Nhà xuất bản Giao thông vận tải hành trình 30 năm xây dựng nhịp cầu tri thức

Ngày 25/7/2013, Nhà xuất bản GTVT (NXB GTVT) long trọng Kỷ niệm 30 năm ngày thành lập (7/7/1983 – 7/7/2013) và vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì.

Thứ trưởng Bộ GTVT Phạm Qúy Tiêu thừa ủy quyền của Chủ tịch nước và Bộ trưởng Bộ GTVT trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì và Bức trướng “Phát huy truyền thống 30 năm xây dựng, phấn đấu và phát triển” cho Nhà xuất bản.

Ra đời trong thời kỳ những năm trước đổi mới (07/7/1983), NXB GTVT là một trong 7 nhà xuất bản chuyên ngành của cả nước, hoạt động theo cơ chế tự hạch toán.

“Vạn sự khởi đầu nan”, nhưng NXB đã được lãnh đạo Bộ GTVT, Ban Tuyên huấn Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương), Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) sát sao chỉ đạo, được sự ủng hộ, cộng tác đầy tâm huyết của nhiều trí thức có thâm niên và uy tín trong ngành, do vậy đã có các xuất bản phẩm đầu tiên là: “Tổ chức và quản lý vận tải”, “Sổ tay công thức giản đơn dùng trong tính toán kiểm tra thiết kế và thi công cầu”… Những xuất bản phẩm đầu tiên này lập tức thu hút sự chú ý, quan tâm của độc giả trong ngành GTVT và các ngành có liên quan, khẳng định sự có mặt của NXB GTVT trong ngành Xuất bản Việt Nam.

 Từ những kinh nghiệm tích luỹ được trong quá trình tham gia hoạt động sán xuất, Nhà xuất bản thành lập xưởng in, mở Chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh. Tháng 9/1993, Xưởng in NXB GTVT (nay là Công ty In giao thông) được thành lập và đã hỗ trợ cho hoạt động xuất bản của Nhà xuất bản.

Nhờ sự phấn đấu nỗ lực của tập thể cán bộ, nhân viên, Nhà xuất bản đã hoạt động ổn định, kinh doanh hiệu quả: Các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận, số đầu sách, trang in tăng trưởng đều hàng năm; đời sống cán bộ, nhân viên cũng được cải thiện đáng kể. Đánh giá cao sự nỗ lực phấn đấu của tập thể cán bộ, nhân viên Nhà xuất bản sau nhiều năm hoạt động (năm 1993), Bộ Giao thông vận tải, Bộ Văn hóa Thông tin, và các Bộ ngành liên quan đã quyết định xếp hạng NXB GTVT là doanh nghiệp nhà nước hạng I.

Cơ chế khoán chi phí được xây dựng và áp dụng từ những năm đầu thời kỳ đổi mới tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả cao nên kết quả sản xuất kinh doanh hàng năm là khả quan, thể hiện qua sản lượng xuất bản liên tục tăng trưởng, số đầu sách tăng từ 110 đầu/năm (năm 1996) lên 320 đầu/năm (năm 2006); số bản in năm 1996 là 245.000 bản thì sau 10 năm đã là 2,12 triệu bản. Cho đến nay, số đầu sách hàng năm (kể cả sách lưu hành nội bộ) khoảng 350 đầu/năm, với hàng trăm triệu trang in tiêu chuẩn; vị thế của NXB GTVT đã được khẳng định trong lòng bạn đọc và các cơ quan quản lý xuất bản chuyên ngành.

Đầu năm 2007, Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO; Luật Xuất bản sửa đổi có hiệu lực từ năm 2005 đã bắt đầu phát huy tác dụng. Nhiều thành phần kinh tế được tham gia vào hoạt động xuất bản. Rà soát lại cơ chế hoạt động, lãnh đạo Nhà xuất bản nhận định cơ chế khoán kinh tế đã bắt đầu bộc lộ những nhược điểm cơ bản, không tạo được sức mạnh đồng nhất của một tổ chức, bởi vậy cần thay đổi để đảm bảo mục tiêu đưa NXB GTVT phát triển theo hướng chuyên nghiệp hoá – một mục tiêu chiến lược để tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế.

