Độc đáo trạm dừng nghỉ trên cao tốc của thế giới

Tại nhiều nước trên thế giới, quá trình lập quy hoạch các tuyến cao tốc kết nối các vùng miền, thành phố, khu kinh tế, cảng biển... được tiến hành song song với kế hoạch xây dựng các trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc để đảm bảo đồng bộ khi cao tốc đi vào hoạt đông. Các trạm dừng nghỉ không chỉ là nơi nghỉ ngơi, đáp ứng nhu cầu của lái xe, hành khách, góp phần đảm bảo ATGT, phát triển vùng mà còn trở thành biểu tượng, điểm nhấn cho khu vực.

HÀN QUỐC: TRẠM DỪNG NGHỈ NHƯ RESORT

Tại Hàn Quốc, Bộ Giao thông, Hạ tầng và Đường bộ Hàn Quốc cùng Cơ quan Đường cao tốc Hàn Quốc đã lập và công bố quy hoạch, hoạch định và quản lý, đầu tư các trạm dừng nghỉ trên các tuyến đường cao tốc trong cả nước. Thông thường, các tuyến đường cao tốc thường quy hoạch, xây dựng 3 loại trạm dừng nghỉ: lớn nhất là những trung tâm dịch vụ đa chức năng, thứ hai là trạm dừng nghỉ cơ bản và thứ ba là các trạm dừng nhỏ chỉ đơn thuần cho phép lái xe dừng chân nghỉ ngơi khoảng 15 - 20 phút, hạn chế tình trạng mệt mỏi do lái xe quá lâu nhằm giảm TNGT. Thống kê cho thấy, trên các tuyến đường cao tốc tại Hàn Quốc có 189 trạm dừng nghỉ, hàng năm đem lại khoảng trên 1 tỷ USD lợi nhuận.

Trên cơ sở đó, các công ty tư nhân đấu thầu để được vận hành dịch vụ bên trong khu dừng nghỉ, còn Tổng công ty Đường cao tốc Hàn Quốc sẽ quản lý các tòa nhà nằm trong khu vực, đánh giá mức độ vận hành của các công ty này. Để thu hút khách vào dừng chân, nghỉ ngơi, mua sắm trải nghiệm..., không chỉ kết hợp đưa các sản vật, đặc sản nổi tiếng của địa phương vào phục vụ hành khách, góp phần quảng bá cho chính địa phương mà còn cung cấp nhiều dịch vụ như khu mua sắm, khu vui chơi cho trẻ em, nơi ngủ nghỉ, cắm trại, xông hơi... với thiết kế rất đa dạng, độc đáo. Bên cạnh đó, các công ty đã biết phối hợp đưa các loại ẩm thực, đặc sản vùng miền, các trung tâm nghệ thuật truyền thống cùng nhiều hoạt động thể thao đa dạng vào trạm dừng nghỉ.

Đơn cử như dọc đường cao tốc lâu đời thứ 2 của Hàn Quốc mang tên Gyeongbu hướng đi Busan, trạm dừng nghỉ Seoul Underground Rendezvous luôn bận rộn với dòng người dài xếp hàng để thưởng thức món cơm canh bò Maljuk - một trong những món ăn truyền thống được yêu thích nhất có thể tìm thấy ở các quầy ăn bên đường cao tốc. Hay như trạm dừng nghỉ, ăn uống nổi tiếng khác trên đường cao tốc là Khu Dịch vụ Insam trên đường cao tốc Tongyeong - Daejeon hướng đi Tongyeong ở Geumsan, phía Nam tỉnh Chungcheong. Geumsan là trung tâm thương mại và sản xuất sâm Hàn Quốc với lịch sử hơn 1.500 năm, đã tổ chức hơn 30 lễ hội sâm và triển lãm quốc tế từ năm 2006. Một trong những điểm nhấn là các trạm dừng chân trên đường cao tốc tại Hàn Quốc khá đặc biệt so với các nước khác. Trong đó, Deokpyeong được xem là trạm dừng chân hàng đầu Hàn Quốc cả về mặt quy mô lẫn cơ sở vật chất. Nơi đây không chỉ đơn thuần là không gian nghỉ dưỡng cùng cơ sở hạ tầng hiện đại mà còn đem đến nhiều điều thú vị hơn như quán cafe thú cưng chẳng hạn... Tại đây, du khách có thể trải nghiệm không gian độc đáo tại "Trạm dừng chân sinh thái Deokpyeong", điểm đến hoàn hảo để thư giãn nghỉ ngơi và hòa mình vào thiên nhiên khiến du khách say mê quên thời gian dù chỉ tình cờ ghé qua.

