Nghề Oshiya ở Nhật Bản: Ngày làm 90 phút, công việc chỉ là "nhồi" khách

Mạng lưới tàu điện ở Nhật Bản nổi tiếng khắp thế giới vì tính ưu việt và đúng giờ. Tại thủ đô Tokyo, gần 40 triệu hành khách đi lại trên các tuyến giao thông công cộng nội đô mỗi ngày, nhiều hơn đáng kể so với những loại giao thông khác như xe bus, xe ô tô riêng. Trong số này, 22% - tương đương 8,7 triệu người sử dụng tàu điện ngầm.

Riêng về mạng lưới tàu điện ngầm ở Tokyo, tờ AmusingPlanet nhận định đây là "một hệ thống giao thông hết sức kinh ngạc". Trong hầu hết những tuyến đường, trung bình cứ 5 phút lại có một chuyến tàu tới, và trong những giờ cao điểm, thậm chí chúng chỉ dừng lại 2 – 3 phút là xuất phát. Tính ra có tới 24 chuyến tàu mỗi giờ chạy theo cùng một hướng.

Điều đáng chú ý là mặc dù có rất nhiều tàu, nhiều chuyến liên tiếp như vậy nhưng mật độ hành khách luôn cực kỳ đông đúc, đặc biệt trong những giờ cao điểm. Gần như lúc nào hệ thống tàu điện ngầm ở đây cũng phải hoạt động trên 200% công suất.

Để hiểu sự đông đúc của hệ thống tàu điện ngầm ở Tokyo không gì tốt hơn là tận mắt tới chứng kiến. Được biết chỉ trong 1 ngày, tuyến Yamanote phục vụ tới 3,5 triệu lượt người ở 19 nhà ga. Trong khi đó, toàn bộ hệ thống tàu điện ngầm của thành phố New York chỉ phục vụ khoảng 5 triệu lượt khách mỗi ngày, trên 26 tuyến đường, qua 468 nhà ga.

Ngày nào cũng vậy, ở tuyến nào cũng vậy, trong suốt cả ngày, Yamanote đều phải hoạt động hết công suất. Trong năm 2012, một nhiếp ảnh gia người Hong Kong là Michael Woft đã tung ra một chùm ảnh có tên Tokyo Compression gây ấn tượng mạnh mẽ.

Đa phần các bức ảnh chụp các hành khách khổ sở trên các chuyến tàu chật cứng người, khuôn mặt méo mó và thậm chí bị trà sát trên cửa sổ cabin. Những bức ảnh này cho thấy tình trạng kinh khủng và đáng xấu hổ trên trong hệ thống tàu điện ngầm ở Nhật Bản.

Nhiều người nghĩ rằng nhiều tàu như vậy, lại chạy liên tục vậy cứ chờ tới chuyến sau, nếu thấy vắng thì lên. Nhưng vấn đề là chuyến tàu nào tới cũng đều đang trong tình trạng đầy ứ hành khách. Có người lại bảo thế thì tăng cường thêm tàu đi, chẳng hạn thêm khoảng 3 tàu vào mỗi giờ, có nghĩa là mỗi tàu sẽ chỉ có thể dừng lại ở nhà ga trong khoảng 1 phút - quá nguy hiểm!

Thế là trong cái khó ló cái khôn. Để có thể chất đầy được gấp 2 lần lượng hành khách trên các cabin tàu, đơn vị quản lý hệ thống tàu điện ngầm Nhật bản là Japan Rail đã tuyển dụng những nhân viên mặc đồng phục được gọi là "oshiya" hay còn gọi là "PUSHER" với mục đích duy nhất là đẩy, nhồi nhét được nhiều khách nhất có thể vào mỗi chuyến tàu.

Đây là những người luôn mặc đồng phục, đeo gang tay trắng và cố đẩy được nhiều người nhất vào các cabin tàu để cửa có thể đóng lại. Đây có thể xem là công việc hết sức quái dị thậm chí nhiều người không thể tin nổi.

Mọi người sẽ bị nhồi nhét vào cabin, dĩ nhiên với ngay cả hành khách điều này là rất không thoải mái và thậm chí cực kỳ khó chịu. Không ít những chuyến tàu chứng khiến cảnh cặp vợ chồng ngất xỉu vì nóng hoặc thiếu oxy. Nhưng, bù lại bạn may mắn là 10% số hành khách có mặt trên khoang còn các nhà ga cũng bớt đông đúc đi phần nào, hạn chế tình trạng móc túi, hoả hoạn hoặc tranh chấp…

Khi những "pusher" lần đầu tiên được đưa vào làm việc tại ga Shinjuku của Tokyo, họ được gọi là "nhân viên sắp xếp hành khách" và phần lớn là các sinh viên làm việc bán thời gian. Hiện nay, dù không còn những "pusher" chuyên dụng nhưng cứ đến giờ cao điểm, các nhân viên toàn thời gian và bán thời gian của cả nhà ga được huy động làm công việc này. Ngoài ra do tính chất công việc, tránh tình trạng quá căng thẳng nên các nhà ga thường bố trí để nhân viên của họ thực hiện công việc "đẩy người" trong 60 - 90 phút trong ngày và một tuần không quá 2 - 3 lần.

Các "pusher" ở nhà ga đã trở thành một hiện tượng lạ và được nhắc tới trong một số bộ phim như Subway Sadie, Wolf’s Clothing, The Big Noise, Love Over Night…