Lưu ý để đạt điểm cao môn Ngữ văn

Kỳ thi tốt nghiệp quốc gia năm 2016 sẽ diễn ra vào tháng 7, đây là khoảng thời gian các em học sinh cần tập trung nắm lại kiến thức các môn thi, trong đó có môn Ngữ văn. Kiến thức thi tốt nghiệp môn Ngữ văn trọng tâm nằm trong chương trình 12, có 60% kiến thức mức độ cơ bản, 40% nâng cao. Ngoài kiến thức, để làm bài tốt các em cần phải nắm được phương pháp làm bài.

Đề thi tốt nghiệp quốc gia trong hai năm gần đây có hai phần, phần đọc hiểu văn bản (3 điểm) và phần làm văn (7 điểm). Phần làm văn có hai câu, một câu nghị luận xã hội (3 điểm), một câu nghị luận văn học (4 điểm). Câu nghị luận văn học thường là kiến thức giao thoa của chương trình cơ bản và nâng cao theo chương trình hiện hành.

Phần đọc hiểu

Để đạt điểm tối đa, các em cần đọc kỹ văn bản, nắm yêu cầu đề, trình bày đủ các ý, có thể dùng các gạch đầu dòng để nêu cụ thể ý, không nên viết lan man, dài dòng mất thời gian mà điểm không cao.

Phần này các em cần phải nắm vững kiến thức lý thuyết như: Các biện pháp tu từ trong văn bản (tu từ so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, nói quá,...), các thao tác lập luận (phân tích, so sánh, bác bỏ, bình luận), các phong cách ngôn ngữ và các phương thức biểu đạt.

Phần làm văn

Với câu nghị luận xã hội, vận dụng kiến thức xã hội để làm một bài văn khoảng 600 từ, vì thế cần trình bày theo kết cấu của một bài văn có ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài, mỗi phần cần phải làm rõ yêu cầu của đề đặt ra.

Các em phải chú ý không sử dụng gạch đầu dòng trong bài làm, vì trong  hành văn không cho phép dùng  gạch đầu dòng.

Câu này đòi hỏi các em có vốn kiến thức xã hội rộng để lý giải yêu cầu đề đặt ra về một tư tưởng đạo lý hoặc một hiện tượng đời sống mang tính thời sự ở hiện tại. Với đề này các em cần làm theo các bước: Giải thích, bàn luận, bài học cho bản thân.

Phần nghị luận văn học đòi hỏi phải nắm kiến thức văn học để viết một bài văn dài, trình bày theo kết cấu nêu ở trên nhưng để làm được bài cần phải đọc kỹ đề, nắm được yêu cầu đề đặt ra, tìm ý cần làm, tránh trường hợp đọc qua loa hiểu sai đề.

Phần này có hai dạng đề ta thường gặp, nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ; nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi và trong những năm gần đây ta thường gặp các dạng đề so sánh: So sánh hai chi tiết; cảm nhận hai nhân vật; cảm nhận hai đoạn thơ, hai đoạn văn; so sánh, cảm nhận hai ý kiến.

Ví dụ đề bài: Phân tích giá trị  hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện ngắnVợ nhặt (Kim Lân). So sánh cách kết thúc Vợ nhặt với cách kết thúc truyện ngắn Chí Phèo (Nam Cao).

Với đề này có nhiều cách làm khác nhau nhưng cần làm rõ các ý sau:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu vấn đề nghị luận.

- Phân tích những biểu hiện cụ thể của giá trị hiện thực và nhân đạo trong tác phẩm.

- So sánh với cách kết thúc tác phẩm Chí Phèo.

- Lý giải nguyên nhân tạo nên sự khác nhau trong cách kết thúc.

- Đánh giá chung.

Đây là các ý các em rút ra từ đề bài, có như vậy khi làm bài không thiếu ý, sót ý, lan man. Để bài làm đạt điểm cao, ngoài tìm ý cho bài viết, trong hành văn bài viết cần phải sạch sẽ, rõ ràng, nếu từ ngữ nào không vừa ý dùng thước gạch bỏ, không nên tẩy xóa bằng bút xóa, tránh trường hợp bài làm có hai màu mực, hai loại chữ khác nhau.

Chúc các em thành công trong kỳ thi sắp đến.