Nguyên nhân do giá dầu bình quân trong 5 tháng đầu năm ước đạt 38,1 USD/thùng. Cùng kỳ năm ngoái, giá dầu đã giảm 35,7% so với năm 2015. Con số này cũng chỉ bằng hơn nửa so với mức giá 60 USD/thùng mà ngân sách dự toán hồi đầu năm.

Những khó khăn của ngành dầu khí thể hiện rõ ràng hồi đầu năm, khi một số mỏ dầu của VietsoPetro đã phải đóng cửa. Có những thời điểm, giá đã xuống dưới mức 30 USD/thùng.

Năm 2015, Chính phủ cho biết thu từ dầu thô chỉ chiếm có 6% tổng thu ngân sách (66.000 tỉ đồng), tỉ trọng thu từ dầu thô đã giảm rất mạnh so với những năm trước đó.

Với những diễn biến trong 5 tháng đầu năm qua, dự báo năm 2016 khoản thu từ việc múc dầu mang bán của Việt Nam sẽ tiếp tục giảm mạnh hơn nữa. Mới đây Morgan Stanley đánh giá, sự phục hồi của giá dầu thế giới hiện tại chỉ là tạm thời, và rủi ro giá dầu lao xuống mốc 30 USD/thùng vẫn hiển hiện rõ ràng.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn hồi đầu năm từng cho biết, Chính phủ đã xây dựng các kịch bản khác nhau cho giá dầu, thậm chí kể cả khi giá dầu xuống 30 USD/thùng, ngân sách cũng đã có sự chuẩn bị.

Với việc nguồn thu từ dầu thô không còn đảm bảo, Chính phủ sẽ phải chuẩn bị những kế hoạch khác để bù đắp nguồn thu.

Tại buổi họp báo ngày 15-6 về tình hình thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước, bà Phạm Thị Tuyết Lan, phó vụ trưởng Vụ Dự toán (Tổng cục Thuế), cho biết số thu 5 tháng đầu năm nay đạt 337.105 tỉ đồng, đạt 41,6% dự toán.

Trong đó, thu nội địa do ngành thuế quản lý đã tăng tới 11,9% so với cùng kỳ 2015, đạt 321.215 tỉ đồng, như thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh tăng 24,3%; thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng 14%; thuế thu nhập cá nhân tăng 18%, thu tiền sử dụng đất tăng 34,4%...