Phán quyết toà PCA: Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông

Tòa Trọng tài Liên Hợp Quốc. Ảnh: Getty

Toà trọng tài PCA vừa công bố phán quyết đối với vụ Philippines kiện các yêu sách Trung Quốc ở Biển Đông, theo Reuters.

Một trong những nội dung đầu tiên PCA đưa ra là Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở biển Đông.

Ngoài ra toà cũng tuyên bố không một cấu trúc nào ở Trường Sa có khả năng duy trì đời sống con người ở đó nên không điểm nào có vùng đặc quyền kinh tế và hay vùng thềm lục địa.

Nội dung PCA nhận thụ lý

Tòa trọng tài Thường trực khẳng định quyền tài phán với 7 trong 15 nội dung Philippines khởi kiện. Các nội dung này liên quan tới tính pháp lý của các đá và bãi cạn trên Biển Đông mà Trung Quốc đang chiếm đóng, bồi lấp nhằm hiện thực hóa yêu sách chủ quyền.

Tòa cũng tiếp nhận đơn kiện của Manila về việc Trung Quốc cản trở ngư dân đánh bắt trên Biển Đông cũng như việc tàu công vụ Trung Quốc gây nguy hiểm với các tàu hành pháp Philippines trên các thực thể tranh chấp ở Biển Đông.

Đồ họa: CNN

Một trong những điều được chờ đợi là phán quyết của PCA về Ba Bình, thực thể tự nhiên lớn nhất quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đang bị Đài Loan, Trung Quốc chiếm đóng phi pháp. Dù không đưa Ba Bình vào phạm vi kiện nhưng trong phiên điều trần sau đó, Philippines đưa nó vào nội dung cần làm rõ. Manila lập luận thực thể không phải nơi cư dân sinh sống lâu đời và cũng không có nền kinh tế bền vững mà chỉ là nơi đồn trú quân sự và tồn tại dựa vào nguồn cung từ bên ngoài nên không được hưởng vùng đặc quyền kinh tế.

Dự đoán phản ứng của Trung Quốc

Theo các nhà phân tích, Trung Quốc có thể đưa ra phản ứng ở các mức độ khác nhau tù thuộc vào phán quyết của PCA. Trong cấp độ nhẹ nhàng nhất, Bộ Ngoại giao Trung Quốc sẽ lên tiếng phản đối, Bắc Kinh tăng cường chiến dịch truyền thông nhưng giảm các hành động trên thực địa và ngừng ngăn chặn tàu cá nước ngoài hay đuổi phi cơ quân sự hoạt động trong khu vực Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.

Ở cấp độ cao hơn, Bắc Kinh sẽ tuyên bố Nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông, buộc máy bay thương mại và máy bay quân sự thông báo kế hoạch bay cho Trung Quốc. Bên cạnh đó, Trung Quốc có thể tăng cường hoạt động tuần tra của lực lượng Hải cảnh và Hải quân hoặc rút khỏi Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển năm 1982.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi. Ảnh: AP

Ở cấp độ tiêu cực nhất, Trung Quốc sẽ bồi lấp bãi cạn Scarborough, kéo tàu Sierra Madre ra khỏi vị trí nó đang mắc cạn ở Bãi Cỏ Mây và công bố tọa độ chính xác của đường lưỡi bò, chính thức biến nó thành đường biên giới lãnh thổ, đồng thời củng cố chủ quyền với toàn bộ vùng nước, tài nguyên và các thực thể địa lý nằm trong đường 9 đoạn.