Dùng tổ hợp lạ để xét tuyển, đại học sẽ phải giải trình

Thí sinh thi THPT quốc gia 2017. Ảnh: Ngọc Thành

Ngày 23/3, Vụ trưởng Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Thị Kim Phụng đã trả lời về việc một số trường đại học sử dụng tổ hợp khối C để xét tuyển vào ngành kỹ thuật, kinh tế; khối A vào ngành Văn học.

Theo quy định của Luật Giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục đại học được tự chủ quyết định phương thức tuyển sinh và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh. Quy chế cũng cho phép trường được dùng kết quả 3 bài thi/môn thi, trong đó có ít nhất một trong hai bài Toán, Ngữ văn để xét tuyển; không sử dụng nhiều hơn 4 tổ hợp bài thi/môn thi để xét cho một ngành.

Như vậy, về luật, các trường không sai phạm khi sử dụng tổ hợp khối C để tuyển vào ngành kỹ thuật, kinh tế; khối A vào Văn học. Tuy nhiên, theo bà Phụng, quy chế tuyển sinh nêu rõ các bài thi/môn thi đưa vào tổ hợp để xét tuyển phải gắn với yêu cầu của ngành đào tạo. Thông thường, ít nhất một hoặc hai môn thi trong đó được coi là môn kiến thức nền tảng, môn tiên quyết để có thể vào học chương trình. Nhà trường phải giải trình được tính liên quan, tính hợp lý, cần thiết của tổ hợp đó đối với ngành đào tạo và quy trình xác định tổ hợp tuyển sinh thế nào.

Vụ trưởng Giáo dục Đại học nhấn mạnh, với những tổ hợp tuyển sinh quá bất thường, Bộ sẽ yêu cầu đại học giải trình. Nếu không có căn cứ thuyết phục, những trường có dấu hiệu tuyển sinh bằng cách "vơ bèo vạt tép" sẽ bị thanh tra về điều kiện đảm bảo chất lượng, việc thực hiện các quy định tuyển sinh, đào tạo, đảm bảo chuẩn đầu ra và việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp...

"Những trường chất lượng thấp sẽ bị cảnh báo. Nếu có vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm, thậm chí dừng tuyển sinh và công khai cho xã hội biết để phòng ngừa chung", Vụ trưởng Nguyễn Thị Kim Phụng nhấn mạnh.

Việc dùng tổ hợp môn thi không liên quan để tuyển sinh, theo bà Phụng, các trường sẽ bị "mất nhiều hơn được". Chưa nói đến việc bị xử lý của Bộ nếu vi phạm, trước hết trường sẽ bị xã hội đánh giá thấp và nghi ngờ chính sách, chất lượng đào tạo. Thí sinh tốt cũng không chọn vào học trường khi có sự hồ nghi, dẫn đến đại học đó chỉ chọn được người kém, không có tinh thần thực học thực nghiệp. Những điều này khiến uy tín và chất lượng đào tạo của trường bị giảm sút, người sử dụng lao động cũng không muốn nhận sinh viên của trường. Tiếp tục quá trình này, dần dần trường sẽ bị đào thải.

Năm 2018, các đại học được trao quyền tự chủ xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (trừ các ngành đào tạo giáo viên). Vụ trưởng Giáo dục đại học cho biết, sẽ yêu cầu sau khi có điểm thi, các trường phải công khai điểm sàn nhận xét tuyển trước khi thí sinh thay đổi nguyện vọng. Trường cũng phải nhập lên cơ sở dữ liệu thi tuyển sinh để quản lý.

Điều này giúp công khai, minh bạch thông tin cho thí sinh có sự lựa chọn phù hợp và trường phải giữ uy tín, xây dựng thương hiệu cho mình. "Tôi vẫn tin đa số trường sẽ không đánh mất mình chỉ vì muốn nhận số thí sinh có điểm thi quá thấp", bà Phụng nói.