Thất nghiệp ẩn - "Quả bom nổ chậm" ở Mỹ

Đây chính là mối lo ngại hàng đầu cho Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Janet Yellen. Bà đã bàn bạc về vấn đề này trong cả 3 cuộc họp báo gần đây nhất của mình, tại gần như tất cả các buổi diễn thuyết trong vòng 6 tháng trở lại đây và trong cả 2 lần trả lời trước Quốc Hội.

Hiện đang có 6 triệu người Mỹ đang làm công việc bán thời gian nhưng luôn muốn có 1 công việc toàn thời gian. Nếu không tính đến thời kỳ Đại suy thoái 2009, đây là con số cao nhất trong 30 năm trở lại đây. Thực tế, số lượng này cũng đã giảm xuống phần nào sau khi đạt mức đỉnh điểm trong cuộc Đại suy thoái nhưng một vài chuyên gia vẫn tin rằng nước Mỹ giờ đây đã chuyển sang một trạng thái "bình thường mới" (new normal), khi mà những người lao động bán thời gian luôn chiếm số lượng rất lớn.

Các chuyên gia gọi đó là " thất nghiệp ẩn" hay "thất nghiệp trá hình" bởi vì lượng lao động biến đổi tuần hoàn nên số người thất nghiệp được thông báo phản ánh không hết được lượng người thất nghiệp.

Theo một nghiên cứu của giáo sư Rebecca Glauber thuộc trường Đại học New Hampshire, khoảng 25% lao động bán thời gian sống trong cảnh nghèo đói. Tình trạng này đáng để lo ngại.

Rất nhiều nhân viên làm việc bán thời gian bị trả lương thấp hơn nhiều cho một giờ làm việc so với những nhân viên làm việc toàn thời gian khác trong khi công việc và trách nhiệm của họ là như nhau. Theo giáo sư Chris Tilly, chuyên gia kinh tế thuộc trường đại học California cho biết: họ có nhiều khả năng bị mất việc làm hơn so với những nhân viên toàn thời gian, họ còn không được nghỉ phép hoặc hưởng các trợ cấp ốm đau.

Trường hợp của cô Monics Valero là một ví dụ điển hình. Cô cho biết có thể làm bất cứ thứ gì để kiếm được cho mình một công việc toàn thời gian.

Valerio bị sa thải từ phòng nhân sự của Đại học Stanford vào năm 2009, sau khi đã làm việc ở đó được 20 năm. Kể từ đó, cô đã làm nhân viên bán thời gian cho một công ty thực phẩm chức năng tại khu vực Bay Area, California. Giờ đây cô không còn được hưởng bất kì một trợ cấp nào cho việc ốm đau bệnh tật cũng như những ngày nghỉ phép.

Cho đến hiện tại, ở cái tuổi đã 60, cô lại sợ rằng mình sẽ không bao giờ kiếm được một công việc toàn thời gian nữa và điều đó đồng nghĩa với việc sẽ phải bán nhà đi để không bị phá sản.

Valerio tâm sự: "Tôi thật sự nghĩ công việc bán thời gian này chỉ là tạm thời mà thôi, nhưng nhiều năm trôi qua, để kiếm sống được thật sự ngày càng trở nên khó khăn hơn rất nhiều."

Valerio kiếm được 18,000 USD một năm với công việc hiện tại, thấp hơn quá nhiều so với mức thu nhập 63.000 USD một năm khi còn ở Stanford. Mặc dù trong suốt thời gian sau đó, cô không ngừng tìm kiếm và đăng kí xin làm các công việc toàn thời gian nhưng cô vẫn cảm thấy rằng các nhà tuyển dụng không chấp nhận mình bởi vì lí do tuổi tác.

Cô ấy đã nói đùa rằng: "Những người như tôi giống như những "con khủng long già cỗi" trong thị trường việc làm".

Nhìn chung, thị trường việc làm tại Mỹ là khá lí tưởng khi mà tỉ lệ thất nghiệp chỉ chiếm có 5% và các doanh nghiệp của Mỹ tiến hành tuyển dụng rất nhiều trong vòng 2 năm qua. Nhưng điều đáng buồn trong nền kinh tế đó là thực trạng người lao động làm việc bán thời gian còn cao.

Trung tâm cuộc tranh luận của những người lao động bán thời gian xoay quanh khoảng cách về kĩ năng nghề nghiệp cũng như việc tiền lương tăng ít ỏi trong những năm gần đây. Đó là lí do chính giải thích cho việc các công dân Mỹ không bằng lòng về nền kinh tế của nước họ

Vào đầu năm 2015, một điều khoản quan trọng trong bộ luật nói rằng các ông chủ của những doanh nghiệp lớn phải đóng bảo hiểm y tế cho người lao động làm việc bằng hoặc hơn 30 giờ mỗi tuần.

Để lách luật, hàng loạt các doanh nghiệp như Walmart (WMT), Target (TGT), Trader Joe's hay Home Depot (HD) đã giảm số giờ làm việc của các công nhân để tránh phải trả bảo hiểm xã hội. Vào năm 2013 và 2014, việc một số bảo hiểm không còn dành cho các nhân viên làm việc bán thời gian đã dẫn đến hệ quả hàng ngàn người lao động bị ảnh hưởng.

Với sự nổi lên của các nền kinh tế tự do, nơi mọi người có thể làm những công việc bán thời gian như lái xe cho Uber, một số chuyên gia cho rằng Hoa Kỳ sẽ duy trì một lượng lao động bán thời gian rất cao. Tuy nhiên, nếu như các tài xế của Uber tình nguyện làm các việc bán thời gian hay giả như họ không thể kiếm được những công việc khác tương xứng với khả năng của mình thì điều nêu trên lại không hẳn là đúng.