Nhà khoa học trẻ "thắp sáng" ngọn lửa đam mê nghiên cứu khoa học

Anh Nguyễn Kim Thành (áo xanh) và anh Đoàn Huy Lợi đang nghiên cứu tại phòng thí nghiệm.

Nhiệt huyết tuổi trẻ

Rất nhiều người cho rằng nghiên cứu khoa học là một công việc buồn chán, tẻ nhạt, khô khan, suốt ngày chúi đầu vào những trang giấy, nhưng khi gặp những nhà khoa học trẻ tại nơi làm việc của họ, tôi mới thấy rằng quan điểm đó hoàn toàn không chính xác, bởi lẽ, nơi làm việc của họ luôn ngập tràn tiếng nói cười, niềm say mê nghiên cứu khoa học.

Chia sẻ với phóng viên, Thạc sỹ Nguyễn Kim Thành, Chuyên viên Phòng Kế hoạch và Quản lý Dự án, Bí thư Đoàn thanh niên Viện Khoa học và Công nghệ GTVT, Ủy Viên ban thường vụ Đoàn Bộ GTVT cho biết, anh đến với công việc nghiên cứu khoa học bắt đầu từ sự đam mê từ khi còn là sinh viên đại học. Sau khi tốt nghiệp Đại học GTVT, để thỏa sự tìm hiểu, đào sâu hơn những kiến thức được học, thu thập, cập nhật những kiến thức, công nghệ khoa học mới nhất nên anh đã lựa chọn con đường từ kỹ sư trẻ dần dần trở thành nhà nghiên cứu khoa học. Bước đầu lựa chọn con đường này, anh cũng như đồng nghiệp của mình gặp không ít khó khăn.

“Vấn đề đầu tiên mà nhà khoa học trẻ nào cũng vướng phải chính là sự thiếu kinh nghiệm thực tiễn, suy nghĩ còn non trẻ và hơn hết là có đủ đam mê để dám đứng ra nhận công trình, đề tài nghiên cứu hay không. Cũng như các đồng nghiệp trẻ tuổi khác đang công tác tại Viện, tôi nhận được sự dẫn dắt, đào tạo chỉ bảo từ các chú, các bác, các anh, các chị đi trước. Chính họ đã giúp chúng tôi định hướng, tham gia vào những đề tài nghiên cứu của Viện. Xuất phát từ niềm đam mê khoa học công nghệ, từ một thư ký đề tài, tôi và các đồng nghiệp trẻ đã tự đứng được trên đôi chân của mình, trở thành những chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học ngành GTVT”, anh Thành chia sẻ.

Cũng như anh Thành, Thạc sỹ Đoàn Huy Lợi, Trưởng phòng Tư vấn thiết kế của Trung tâm khoa học và Công nghệ Địa kỹ thuật, Viện Khoa học và Công nghệ GTVT cũng gặp những khó khăn tương tự trong những bước đầu làm nghiên cứu khoa học. Để có thể vượt qua những rào cản ban đầu này, dưới sự hướng dẫn của những nhà khoa học đi trước, anh Lợi không nản chí lùi bước mà phấn đấu không ngừng, học hỏi kinh nghiệm từ các bậc đàn anh và dần dần trưởng thành, trở thành tấm gương tiêu biểu trong những nhà khoa học trẻ của Viện.

Nhà khoa học Nguyễn Kim Thành (ngoài cùng bên trái) cùng đồng nghiệp đi nghiên cứu thực tế, ứng dụng công nghệ chụp ảnh viễn thám sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) trong khảo sát sụt trượt các tuyến giao thông ở Việt Nam, 2016-2017.

Bên cạnh là người bạn, người anh em và hơn hết là đồng nghiệp cùng làm với nhau trong nhiều dự án nghiên cứu khoa học, hai nhà khoa học trẻ này còn có chung một niềm đam mê mãnh liệt với nghiên cứu khoa học, có chung một nhiệt huyết cháy bỏng làm sao có thể tiếp cận những công nghệ mới của thế giới, nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn của Việt Nam, nhằm tìm tòi những vấn đề còn bất cập trong quá trình ứng dụng công nghệ ngành GTVT từ đó đưa ra những đề xuất, dự án nghiên cứu với mong muốn chung tay góp sức phát triển ngành GTVT và cống hiến hết mình cho Tổ quốc.