Song song với việc đổi mới và hoàn thiện cơ chế hoạt động, sắp xếp lại mô hình tổ chức của các phòng ban theo hướng chuyên môn hóa, Nhà xuất bản tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho khối văn phòng, lắp đặt hệ thống mạng, thông tin điện tử, các phòng ban đều được trang bị máy vi tính…; chú trọng đến việc áp dụng thành tựu của công nghệ thông tin vào hệ thống quản lý, kinh doanh; hệ thống văn bản quản lý được xây dựng lại một cách khoa học, sát với thực tế và phân rõ trách nhiệm đến từng người lao động; một số hoạt động hướng đến việc xây dựng kế hoạch đề tài dài hạn, đầu tư cho công tác xuất bản được chú trọng hơn, mở rộng liên doanh, liên kết kể cả với các đối tác nước ngoài; công tác xây dựng và phát triển thương hiệu được lãnh đạo xác định là nhiệm vụ quan trọng trong giai đoạn hiện nay.

Phương châm hoạt động của Nhà xuất bản hiện nay là tập trung hoạt động vào việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ngành. Đó là, tổ chức xuất bản các văn bản quy trình, quy phạm pháp luật, các chiến lược, quy hoạch chuyên ngành ngay sau khi được ban hành; góp phần tuyên truyền, phổ biến đưa pháp luật giao thông vận tải đi vào cuộc sống. Đặc biệt, Nhà xuất bản đã xây dựng và hoàn thành bộ ấn phẩm pháp luật về an toàn giao thông, đào tạo sát hạch lái xe, giáo trình phổ cập luật pháp về an toàn giao thông trong trường học… góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về an toàn giao thông theo chủ trương của Chính phủ và Bộ GTVT.

Ngoài việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ngành, 5 năm 2008 – 2012, NXB GTVT tiếp tục phối hợp với các đơn vị trong ngành xây dựng các mảng sách tư liệu, truyền thống; xây dựng các tủ sách luật pháp chuyên ngành, quy hoạch, khoa học công nghệ… Những năm gần đây, Nhà xuất bản đã đổi mới về tổ chức hoạt động hướng ra phục vụ nhu cầu của thị trường, xây dựng tủ sách “Bách nghệ” nhằm đáp ứng nhu cầu học nghề của một bộ phận thanh thiếu niên trong một xã hội hiện đại, công nghiệp hóa, tăng cường liên kết trong hoạt động xuất bản để đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, góp phần xây dựng văn hóa đọc Việt Nam; tiếp tục xây dựng thương  hiệu “Nhịp cầu Tri thức” của NXB GTVT.

Các ấn phẩm về khoa học công nghệ GTVT, cơ sở hạ tầng giao thông, quy trình quy phạm và mảng sách giáo trình giáo khoa cho các cơ sở giáo dục đào tạo trong ngành vốn là thế mạnh của Nhà xuất bản tiếp tục được quan tâm đổi mới cả về nội dung và hình thức, nhằm đáp ứng cao nhất nhu cầu của người đọc, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá ngành GTVT. Nhà xuất bản đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong và ngoài ngành để tìm đề tài, tập hợp tư liệu và biên soạn nhiều ấn phẩm chuyên ngành đạt chất lượng theo nhu cầu đặt hàng của các tổ chức, cá nhân.

