Hàng hải Việt Nam: Nhìn lại 1 năm "vượt sóng"

Ông Đỗ Hồng Thái – Phó Cục trưởng Cục HHVN báo cáo kết quả năm 2016 tại Hội nghị.

Báo cáo tại Hội nghị, ông Đỗ Hồng Thái – Phó Cục trưởng Cục HHVN cho biết, năm 2016 Cục HHVN đã có nhiều nỗ lực, cố gắng hoàn thành khối lượng công việc với nhiều nhiệm vụ chính trị quan trọng. Những kết quả nổi bật thể hiện trên các mặt công tác như: Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; an toàn an ninh hàng hải; thu ngân sách nhà nước; cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp. Trong đó, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách, văn bản quy phạm pháp luật được quan tâm, chú trọng đặc biệt đã hoàn thành 100% chương trình xây dựng năm 2016. Công tác đảm bảo an toàn hành hải tiếp tục được triển khai tốt, tình hình TNGT hàng hải giảm cả 3 tiêu chí. Công tác thu phí, lệ phí hàng hải đều vượt dự toán và có mức tăng trưởng cao so với năm 2015.

“Công tác cải cách hành chính được triển khai quyết liệt, hiệu quả như việc triển khai dịch vụ công trực tuyến, triển khai thủ tục điện tử cho tàu thuyền Việt Nam hoạt động nội địa. Công tác thanh kiểm tra được tăng cường, đã phát hiện và kịp thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện những bất cập, xử lý vi phạm hành chính, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hàng hải”, ông Thái khẳng định.

Trong đó, năm 2016, sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển Việt Nam ước đạt 456 triệu tấn, tăng 7% so với năm 2015, hàng container đạt 13,3 triệu TEUs, tăng 11% so với năm 2015. Tổng sản lượng vận tải do đội tàu biển Việt Nam thực hiện đạt 123,8 triệu tấn, tăng 4% so với năm 2015. Tuy nhiên tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam trong năm qua tiếp tục gặp nhiều khó khăn do dư thùa nguồn cung tàu, lượng hàng tăng trưởng thấp, giá cước giảm.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Công trao Huân chương Lao động hạng Ba cho Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam

Hai tập thể được nhận Huân chương Lao động hạng Nhì và ba cá nhân được nhận Huân chương Lao động hạng Ba.

Đồng thời, tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển tiếp tục gặp nhiều khó khăn, sản lượng đóng tàu mới giảm. Theo báo cáo của Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy và các công ty đóng tàu biển, giá trị sản xuất trong năm 2016 ước tính chỉ đạt khoảng 70% so với kế hoạch cả năm 2016. Các nguyên nhân chủ yếu được xác định là do thị trường vận tải biển ảm đạm, giá thuê tàu thấp, nhu cầu đóng mới tàu biển rất hạn chế, bên cạnh đó, việc nhà nước cắt giảm chi tiêu công cũng dẫn đến giảm nhu cầu đóng tàu từ nguồn ngân sách.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong năm qua, Cục HHVN vẫn còn một số tồn tại, khó khăn. Theo đó, do tác động từ tình hình hoạt động hàng hải thế giới cùng với một số khó khăn nội tại các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng hải, đặc biệt là các doanh nghiệp vận tải biển, đặt ra rất nhiều những thách thức cho công tác quản lý nhà nước chuyên ngành của Cục HHVN. Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông tại một số nơi chưa đồng bộ, việc kết nối giữa cảng biển với đường sắt, đường bộ còn bất cập, sự liên kết giữa các loại hình vận tải chưa tốt, vai trò của phương thức vận tải biển chưa được phát huy tương xứng với tiềm năng. Đồng thời, chủ chương xã hội hóa nạo vét duy tu luồng hàng hải tận thu sản phẩm nạo vét còn nhiều bất cập, nhiều dự án triển khai chậm, hiệu quả thấp, công tác kiểm tra, giám sát gặp nhiều khó khăn...

Tại Hội nghị, ông Đỗ Xuân Quỳnh – Tổng Thư kí Hiệp hội chủ tàu Việt Nam chia sẻ hiện nay nhu cầu vận chuyển hàng hóa tuyến quốc tế giảm, đội tàu biển quốc tế dư thừa nhiều nên các chủ tàu đều rất khó khăn trong việc tìm hàng vận chuyển. Thị trường cho thuê tàu định hạn cũng gần như bị đóng băng. Nguồn hàng vận tải nội địa mặc dù Bộ GTVT đã có chủ trương dừng cấp phép vận tải container nội địa cho tàu mang cờ quốc tịch  nước ngoài nhưng lộ trình thực hiện cam kết mở cửa trong các Hiệp định thương mại song phương và đa phương đều đang đến rất gần.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Công ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, sự cố gắng của lãnh đạo, cán bộ công chức của Cục HHVN, của ngành hàng hải bao gồm tất cả các hiệp hội, tổ chức, các nhân, doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực hàng hải.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công đánh giá những nhiệm vụ Cục HHVN đã thực hiện rất tốt với khối lượng công việc hết sức đồ sộ như là triển khai các văn bản hướng dẫn, thi hành Bộ luật Hàng hải Việt Nam năm 2015, cụ thể là 12 Nghị định trên 40 văn bản, quy định. Trong đó, 2 nội dung rất quan trọng là quy định về niêm yết giá, phụ giá và dịch vụ cảng biển. Đây là thành công rất lớn của ngành Hàng hải. Những bất cập xung quanh nội dung này hàng năm gây thiệt hại cho doanh nghiệp xuất khẩu hàng trăm triệu đô và kéo dài hàng chục năm nay. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho nhiều bộ ngành xử lý. Vừa qua, trong quá trình xây dựng luật hàng hải Việt Nam đã đưa được nội dung này vào, xây dựng dự thảo Nghị định. Đây chính là Nghị định đầu tiên trong số các Nghị định hướng dẫn Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 được Chính phủ ban hành và đến 1/7/2017 bắt đầu có hiệu lực.

