Quốc tế lên tiếng về căng thẳng ngoại giao Nga-Anh

Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố Anh đình chỉ hoạt động tiếp xúc ngoại giao cấp cao với Nga và rút lại lời mời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tới thăm Anh. Ảnh: RTE

Lời nói đã biến thành hành động và không chỉ còn dừng lại ở đe dọa, London đã có bước đi đầu tiên như một thông điệp mạnh mẽ gửi tới Moscow khi trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga mà Anh cho là có liên quan đến các hoạt động gián điệp.

Mặc dù không thông báo chi tiết về các nhà ngoại giao Nga bị trục xuất, nhưng Thủ tướng Anh Theresa May đã tiết lộ rằng những người này được cho là “các nhân viên tình báo bí mật”. Theo nhà lãnh đạo này, đây là vụ trục xuất nhà ngoại giao Nga quy mô nhất của Anh từ thập niên 1970.

Những diễn biến khác khoét sâu thêm căng thẳng ngoại giao kéo dài nhiều ngày qua giữa hai nước liên quan vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái ông này là việc Thủ tướng Anh Theresa May vừa tuyên bố Anh đình chỉ hoạt động tiếp xúc ngoại giao cấp cao với Nga và rút lại lời mời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tới thăm Anh.

Theo bà Theresa May, Anh cũng đang cân nhắc thêm nhiều biện pháp nữa. Anh có thể sẽ tìm kiếm sự ủng hộ từ Mỹ, Liên minh châu Âu và tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Nhiều chính trị gia Anh cho rằng Thủ tướng Theresa May có thể sẽ viện đến trừng phạt ngoại giao và tài chính với Nga.

Đến nay Nga vẫn một mực phủ nhận những cáo buộc của Anh nhằm vào nước này, cho rằng tuyên bố của Thủ tướng Anh Theresa May về "dấu vết Nga" trong vụ Skripal đang phương hại tới quan hệ song phương giữa Anh và Nga và đưa ra nhằm gây áp lực trực tiếp với Nga ngay trước thềm bầu cử Tổng thống.

Nga cho rằng Anh đang chơi “trò chơi nguy hiểm” khi dường như đã mặc định Nga dính líu tới vụ việc, khẳng định sẽ không giải thích cho đến khi nhận được mẫu chất độc thần kinh liên quan tới vụ án kể trên.

Cuộc khẩu chiến giữa Anh và Nga vẫn không dừng lại khi hai bên còn dọa “cấm cửa” báo đài của nhau sau vụ cựu điệp viên Nga bị ám sát. Nga cảnh báo sẽ cấm truyền thông Anh hoạt động trên lãnh thổ Nga nếu kênh Russia Today của Nga không được hoạt động tại Anh.

Trước việc cả Nga và Anh đều đang đưa ra những lý luận và quan điểm cứng rắn của riêng mình, cộng đồng quốc tế cũng đã lên tiếng trước vụ việc gây ầm ĩ này.

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley hối thúc Nga hợp tác đầy đủ với Anh trong tiến trình điều tra xoay quanh vụ việc gây chấn động này.

Giới chức Pháp nhận định hiện vẫn quá sớm để Pháp quyết định đưa ra phản ứng về vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang tại Anh. Gọi vụ tấn công là "một hành động vô cùng nghiêm trọng", người phát ngôn chính phủ Pháp Benjamin Griveaux cho biết Pháp đang đợi có bằng chứng cụ thể trước khi quyết định liệu có đưa ra bất kỳ biện pháp đáp trả nào cùng "đồng minh chiến lược" Anh hay không.

Ba Lan kêu gọi Nga sớm trả lời những câu hỏi từ phía Anh, yêu cầu giải thích về vụ cựu điệp viên Nga bị đầu độc trên đất Anh. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cực lực lên án vụ tấn công này, đồng thời cho rằng việc sử dụng một loại hóa chất độc hại làm vũ khí rõ ràng là vi phạm luật pháp quốc tế.

Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố, Liên minh châu Âu (EU) có lập trường chung trong vụ đầu độc cựu điệp viên Skripal. Mặc dù coi những cáo buộc của Anh là nghiêm túc song Liên minh châu Âu cho rằng nên tiếp tục duy trì liên lạc và đối thoại với Nga để giải quyết những bất đồng giữa hai bên.

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu cũng đang có kế hoạch thảo luận về vai trò của Nga trong vụ án kể trên khi có cuộc gặp với Thủ tướng Anh Theresa May vào tuần tới. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết: “Thông điệp này quan trọng làm sao khi được chứng minh bằng những sự kiện gần đây ở Anh. Từ Brexit cho đến các cuộc đàm phán gai góc và giờ tôi muốn bày tỏ sự đoàn kết với Thủ tướng Theresa May trước vụ tấn công tàn bạo vừa xảy ra trên đất Anh. Tôi có thể sẽ đưa vấn đề này vào chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu vào tuần tới”.

NATO đã ra tuyên bố “bày tỏ lo ngại sâu sắc về việc lần đầu tiên xảy ra vụ tấn công bằng chất độc thần kinh ở lãnh thổ NATO kể từ khi tổ chức này thành lập, NATO xem đây là đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế”.

Còn theo nhận định của các nhà quan sát, với những cáo buộc mạnh mẽ từ phía Anh cùng phản ứng đáp trả khá gay gắt của Nga từ vụ việc gây căng thẳng vừa qua cho thấy quan hệ hai bên khó tránh khỏi những rạn nứt. Thời điểm này cả Anh và Nga cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi hành động nếu không muốn tiếp tục lún sâu vào những cuộc tranh cãi nảy lửa, đặt hai nước đứng trước cuộc khủng hoảng ngoại giao tồi tệ mà biết trước hậu quả sẽ gây tổn hại cho cả hai bên.