 Ghi lại lịch sử hào hùng của ngành để tuyên truyền, giáo dục các thế hệ mai sau là việc làm rất cần thiết. Nhận thức được nhiệm vụ chính trị này, NXB GTVT đã chủ động đề xuất với Bộ GTVT được làm chủ biên xây dựng bộ sách “Lịch sử GTVT Việt Nam”’ đồ sộ với hơn 1.000 trang in, có nhiều tư liệu quý về ngành GTVT được xuất bản lần đầu tiên năm 1999, được chỉnh lý, bổ sung và tái bản lần đầu năm 2002, tái bản lần 2 nhân kỷ niệm 60 năm thành lập ngành GTVT (2005). Cùng với việc biên soạn, xây dựng lịch sử ngành, NXB còn góp phần quan trọng trong việc biên soạn, xuất bản mảng sách truyền thống GTVT các tỉnh, thành phố, các đơn vị trong ngành GTVT Việt Nam.

Năm 2010, nhân kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống GTVT Việt Nam, Nhà xuất bản đã tổ chức thành công bộ sách “Giao thông vận tải Việt Nam – 65 năm xây dựng và phát triển” và “Giao thông vận tải Việt Nam tiến vào thế kỷ XXI”, xuất bản kịp thời sách “Truông Bồn – Khúc tráng ca về lòng quả cảm” phục vụ kịp thời Lễ khởi công Dự án Tôn tạo di tích lịch sử Truông Bồn vào ngày 28/10/2012, góp phần vào việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ ngành GTVT và đất nước.

Đặc biệt, qua việc tổ chức xây dựng bản thảo các đề tài, xuất bản các bộ ấn phẩm, trình độ, năng lực của biên tập viên ngày càng được nâng cao. Nếu như trước đây công tác xuất bản là biên tập – in ấn – phát hành thì hiện nay là xây dựng và tổ chức bản thảo – biên tập – in ấn – phát hành. Do năng lực tổ chức được nâng cao nên công tác xuất bản đã phục vụ có hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành cũng như phục vụ các nhu cầu về sản xuất, kinh doanh, giáo dục truyền thống của các đơn vị trong ngoài ngành.

Để ghi nhận những thành tích của tập thể Nhà xuất bản và các cá nhân, Nhà nước, Bộ GTVT, Bộ Thông tin và Truyền thông… đã trao tặng Nhà xuất bản nhiều danh hiệu và phần thưởng quý giá như: Huân chương Lao động hạng Ba của Chủ tịch nước (2003); Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Ba cho đồng chí Giám đốc và 3 cán bộ Nhà xuất bản vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2013) nhân dịp Nhà xuất bản kỷ niệm 30 năm thành lập.

Hiện nay, trụ sở chính của Nhà xuất bản tại 80B Trần Hưng Đạo, Quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội, với gần 100 cán bộ, biên tập viên, nhân viên. Doanh thu hàng năm toàn Nhà xuất bản đạt khoảng 25 tỷ đồng. Đời sống người lao động ở mức trung bình khá so với khối các nhà xuất bản trong cả nước. Bộ máy tổ chức của Nhà xuất bản gồm:

Khối văn phòng Nhà xuất bản:

• Văn phòng Nhà xuất bản
• Phòng Tài chính kế toán
• Ban biên tập Khoa học công nghệ
• Ban biên tập Văn hóa xã hội
• Ban Phát triển thị trường
• Phòng Kế hoạch sản xuất – Thị trường
• Phòng Phát hành

Các đơn vị trực thuộc gồm:

• Chi nhánh Nhà xuất bản tại TP. Hồ Chí Minh
• Công ty In Giao thông
• Trung tâm Thông tin xuất bản GTVT
• Trung tâm xuất bản GTVT Miền Trung

30 năm, một chặng đường chưa dài nhưng với thành quả đã đạt được, Nhà xuất bản GTVT đã khẳng định vị trí, vai trò và sự trưởng thành của mình. Nhà xuất bản GTVT đang quyết tâm đoàn kết, nỗ lực phấn đấu với phương châm: Hợp tác cùng phát triển để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được lãnh đạo Bộ GTVT giao phó, đóng góp tích cực, hiệu quả hơn vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành GTVT và đất nước.