Thứ trưởng đánh giá công tác đảm bảo an toàn an ninh hàng hải, tìm kiếm cứu nạn, công tác hợp tác quốc tế, công tác môi trường, các nhiệm vụ về thu ngân sách đều có kết quả ấn tượng. Năm 2016, số liệu về TNGT hàng hải giảm cả 3 tiếu chí tuy nhiên số vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra khá nhiều nhưng không thiệt hại về người mà thiệt hại rất lớn về tài sản. Công tác tìm kiếm cứu nạn được triển khai rất tốt, ứng phó kịp thời và nhờ có sự nỗ lực, cố gắng từ lãnh đạo Cục HHVN đến các cơ quan liên quan, đặc biệt là Trung tâm tìm kiếm cứu nạn, những thuyền trưởng, thuyền phó, thuyền viên, những người trực tiếp làm việc trên các tàu cứu nạn đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương xử lý rất kịp thời vụ việc nên mới không xảy ra vụ tai nạn hàng hải nghiêm trọng làm chết nhiều người.

Theo Thứ trưởng, trong điều kiện tiền ngân sách nhà nước năm nay rất khó khăn thì ngành Hàng hải lại có những bước tiến rất tốt nhờ đưa ra những cơ chế chính sách để có nguồn thu góp phần có thêm nguồn để đầu tư xây dựng, xử lý những vấn đề hết sức cấp bách, quan trọng lĩnh vực hàng hải mà hàng chục năm nay đã đề xuất nhưng chưa có nguồn triển khai. Đồng thời có thêm nguồn để chi phí cho lĩnh vực quản lý nhà nước về mặt hàng hải.

Về lĩnh vực vận tải, dù con số rất nhỏ bé nhưng trong 2 năm liên tiếp, sản lượng vận tải vẫn gia tăng. Về cảng biển, đây là lĩnh vực nổi bật nhất trong nhiều năm nay, liên tục tăng trưởng với con số khá cao. Tuy nhiên con số tăng trưởng sản lượng hàng hóa chung năm nay bị chững lại nhưng sản lượng hàng hóa container tăng trưởng cao, đặc biệt là ở cảng Cái Mép -Thị Vải.

"Năm 2012 có 499.000 TEUs nhưng năm nay chúng ta đã đạt 2 triệu TEUs. Mặc dù điều kiện rất khó khăn nhưng năm nay khu vực Cái Mép - Thị Vải đạt được kết quả như vậy là một dấu ấn đáng kể nhất. Nhờ sự nỗ lực không riêng của Bộ GTVT, Cục HHVN hay của tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu mà kết quả này đạt được là nhờ công sức của rất nhiều bộ, ngành, của các doanh nghiệp”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Về logistics, Thứ trưởng đánh giá năm nay lĩnh vực này cũng có những chuyển biến tích cực. Đây là vấn đề hết sức quan trọng, trước đây khi nhắc về logistics thì không mấy ai hiểu nhưng bây giờ, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Chính phủ đã bắt đầu quan tâm. Nó cũng phần nào thể hiện kết quả ngành hàng hải đạt được trong thời gian qua. Về bảo trì kết cấu hạ tầng, duy tu, nạo vét, năm 2016 đã hoàn thành mọi chỉ tiêu đề ra.

Trước những thành tích đạt được, thay mặt lãnh đạo Bộ GTVT, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, sự cố gắng của lãnh đạo, cán bộ công chức của Cục HHVN, của ngành hàng hải bao gồm tất cả các hiệp hội, tổ chức, các nhân, doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực hàng hải.

Trong năm 2017, để tiếp tục đạt nhiều kết quả tốt, Thứ trưởng yêu cầu Cục HHVN thực hiện tốt kế hoạch đã đặt ra. Trong đó, Cục phải phối hợp chặt chẽ với văn phòng Chính phủ để những Nghị định đã trình lên sớm được phê duyệt và tổ chức triển khai thực hiện. Bên cạnh việc triển khai tích những quy định về giá dịch vụ cảng biển, hoa tiêu thì các đơn vị phải rút ra bài học kinh nghiệm để sớm có báo cáo Chính phủ, Quốc hội. Đồng thời Thứ trưởng đề nghị trong năm 2017, các đơn vị tập trung chú trọng vào logistics, phối hợp với các đơn vị liên quan, Hiệp hội logistics Việt Nam nghiên cứu xây dựng một số hành lang về logistics.Thứ trưởng đề nghị Vụ Kế hoạch Đầu tư tập hợp lại về báo cáo thống kê, đưa ra quy định cụ thể để các đơn vị báo cáo cho dễ và có số liệu chính xác nhất.

Tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Bộ GTVT, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công đã trao Huân chương Lao động hạng Nhì và hạng Ba, bằng khen cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc.