Khoa học công nghệ GTVT: Là bệ phóng cho những thành công

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể

PV: Xin Bộ trưởng cho biết những kết quả nổi bật của ngành GTVT trong năm 2017 và nhiệm vụ trọng tâm của năm 2018?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Năm 2017, với sự chủ động, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Ban Cán sự đảng, lãnh đạo Bộ và sự quyết tâm, cố gắng, nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, ngành GTVT tiếp tục phát huy truyền thống “Đi trước mở đường”, tăng cường kỷ cương, đề cao trách nhiệm, thi đua sáng tạo, quyết liệt hành động vì lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Theo đó, Ngành đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, kế hoạch năm 2017, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng của đất nước. Một số kết quả nổi bật có thể kể đến như sau:

Công tác theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện nhiệm vụ được triển khai quyết liệt, hiệu quả, nhất là việc triển khai các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Bộ giao, góp phần nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính và hiệu quả, hiệu lực thực thi.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật tiếp tục được quan tâm, chú trọng. Bộ GTVT đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ hoàn thành dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) bảo đảm chất lượng, được Quốc hội thông qua và ban hành.

Đã triển khai kịp thời Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP của Chính phủ và tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ, thực hiện tốt tinh thần Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp. Trong đó, đã chủ động rà soát và phối hợp với các ban, bộ, ngành, tổ chức, địa phương kịp thời điều chỉnh, đề xuất sửa đổi các quy định bất cập nhằm tháo gỡ khó khăn, vì lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các quy định về điều kiện kinh doanh ngành GTVT.

Với sự nỗ lực, quyết tâm cao, Bộ GTVT đã hoàn thiện các nội dung yêu cầu đảm bảo tiến độ, chất lượng, kịp thời trình Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Bộ tiếp tục tăng cường công tác quản lý chất lượng, đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình, dự án như: Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện, cầu Hưng Hà, đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bến Lức - Long Thành, Trung Lương - Mỹ Thuận, hầm Đèo Cả, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành; dự án cầu Đồng Nai; cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận; dự án kết nối trung tâm đồng bằng Mê Kông; dự án tuyến tránh Cai Lậy; dự án QL20...; kịp thời hoàn thành 10 công trình, dự án để đưa vào khai thác; hoàn tất công tác chuẩn bị, khởi công 12 công trình, dự án. Bộ GTVT đang gấp rút hoàn thành 14 dự án để đưa vào khai thác và sẽ khởi công mới 4 dự án trước Tết Nguyên đán 2018.

Triển khai kịp thời, bảo đảm chất lượng, tiến độ đề ra theo kế hoạch bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông (KCHTGT) đã được phê duyệt. Trong đó, công tác quản lý các dự án xã hội hóa nạo vét, duy tu các tuyến luồng hàng hải, đường thủy nội địa được rà soát và chấn chỉnh; đã thực hiện với nhiều giải pháp nhằm giảm tốc độ các phương tiện giao thông tại vị trí đường bộ giao cắt cùng mức với đường sắt và lắp đặt cần chắn tự động, bổ sung các biển báo hiệu... Ngoài ra, công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn được các cơ quan, đơn vị trong toàn Ngành chủ động triển khai kịp thời, hiệu quả, góp phần giảm thiểu thiệt hại và nhanh chóng khôi phục hệ thống KCHTGT, đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân.

Công tác quyết toán các dự án hoàn thành, nhất là các dự án BOT tiếp tục được chỉ đạo, thực hiện quyết liệt đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm sự công khai, minh bạch, làm cơ sở rà soát chốt phương án tài chính các dự án và giảm tình trạng nợ đọng vốn đầu tư xây dựng.

Về lĩnh vực vận tải đã tổ chức nhiều cuộc làm việc, tiếp xúc với doanh nghiệp, hiệp hội... để kịp thời tháo gỡ, giải quyết những vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp; đã kịp thời giải quyết, trả lời kiến nghị của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân về các nội dung liên quan đến hoạt động vận tải hành khách, hàng hóa; đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện Kế hoạch thí điểm triển khai ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng để siết chặt công tác quản lý.

