụng mặc định Internet Explorer.

Cao ủy EU về Cạnh tranh Margrethe Vestager. Ảnh: NY Times.

Nhưng đây chỉ là bề nổi. Internet Explorer thật sự không phải là thứ giúp Microsoft thu thập được nhiều dữ liệu của người dùng. Ngược lại, trình duyệt Chrome và công cụ tìm kiếm đã đem lại cho Google một kho báu khổng lồ về dữ liệu.

Đây là "thành trì" mà hầu như không đối thủ cạnh tranh nào của Google có thể xâm phạm được trừ khi Google bị buộc phải chia sẻ những gì đã thu thập được với đối thủ.

Nhưng không thể phủ nhận động thái lần này của châu Âu sẽ giúp cho các đối thủ đang cạnh tranh với Google. Lượt truy cập mà DuckDuckGo hay Bing nhận được có thể sẽ rất lớn. Một điểm tích cực khác là giờ Google đã nhận thức được phải thay đổi để được nhìn nhận tích cực hơn cũng như hạn chế bớt những hành động mang tính phản kháng.

Sau khi án phạt 1,7 tỷ USD của EC được đưa ra, Google đã cam kết sẽ có nhiều thay đổi dù chưa tiết lộ chi tiết cụ thể. Điều này đem lại cảm giác Google không muốn thể hiện sự hung hăng.

Gã khổng lồ đến từ thung lũng Silicon đang bước đi đúng hướng. Nhưng án phạt tỷ USD của EC nhấn mạnh rằng những nỗ lực của Google vẫn còn rất nhỏ giọt và được thực hiện quá trễ.