Tesla đã bỏ lỡ cơ hội vàng khi thị trường ô tô Mỹ bùng nổ

Tesla liên tục cải thiện doanh số bán hàng kể từ khi họ ra mắt mẫu sedan Model S lần đầu tiên vào năm 2012.

Năm 2016, Tesla bán ra thị trường được 80.000 chiếc xe hơi và thống kê cho thấy doanh số của các công ty tăng dần qua các năm. CEO Elon Musk có tham vọng cung cấp cho thị trường 500.000 xe ô tô mỗi năm vào năm 2018 và 1 triệu chiếc vào năm 2020.

Trong năm 2015, Tesla bổ sung vào đội hình của mình Model X SUV, trong khi dòng sản phẩm Model S cũng được cải tiến hơn qua mỗi năm – model P100D mới nhất có khả năng tăng tốc từ 0 đến 100km/h trong thời gian khoảng 2,4 giây.

Tuy nhiên, trong thời gian Tesla phấn đấu tăng doanh số từ 30.000 lên 100.000 chiếc xe trong một năm, thị trường ô tô của Mỹ đã bùng nổ. Năm 2015, một kỷ lục bán hàng mới được thiết lập tại thị trường Mỹ khi có 17,5 triệu chiếc xe hơi và xe tải được bán ra. Nhưng chỉ sau đó một năm, tức là năm 2016, kỷ lục này đã bị xô ngã với 17,55 triệu chiếc ô tô được bán ra tại thị trường. Vì thế, các nhà phân tích thị trường cho rằng năm 2017 sẽ tiếp tục là một năm sôi động của thị trường ô tô tại Mỹ.

Trên lý thuyết, Tesla có thể bán ra đến 373.000 chiếc ô tô – phần nhiều trong số này đến từ các đơn đặt hàng cho Model 3 dự kiến sẽ được bán ra hàng loạt vào cuối năm nay với giá 35.000 USD (chưa tính thuế). Dù cho Tesla đã thu 1000 USD cho mỗi đơn đặt hàng nhưng họ cần phải sản xuất hoàn thiện chiếc xe trước khi nhận được đầy đủ số tiền. Chỉ với hơn 80.000 xe được sản xuất trong năm 2016, Tesla còn một chặng đường dài phấn đấu phía trước nếu muốn gia tăng sản lượng xe trong tương lai mà trước mắt là năm 2017.

Thời cơ vàng đang trôi qua

Thật không may, thời cơ vàng đang dần trôi qua. Sự bùng nổ doanh số ô tô tại Mỹ không thể kéo dài mãi mãi. Thị trường ô tô phát triển theo chu kỳ, tiếp theo thời điểm bùng nổ thường là khoảng thời gian suy thoái và hầu hết các nhà quan sát thống nhất với nhau rằng nhu cầu ô tô tại Mỹ sẽ nhanh chóng giảm xuống mức 15 đến 16 triệu chiếc mỗi năm.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến người dùng khi muốn mua một chiếc xe như giá xăng, tình hình tài chính, tuổi thọ xe và nền kinh tế nói chung. Tesla cũng có thể mở rộng việc bán xe tại Châu Âu và Trung Quốc nhưng khi thị trường chính là Mỹ bùng nổ trong vài năm trở lại đây, họ lại bán ra được số lượng ô tô khá khiêm tốn.

May mắn là mỗi chiếc ô tô được bán mang lại lợi nhuận khá cao cho Tesla (trên giấy tờ). Tỷ suất lợi nhuận của Tesla là 20% khi bán ra Model S và X nhưng hãng cũng tái đầu tư khá mạnh, đặc biệt là cho việc trình làng X năm 2015 và Model 3 vào năm 2017 này. Chiến lược của Musk là sử dụng những chiếc xe có lợi nhuận cao để tài trợ cho Model 3. Tuy nhiên, Tesla đã không thành công khi hướng đến tham vọng làm cất cánh dòng xe SUV và SUV Crossover nhỏ vào các năm 2013, 2014.

Quy định khác biệt

Nhiều khách hàng phản ánh Tesla không tham gia cuộc chơi theo quy tắc chung của thị trường. Nhưng hiện tại thị trường đã bắt kịp các quy tắc mà Tesla đặt ra và không có gì đảm bảo các đơn đặt hàng trước của Tesla sẽ không bị thay đổi. Sẽ là một thảm kịch nếu Tesla không có đủ Model 3 để cung cấp cho thị trường như cách đây hai năm.

Trên thực tế, không có lí do nào đảm bảo Tesla không rơi vào hoàn cảnh như vậy. Công ty này dường như đã xác định cho mình từng giai đoạn rất cụ thể: Model S đầu tiên, sau đó là Model X và rồi đến Model 3. Có một logic luôn được tuân thủ là công ty phải luôn đảm bảo về mặt tài chính và kinh nghiệm để đầu tư sản xuất một chiếc xe ô tô mới.

Nhưng theo đánh giá Tesla không thực sự có thể sản xuất hoàn toàn Model 3 bằng năng lực của mình.

Nhiều người cho rằng sau khi nhận được 400.000 đơn đặt hàng cho Model 3, Tesla có thể liên hệ với một nhà sản xuất theo hợp đồng như Magna (có quy mô lớn nhất thị trường) để nhanh chóng đưa chiếc xe này ra thị trường. Các chuyên gia cho rằng lẽ ra Model 3 đã tham gia di chuyển trên các con đường vào lúc này nếu Tesla làm như vậy. Nhu cầu chẳng chờ đợi ai và mọi người đều biết rằng sự bùng nổ của thị trường ô tô Mỹ đang bắt đầu suy giảm. Sẽ rất ngạc nhiên nếu doanh số ô tô tại Mỹ trong năm 2018 vượt mức 17 triệu chiếc.

Chính xác là cơ hội đã bị bỏ lỡ

Cơ hội bị bỏ lỡ đáng tiếc nhất của Tesla là không có sẵn Model 3 để bán ra thị trường vào thời điểm này. Công ty có thể sẽ bán được 500.000 chiếc Model 3 trong tương lai nhưng chúng ta cần nhìn xa hơn vào năm 2018 cũng như xu hướng suy thoái của thị trường. Và các nhà phân tích đã vạch ra viễn cảnh lợi nhuận của Tesla sẽ trở lại tương đương với phần còn lại của ngành công nghiệp ô tô, tức là 10% thay vì 20% như hiện nay.

Mặc dù điều này sẽ không gióng lên hồi chuông báo tử cho Tesla nhưng nó sẽ làm cho giá trị cổ phiếu của công ty sụt giảm.

Trường hợp của Tesla giống như sự trỗi dậy của thung lũng Silicon sau khủng hoảng dot-com. Khi Tesla gần như phá sản, Musk đã mang đến một phép màu cho công ty với lợi nhuận kỷ lục nhưng rồi họ không có đủ xe để bán.

Thời gian dành cho Tesla đã không còn. Model X đã không chiếm lĩnh được dòng se SUV, công nghệ tự lái của Tesla cũng đang bị cạnh tranh bởi nhiều công ty lớn nhỏ khác nhau.

Có nhiều giải pháp cho vấn đề này và các hợp đồng sản xuất là một trong số đó. Nhưng dường như Tesla không muốn làm như vậy. Và chúng ta phải thừa nhận rằng Tesla đã bỏ qua cơ hội vàng trong lần bùng nổ thị trường ô tô tại Mỹ lần này và phải rất lâu nữa mới có được một thời cơ tốt như vậy để bức phá.