Năm 2017 là năm thứ thứ 7 liên tiếp TNGT giảm cả 3 tiêu chí. Trong đó, số người chết giảm sâu nhất từ trước đến nay và tiệm cận sát mức 8.000 người (8.279 người). Vấn đề giảm thiểu UTGT tại các thành phố lớn, nhất là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có chuyển biến rõ rệt.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể thị sát công trình giao thông

Công tác cải cách hành chính tiếp tục được Bộ GTVT thực hiện hiệu quả, kịp thời xây dựng, đưa vào sử dụng các dịch vụ công trực tuyến vượt mức kế hoạch đề ra. Năm 2016, Bộ GTVT tiếp tục dẫn đầu trong 20 bộ, ngành về chỉ số xếp hạng dịch vụ công trực tuyến, theo đó đã góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng Chính phủ điện tử; đã thực hiện được quyết liệt đề án vị trí việc làm, tinh giản biên chế theo kế hoạch. Công tác hợp tác quốc tế được thúc đẩy toàn diện, góp phần tăng cường kết nối GTVT giữa Việt Nam với các nước. Các công tác khác về khoa học công nghệ, môi trường tiếp tục được chú trọng, tăng cường, triển khai hiệu quả.

Về công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, năm 2017 Bộ GTVT đã phối hợp chặt chẽ với các đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với một số dự án đầu tư theo hình thức BOT; đã báo cáo đoàn công tác của Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội các nội dung liên quan đến công tác quản lý và sử dụng vốn vay ODA; đã phối hợp chặt chẽ, cung cấp đầy đủ số liệu và giải trình theo yêu cầu của các đoàn thanh tra, kiểm toán do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện đối với các dự án BOT đường bộ. Các kết luận của thanh tra, kiểm toán đã được thực hiện nghiêm túc; kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế, bảo đảm công khai, minh bạch, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Năm 2018 là năm bản lề thực hiện các nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016 - 2020. Tập thể CB, CNVC, người lao động ngành GTVT tiếp tục đoàn kết, nỗ lực phấn đấu thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như: Đẩy mạnh tái cơ cấu tổng thể ngành GTVT, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trên tất cả các mặt công tác, lĩnh vực trong toàn Ngành với phương châm hành động “Siết chặt kỷ cương, chung tay xây dựng bộ máy liêm chính, hành động, hiệu quả”, góp phần cùng cả nước giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, phấn đấu tăng trưởng kinh tế cao hơn năm 2017, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững.

 PV: Quốc hội vừa thông qua chủ trương đầu tư phát triển đường cao tốc Bắc - Nam, đây là nhiệm vụ quan trọng đối với Ngành trong năm 2018 và các năm tiếp theo, vậy ngành GTVT đã có kế hoạch gì để thực hiện nhiệm vụ,  thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Đúng vậy, đây là một trong hai dự án đặc biệt quan trọng đối với ngành GTVT trong giai đoạn 2017 - 2020, do đó ngay sau khi Quốc hội thông qua, Bộ GTVT đã và đang khẩn trương triển khai các công tác chuẩn bị để sớm khởi công Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông, cũng như sớm hoàn thành báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; thường xuyên cập nhật, báo cáo Chính phủ, Quốc hội về tình hình, tiến độ và các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; tập trung hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam.

Bộ đã kịp thời thông báo kế hoạch đầu tư năm 2018 cho các chủ đầu tư triển khai, thực hiện ngay sau khi có quyết định giao vốn, từ đó chủ động điều hành kế hoạch vốn để đáp ứng tiến độ các dự án. Thêm vào đó, Bộ tiếp tục tăng cường phối hợp với các địa phương giải quyết các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng và triển khai thi công; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý ngay những vướng mắc liên quan đến tiến độ và chất lượng công trình, xử lý kịp thời những tồn tại về chất lượng, sự cố công trình; nâng cao năng lực của các chủ đầu tư, các tổ chức tư vấn thiết kế, giám sát; rà soát để loại bỏ ngay các nhà thầu có năng lực yếu kém ra khỏi các dự án của Ngành.