Với niềm đam mê, nhiệt huyết ấy, anh Thành và anh Lợi đã tham gia cũng như thực hiện rất nhiều đề tài khoa học thiết thực đối với ngành GTVT. Cụ thể, anh Lợi là thành viên tham gia Dự án ODA Hợp tác kỹ thuật Việt Nam – Nhật Bản “Phát triển công nghệ đánh giá rủi ro do trượt đất dọc các tuyến đường giao thông chính tại Việt Nam” do JICA và JST tài trợ 2011-2016; là tác giả của các bài báo đăng trên tạp trí Landslides (Springer) có uy tín trên thế giới, tham gia 05 đề tài cấp Bộ và 02 đề tài cấp Nhà nước “Nghiên cứu trượt lở dọc các tuyến đường giao thông trọng điểm tỉnh Quảng Nam, đề xuất giải pháp ứng phó, 2017-2018” và “Nghiên cứu và phát triển các mô hình mới độ chính xác cao cho phát hiện, dự báo và đánh giá rủi ro trượt lở đất sử dụng dữ liệu địa không gian, trí tuệ nhân tạo và các thuật toán tối ưu hóa, 2017-2019”, ngoài ra còn tham gia phản biện cho hội thảo quốc tế và tạp chí Journal of Mountain Science. Anh Thành còn là chủ nhiệm 03 đề tài KHCN cấp Bộ trong 3 năm liên tiếp là Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng cọc tiết diện nhỏ Micropile trong công trình giao thông ở Việt Nam, 2014”, Đề tài “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cọc bê tông dạng ống đường kính lớn đổ tại chỗ (PCC) trong xử lý nền đất yếu các công trình giao thông ở Việt Nam, 2015”, Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ chụp ảnh viễn thám sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) trong khảo sát sụt trượt các tuyến giao thông ở Việt Nam, 2016-2017”, là Trưởng nhóm “Chương trình khoa học trẻ Sakura do cơ quan Khoa học công nghệ Nhật Bản (JST) và Đại học Tohoku Gakuin -Viện KH&CN GTVT thực hiện 2017-2018”.

Hai nhà khoa học này nhận được nhiều khen thưởng. Theo đó, trong 6 năm liên tiếp, Thạc sỹ Đoàn Huy Lợi có thành tích lao động xuất sắc và là chiến sỹ thi đua cơ sở năm 2017. Còn Thạc sỹ Nguyễn Kim Thành nhận được Giấy khen giải Nhất hội thảo nhà khoa học trẻ Ngành GTVT năm 2015; được vinh danh 70 gương mặt trẻ tiêu biểu Ngành GTVT…

Các nhà khoa học trẻ ngành GTVT được giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, tiếp cận khoa học công nghệ hiện đại qua Chương trình khoa học trẻ Sakura do cơ quan Khoa học công nghệ Nhật Bản, Đại học Tohoku Gakuin và Viện Khoa học và Công nghệ GTVT thực hiện.

Lan tỏa nhiệt huyết

Đối với hai nhà khoa học trẻ, phát triển niềm đam mê, nhiệt huyết với khoa học công nghệ của mình là chưa đủ mà họ còn muốn lan tỏa nhiệt huyết ấy, trở thành những người “truyền lửa” đam mê khoa học công nghệ cho tuổi trẻ.

“Để khoa học công nghệ GTVT nói riêng và nền khoa học công nghệ nước nhà nói chung có thể tiếp tục phát triển bền vững thì những đóng góp nhỏ nhoi của Thành hay của Lợi không bao giờ có thể đáp ứng đầy đủ mà cần đến sức mạnh của cả một thế hệ trẻ. Chính vì vậy, chúng tôi luôn đặt ra mục tiêu là làm sao có thể chung tay phát triển được đội ngũ nhà khoa học trẻ GTVT. Là một Thủ lĩnh Đoàn, mình luôn nhận thức được trách nhiệm của bản thân, cố gắng cùng Ban Chấp hành xây dựng những phong trào, hoạt động khích lệ các bạn trẻ của Viện làm công tác khoa học công nghệ. Chúng mình tiếp cận từng đoàn viên, hết sức giúp đỡ các bạn trong công tác chuyên môn cũng công tác nghiên cứu”, anh Thành chia sẻ.

Theo hai nhà khoa học này, hiện nay trước những thách thức không nhỏ của cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0, công tác nghiên cứu khoa học ngành GTVT nói chung và khoa học công nghệ của đất nước nói riêng cũng gặp những tác động lớn. Do đó, để các nhà khoa học trẻ ngành GTVT có thể tiếp cận kịp thời với cuộc cách mạng này thì các cơ quan quản lý nhà nước, từng đơn vị cần xây dựng một chiến lược tiếp cận phù hợp với đặc thù của đơn vị mình để giúp thanh niên có thể nắm bắt cơ hội. Đồng thời tạo môi trường, “sân chơi” giúp các nhà khoa học trẻ tiếp tục học tập, nâng cao trình độ, tạo điều kiện để họ tiếp xúc, hội nhập với thế giới, bên cạnh đó các nhà khoa học trẻ cần học tập không ngừng để tiếp thu những kiến thức mới trên thế giới. Trong nghiên cứu khoa học công nghệ mới không thể tránh khỏi những rủi ro do đó cũng cần tạo điều kiện cho các nhà khoa học trẻ nghiên cứu, chấp nhận rủi ro trong quá trình thực hiện.

Nhắc đến nghiên cứu khoa học người ta thường nghĩ đó là một công việc xa vời, khó khăn trong ý tưởng sáng tạo, đầy chông gai lấy đi nhiều thời gian và công sức của mọi người. Nhưng ít ai biết rằng để có thể cập nhật công nghệ mới hiện đại, những vật liệu chất liệu tiên tiến, hiện đại phục vụ phát triển ngành GTVT như ngày hôm nay, các nhà khoa học Ngành đã thầm lặng hy sinh tuổi thanh xuân của mình, miệt mài cống hiến công sức với mong muốn vì sự phát triển chung của ngành GTVT, cũng như đóng góp vào sự phồn vinh của đất nước.