M320 - Sự thay thế "Huyền thoại phóng lựu" M203 của Lục quân Mỹ

Một binh sĩ đang sử dụng HK 416 kẹp nòng với M320

Thay thế "Huyền thoại phóng lựu" M203

M203 là khẩu súng phóng lựu phục vụ lâu đời trong Lực lượng vũ trang Mỹ. Nó ra đời từ chương trình Vũ khí cá nhân đặc biệt (SPIW), chính thức giới thiệu vào năm 1969 và ngay sau đó được trang bị rộng rãi trong Quân đội Mỹ nhằm thay thế M79 cũng như bản mẫu XM148 tương tự của Colt.

Trong khi M79 là một vũ khí độc lập thì M203 lại được thiết kế để gắn kèm các khẩu súng trường tấn công như M16 hay M4 carbine thông qua giá treo.

Thiết kế kẹp nòng này mang lại hiệu quả tối ưu, đó chính là sự nhỏ gọn, một người lính vừa có thể mang súng trường lại mang theo một khẩu phóng lựu nữa. Nhưng M203 vẫn chưa thay thế hoàn toàn vai trò của M79 mà hai khẩu súng này hoạt động song song với nhau.

Theo thời gian, M203 đã bộc lộ vài điểm yếu trong môi trường chiến tranh hiện đại và tất nhiên kèm theo đó là sự thay thế. Đến năm 2004, Quân đội Mỹ đưa ra yêu cầu một súng phóng lựu 40 mm khác tin cậy, chính xác và an toàn hơn.

Giải pháp đưa ra chính là khẩu M320 hoàn toàn mới, tuy nhiên súng phóng lựu này chỉ trang bị cho Lục quân Mỹ, các lực lượng khác như Lính thủy đánh bộ, Không quân, Bảo vệ bờ biển hay Hải quân vẫn sử dụng M203.

Thiết kế tối ưu cho môi trường chiến đấu hiện đại

M320 nặng chưa bằng một nửa so với khẩu M79 cũ, cụ thể súng có khối lượng chỉ 1,5 kg, chiều dài 350 mm và nòng dài 280 mm. Súng sử dụng cơ chế buồng nén áp suất cao tương tự như M203.

M320 được cung cấp với 3 thành phần chính: ống phóng lựu, kính ngắm ngày - đêm do Insight Technology sản xuất và một thiết bị đo khoảng cách đến mục tiêu bằng laser. M320 có khả năng gắn vào bên dưới nòng của M16, M4 hay các súng trường tấn công khác, hoặc có thể dùng như một hệ thống súng phóng lựu cầm tay độc lập nhờ vào bộ khung.

Kính ngắm ban ngày lẫn đêm kết hợp hệ thống đo xa laser khiến cho thao tác ngắm bắn trở nên chính xác và dễ dàng hơn bao giờ hết, kể cả trong đêm tối. Đây có thể xem là một trong những yếu tố vượt trội M203 cũng như một số khẩu súng phóng lựu cùng thời khác.

M320 có thiết kế chính dựa trên khẩu AG-C của Heckler & Koch nhưng có một vài sửa đổi, cụ thể nó bao gồm tay nắm gấp được ở đầu nòng giúp cầm nắm chắc chắn, kết hợp với nòng ngắn khiến cho súng gọn gàng và nhẹ hơn so với nguyên bản AG-C.

Đặc biệt thước ngắm được thiết kế lại giúp bắn chính xác hơn trong nhiều điều kiện khác nhau. Không như M203 có cơ cấu gắn riêng biệt, M320 liên kết với súng trường thông qua ray Picatinny tiêu chuẩn ở bên dưới, hầu hết các loại súng trường hay carbine hiện đại đều sở hữu hệ thống ray này.

Một điểm đặc biệt khác giúp M320 tương thích nhiều loại súng khác nhau đó chính là thước ngắm được đưa về một phía của ống phóng. Với hệ thống ngắm thông minh và thiết bị dò khoảng cách đến mục tiêu, "combo" súng trường và ống phóng M320 thực sự là loại vũ khí chết chóc ở cự ly lớn hơn 100 m.

M320 có thể bắn gần như tất cả các loại đạn 40 mm bao gồm lựu nổ mạnh, khói, gây sốc cũng như chiếu sáng của NATO.

Giống như "người anh em" FN40GL đến từ Bỉ, M320 nạp đạn bằng cách gạt ống phóng sang một bên thay vì trượt về phía trước. Thiết kế này khiến cho súng nạp và bắn được các loại đạn phi sát thương dài hơn thông thường mà không sợ bị kẹt.

Cơ chế hoạt động của M320 là "double action" với khóa an toàn thuận cả hai tay. Trong trường hợp đạn hỏng và không thể khai hỏa, xạ thủ chỉ cần bóp cò một lần nữa thì nòng sẽ mở ra để có thể lấy viên đạn ra ngoài.

M320 cũng gặp phải một vài chỉ trích của các binh sĩ, phần lớn than phiền đến từ việc khó lắp súng lên ray Picatinny cũng như phụ kiện đi kèm khá phức tạp. Bên cạnh đó là phàn nàn về tay nắm hay hệ thống ngắm. Quan trọng nhất là đánh giá M320 hoạt động không bằng M79 khi ở trạng thái độc lập.

Tuy nhiên vượt trên tất cả, M320 vẫn được đánh giá là một súng phóng lựu tuyệt vời nhờ những ưu điểm: ngắn, nhẹ, chính xác và dễ nạp đạn hơn so với khẩu M203 cũ. Trong tương lai, rất có thể M320 sẽ thay thế M203 trong hầu hết các lực lượng của Quân đội Mỹ cũng như một số quốc gia trong khối NATO.