Đăng ký xe máy điện: Quá tam bốn bận?

Hiệp hội các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe đạp điện, xe máy điện tại Việt Nam vừa đề nghị Bộ Giao thông vận tải (GTVT) tham mưu cho Chính phủ lùi thời hạn đăng ký xe máy điện đến hết ngày 30/12/2016. Trong khi đó, quy định phạt nặng xe điện nếu không đăng ký có hiệu lực từ 1/7.

Nhìn nhận việc xe máy điện đăng ký xe từ ngày 1/7 tới đây là đúng, nhưng Hiệp hội này cho rằng đây là thời điểm học sinh ồ ạt mua sắm xe điện làm phương tiện để nhập trường nên việc giới hạn làm đăng ký xe vào thời điểm này đã vô hình dung tạo cơ hội cho các nhà đầu cơ tích trữ nâng giá thành sản phẩm, trục lợi, gây mất ổn định thị trường, ảnh hưởng đến kỳ nhập học của các học sinh không kịp có phương tiện đi học.

Cũng theo Hiệp hội này, với chính sách thuế nhập khẩu linh kiện xe đạp điện, xe máy điện như hiện nay sẽ không còn ai có khả năng đi nhập lậu vì chi phí nhập lậu còn đắt gấp đôi chi phí nhập khẩu chính nghạch. Như vậy, trên mỗi chiếc xe điện, Nhà nước đã hoàn toàn thu được thuế nhập khẩu.

Để giúp các học sinh có đầy đủ phương tiện nhập học năm học 2016-2017, Hiệp hội các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe đạp điện, xe máy điện tại Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông Vận tải tham mưu cho Chính phủ lùi thời hạn đăng ký xe máy điện đến hết ngày 30/12/2016.

Trước đó, hồi giữa tháng 3/2016, Chính phủ đã yêu cầu các Bộ, ngành chức năng tăng cường quản lý xe máy điện. Chính phủ yêu cầu Bộ Công an tăng cường kiểm tra và xử lý các trường hợp sử dụng xe máy điện vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ, đặc biệt yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp lưu hành xe máy điện nhưng chưa đăng ký. Cùng đó, phải kiểm tra, điều tra, xử lý nghiêm trước pháp luật các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu xe máy điện trái phép.

Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Quốc Phòng (thông qua lực lượng bộ đội Biên phòng), Bộ Công thương cùng thực hiện kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu xe máy điện của tất cả các đối tượng (nhập khẩu thương mại, nhập khẩu phi thương mại) trong việc chấp hành quy định pháp luật về thuế và quản lý thuế.

Đã 3 lần việc chốt hạn đăng ký xe điện bị lùi lại, nay tiếp tục có kiến nghị lùi đến 30/12/2016. Nếu quy định đăng ký xe điện còn được "nới" theo đề nghị thì rõ ràng tính pháp lý và các biện pháp chính sẽ không đạt được mục tiêu, hiệu quả.

Đối với Bộ Công Thương, Chính phủ yêu cầu chỉ đạo cơ quan quản lý thị trường tăng cường kiểm tra về nguồn gốc hợp pháp của xe máy điện tại các cơ sở kinh doanh trên địa bàn; thực hiện xử lý nghiêm đối với các trường hợp không có hóa đơn, chứng từ theo quy định.

Chính phủ cũng yêu cầu Bộ GTVT phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục Đào tạo, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trong việc tuyên truyền, phổ biến nâng cao ý thức của người dân trong thực hiện các quy định của pháp luật về việc quản lý và sử dụng xe máy điện.

Trên thực tế, xe đạp điện, xe máy điện là phương tiện đi lại phổ biến cho học sinh cấp 2 và cấp 3 trong khoảng 5 năm trở lại đây. Tuy nhiên, do chưa được quản lý chặt chẽ, phần nhiều người sử dụng xe điện chưa thực hiện đăng ký, việc tham gia giao thông lộn xộn nên các loại xe này đang là nguồn nguy hiểm cao độ. Do đặc thù nên loại phương tiện này đã được "ưu ái" lùi hạn 3 lần.

Cụ thể, năm 2013, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 24 ngày 8/11/2013 yêu cầu các Bộ, ngành liên quan tăng cường các biện pháp quản lý đối với các loại xe 2 bánh chạy điện, trong đó yêu cầu Bộ Công an thực hiện việc đăng ký xe máy điện.

Đến ngày 4/4/2014, Bộ Công an ban hành Thông tư số 15/2014/TT-BCA quy định về đăng ký xe máy điện, trong đó quy định kể từ ngày 1/6/2014, xe máy điện bắt buộc phải đăng ký, cấp biển số, mới được phép lưu thông. Thông tư 15 đã chấp nhận hợp thức hoá cho toàn bộ xe máy điện không có chứng từ nguồn gốc từ trước 1/7/2009 (lần hợp thức hoá thứ nhất).

Tuy nhiên, vì nhiều lí do, trong đó có việc xe điện không giấy tờ quá nhiều nên Thông tư 15 của Bộ Công an đã không thể triển khai đúng hạn từ ngày 1/6/2014. Đến ngày 5/11/2014, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ GTVT miễn thu phí trước bạ đối với xe máy điện đến hết ngày 30/6/2015 để tạo điều kiện cho người dân đi đăng ký (lần hợp thức hoá thứ hai). Nhưng thời hạn 1/7/2015 cũng qua đi mà việc đăng ký xe máy điện cũng không thực hiện được.

Ngày 11/9/2015, văn bản số 1630/TTg-KTN của Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ GTVT, Bộ Thông tin và Truyền thông về việc lùi thời hạn đăng ký xe máy điện đến hết ngày 30/6/2016 để tạo điều kiện cho người dân đăng ký.

Rõ ràng, 3 lần lùi hạn đăng ký là 3 lần tạo điều kiện "hợp thức hóa" phương tiện xe điện. Nay lại thêm kiến nghị lùi hạn đăng ký, nếu cơ quan quản lý Nhà nước "xuôi" theo kiến nghị này, mục tiêu quản lý nhà nước và vấn đề an toàn giao thông đối với xe đạp điện, xe máy điện sẽ lại thêm 1 lần bị bỏ ngỏ!