NHẬT BẢN: TRẠM DỪNG NGHỈ LÀ NƠI QUẢNG BÁ VĂN HÓA

Có thể nói Nhật Bản là một trong những nước đi đầu trong việc xây dựng hệ thống, quy chế trạm nghỉ dọc đường cao tốc. Mô hình trạm dừng chân của Nhật Bản được xây dựng theo các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo phát triển kinh tế, thương mại và xã hội, tạo ra cơ hội kinh doanh, việc làm và các hoạt động văn hóa, giáo dục... cho cư dân địa phương.

Chính phủ Nhật Bản quy định, các công ty phụ trách đường cao tốc đảm bảo khoảng cách 50 km phải có trạm dừng nghỉ bao gồm trạm xăng và dịch vụ ăn uống, nghỉ ngơi; khoảng cách 20 km phải có một trạm dừng nghỉ để người dân dừng xe và giải quyết nhu cầu vệ sinh.

Những trạm nghỉ này có thể đáp ứng nhu cầu không chỉ của lái xe, hành khách đi đường mà cả người dân địa phương, đồng thời góp phần đẩy mạnh ATGT và phát triển vùng. Sau 30 năm phát triển hệ thống trạm dừng nghỉ, đến nay số trạm nghỉ dọc đường tại Nhật Bản tiếp tục gia tăng và đến nay con số này đã lên tới hơn 800 trạm trên hệ thống đường cao tốc.

Hiện nay tại Nhật Bản, nhiều mô hình trạm dừng nghỉ đã được triển khai rất thành công. Không chỉ cung cấp địa điểm cho lái xe thư giãn, nghỉ ngơi, ăn uống, giải quyết nhu cầu vệ sinh, các trạm dừng nghỉ còn được gắn thêm nhiều chức năng khác như: trở thành biểu tượng của địa phương, cung cấp thông tin giao thông, quảng bá du lịch, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Những trạm nghỉ chân trên đường cao tốc ở Nhật Bản luôn luôn có những bảng thông tin, quầy tạp chí, pamphlet nhiều màu sắc quảng cáo du lịch vùng miền để mọi người có thể lấy và tham khảo miễn phí. Ngoài ra, những quầy bày bán sản vật, đồ lưu niệm địa phương cũng là một phần không thể thiếu và thường rất đông khách ra vào. Vào một số ngày đặc biệt, tại trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc còn diễn ra các hội chợ, triển lãm đồ thủ công, đồ mỹ nghệ, trưng bày các sản vật đặc trưng chỉ có thể tìm thấy ở mảnh đất này. Trạm dừng nghỉ giờ không chỉ đơn thuần chỉ là nơi nghỉ ngơi mà còn là cầu nối cung cấp thông tin, là không gian giao lưu, gắn kết người dân bản địa với hành khách trong và ngoài nước. Mỗi cơ sở nghỉ ngơi trên đường cao tốc lại mang một bản sắc riêng, được kỳ vọng trở thành yếu tố cốt lõi gắn kết với người dân, từ đó tạo nên một cộng đồng khu vực giàu mạnh.

HOA KỲ: CHÍNH QUYỀN CHO THUÊ MẶT BẰNG, TƯ NHÂN XÂY DỰNG VÀ VẬN HÀNH

Tại xứ "cờ hoa", nhiều trạm dừng nghỉ trên cao tốc được vận hành theo mô hình công - tư liên doanh. Chính quyền cho thuê mặt bằng và thu thuế kinh doanh, tư nhân bỏ vốn xây dựng, vận hành quản lý và cung cấp dịch vụ cạnh tranh. Những trạm này thường có đủ các dịch vụ từ vệ sinh, ăn nghỉ, bảo dưỡng cho đến xăng xe... Những trạm dừng nghỉ này trở thành khu liên hợp, cung cấp mọi dịch vụ thiết yếu cho những lái xe đường dài mà giá cả lại phải chăng. Tại các trạm dừng nghỉ thường được quy hoạch như khu nghỉ ngơi của du khách, phòng nghỉ riêng cho các lái xe, cây xăng, khu dịch vụ ăn uống… Khu vệ sinh được lau dọn thường xuyên, bãi đỗ xe rộng cho cả xe con và các xe có tải trọng lớn, thuận tiện và sạch sẽ cho khách vãng lai.