PV: Thưa Bộ trưởng, đứng trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành GTVT đã có bước chuẩn bị như thế nào để tạo cơ hội “đi tắt đón đầu” trong định hướng phát triển kết cấu hạ tầng GTVT?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Thời gian qua, chúng ta đã đạt được thành tích rất đáng ghi nhận trong việc triển khai nghiên cứu, ứng dụng và tiếp nhận thành công nhiều công nghệ tiên tiến, hiệu quả cao, phù hợp với điều kiện Việt Nam để phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng GTVT, đã tăng được năng suất lao động, đảm bảo chất lượng, hạ giá thành, tăng hiệu quả đầu tư... góp phần quyết định để phát triển hệ thống KCHTGT với tốc độ nhanh và bền vững. Việc hoàn thành nhiều dự án xây dựng công trình giao thông có qui mô lớn, công nghệ hiện đại, kỹ thuật phức tạp với chất lượng kỹ thuật và mỹ thuật cao, thời gian thi công nhanh, giá thành hạ, hoàn toàn do các kỹ sư, công nhân Việt Nam đảm nhiệm trong thời gian gần đây như cầu bê tông cốt thép dự ứng lực nhịp lớn, cầu treo, cầu dây văng, hầm đường bộ, sân bay, cảng biển, đường ô tô cao tốc, đường sắt, luồng vận tải thủy... đã khẳng định những bước tiến bộ vượt bậc cả về “chất” và “lượng” của đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật và công nhân trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng của ngành GTVT, thể hiện trình độ công nghệ trong lĩnh vực xây dựng hệ thống KCHTGT của Việt Nam đạt tầm khu vực và đang từng bước tiếp cận trình độ thế giới.

Đứng trước cuộc cách mạng 4.0, Bộ GTVT sẽ tăng cường hiệu quả của hoạt động khoa học công nghệ phục vụ các lĩnh vực sản xuất trong thời gian tới đây. Theo đó, Bộ cần tập trung vào một số định hướng chính như sau: Đẩy mạnh triển khai ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong công tác quy hoạch và bổ sung hoàn thiện quy hoạch hệ thống kết cấu hạ tầng GTVT, đặc biệt chú trọng quy hoạch, cân đối các loại hình vận tải, phối hợp liên thông các phương thức vận tải mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong khảo sát, thiết kế, thi công, quản lý chất lượng xây dựng, khai thác, bảo trì, sửa chữa các công trình giao thông, trong đó chú trọng việc ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, giải pháp kỹ thuật phù hợp, có hiệu quả, thân thiện môi trường nhằm đảm bảo chất lượng, tiến độ, giảm chi phí đầu tư; tập trung xây dựng và triển khai hiệu quả kế hoạch tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; hoàn thiện Đề cương “Đề án ứng dụng Công nghệ thông tin trong GTVT” trình Chính phủ phê duyệt; đẩy mạnh việc nghiên cứu khoa học công nghệ trong lĩnh vực công nghiệp GTVT theo hướng làm chủ công nghệ chế tạo các sản phẩm, thiết bị phục vụ trực tiếp cho ngành GTVT; chuẩn hóa các tiêu chí có liên quan đến an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho các loại hình phương tiện và các trang thiết bị trong ngành GTVT.

Trước thách thức của cuộc cách mạng 4.0, hội nhập quốc tế, để nguồn nhân lực ngành GTVT có điều kiện được tiếp cận và làm chủ công nghệ tiên tiến của thế giới, Bộ GTVT đã đề ra và thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Bộ GTVT đã thực hiện rà soát quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, thực hiện điều chỉnh để phù hợp với quy hoạch phát triển nhân lực quốc gia, đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường lao động trong nước và tham gia thị trường lao động quốc tế.

Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng tiếp tục nghiên cứu Hệ thống hóa và triển khai ứng dụng công nghệ hiện đại về giao thông thông minh (ITS) trong quản lý vận hành khai thác hệ thống KCHTGT như kiểm soát giao thông, kiểm soát tải trọng, thu phí điện tử; triển khai áp dụng công nghệ tái chế nóng mặt đường bê tông nhựa, công nghệ bê tông nhựa rỗng trong xây dựng, sửa chữa đường bộ...; đẩy mạnh thực hiện Đề án “Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý chất lượng xây dựng, khai thác và bảo trì KCHTGT giai đoạn 2013 - 2020” với mục tiêu bảo trì KCHTGT theo hướng hiện đại, hòa nhập trình độ quốc tế, phù hợp với đặc điểm địa hình, khí hậu, thủy văn, địa chất của từng vùng miền, đảm bảo tiết kiệm chi phí, bền vững và tăng hiệu quả đầu tư; đổi mới đồng bộ cơ chế để nâng cao năng lực quản lý hoạt động khoa học công nghệ ngành GTVT, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ, gắn với yêu cầu của thực tế sản xuất, đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu phát triển, nghiên cứu ứng dụng giữa các đơn vị trong và ngoài Ngành, trong nước và quốc tế.