Trung Quốc có thể đe doạ kế hoạch phủ Internet toàn cầu của Elon Musk

Quân đội Trung Quốc có thể sử dụng tên lửa để phá hủy vệ tinh cũ.

Elon Musk, nhà sáng lập SpaceX và là người chinh phục sao Hỏa, có thể sẽ phải đối mặt với mối đe dọa lớn khi thực hiện giấc mơ phủ internet tốc độ cao lên toàn cầu. Mối đe dọa đó đến từ Trung Quốc.

Ngày 15/11 vừa qua, SpaceX đã gửi hồ sơ yêu cầu Ủy ban Truyền thông Mỹ (FCC) cho phép phóng 4.425 vệ tinh cung cấp internet. Số lượng vệ tinh này nhiều gấp hàng trăm chiếc vệ tinh hiện đang có trong quỹ đạo Trái Đất, kể cả những cái đã chết.

Nhưng ngay từ tháng 1/2015, khi ông Musk lần đầu tiên công bố dự án internet toàn cầu tại một nhà máy vệ tinh mới của SpaceX tại Seattle (Mỹ), ông đã biết Trung Quốc có thể sẽ cản trở kế hoạch của mình như thế nào.

Chính phủ Trung Quốc lẽ ra phải đồng ý để SpaceX xây dựng các anten đĩa, hoặc liên kết mặt đất, để gửi và nhận dữ liệu đi, đến từ tàu vũ trụ của công ty. Nhưng Trung Quốc lại quản lý truy cập internet của 1,37 tỷ dân qua "Great Firewall", một công nghệ kiểm duyệt sẽ chặn nhiều trang tin tức nước ngoài, hoặc bất kỳ điều gì mà chính phủ Trung Quốc không thích.

Elon Musk từng nói: "Tôi hy vọng có thể đạt thỏa thuận với các nước cho phép kết nối internet tới các công dân của họ, nhưng đó vẫn chỉ là trên cơ-bản-từng-nước". Vậy, điều gì xảy ra nếu SpaceX tiếp tục đưa internet không kiểm duyệt đến Trung Quốc, dù không được phép?

"Nếu họ không hài lòng, họ có thể phá hủy các vệ tinh của chúng tôi, điều này không tốt tí nào", Musk nói. "Trung Quốc có thể làm như thế. Vì vậy, có thể chúng tôi sẽ không phát sóng ở đó".

Cú phá hủy vệ tinh cực kinh khủng của Trung Quốc

Theo Business Insider, tỷ phú Musk có lý do để sợ quân đội Trung quốc (PLA). Tháng 1/2007, PLA đã ra mắt một loại tên lửa chống vệ tinh và trình diễn một cuộc bắn phá vệ tinh, mục tiêu là một vệ tinh thời tiết cũ của Trung Quốc có tên Feng Yun-1C (FY-1C). Cuộc va chạm đã xảy ra ở tốc độ gần 8 km/giây. Đó là một cuộc trình diễn ấn tượng và đáng sợ, bắt chước cuộc thử nghiệm chống vệ tinh của quân đội Mỹ vào tháng 10/1985. Lúc đó, bài tập phá hủy vệ tinh của Mỹ đã làm nổ một đài quan sát mặt trời cũ có tên Solwind thành hơn 280 mảnh.

Tuy nhiên, trong vụ thử nghiệm chống vệ tinh năm 2007 của Trung Quốc, đã có tới gần 4.000 các mảnh vỡ không gian được tìm thấy. Hàng trăm mảnh vỡ của vệ tinh FY-1C đủ để đốt cháy bầu khí quyển của Trái Đất, nhưng có khoảng 3.438 mảnh vẫn bay trên khắp hành tinh với tốc độ hàng nghìn km một giờ. Hơn nữa, theo Space News, khoảng một nửa trong số những khối vỡ sẽ ở trong quỹ đạo cho đến năm 2027.

Cũng có thể còn có tới 35.000 mảnh vỡ của FY-1C có kích cỡ bằng móng tay đang bay trong Trái đất giống như những viên đạn nhỏ, mà ngay cả các trạm radar mặt đất tiên tiến nhất cũng không thể theo dõi. Trong thực tế, các mảnh vỡ của FY-1C đã phá hủy một vệ tinh Nga và gần như va đập mạnh vào Trạm vũ trụ quốc tế.

Dù vậy, các mảnh vỡ của FY-1C chỉ là một phần của mớ rác thải vũ trụ. Nhiều thập kỷ phóng vệ tinh nhân tạo đã tạo ra một thùng rác quay trong vũ trụ của chúng ta, mà các nhà khoa học NASA lo sợ là đã đạt đến mức "mật độ nghiêm trọng". Nhiều nỗ lực đang được tiến hành để tìm cách làm sạch vũ trụ, nhưng đó là một nhiệm vụ khó khăn và tiến độ rất chậm.

Thậm chí nếu Trung Quốc không tiến hành các biện pháp phá hủy vệ tinh (mà thực tế là họ vẫn tiếp tục phát triển khả năng này), SpaceX vẫn phải đối phó với mối đe dọa dai dẳng khi rác vũ trụ lao vào các vệ tinh internet – và tạo ra vô số nguy hiểm.

Vệ tinh internet toàn cầu của SpaceX hoạt động như thế nào?

Theo cơ sở dữ liệu của Liên hiệp các nhà khoa học, có 1.419 vệ tinh hoạt động hiện đang quay quanh Trái đất. Khoảng 2.600 vệ tinh không còn làm việc nữa, đang trôi nổi trong không gian. Nhưng hạm đội vệ tinh của SpaceX sẽ còn lớn hơn tất cả mọi thứ đã có trong vũ trụ.

Một số vệ tinh viễn thông lớn nhất có thể nặng vài tấn, kích thước bằng chiếc xe buýt, và quỹ đạo từ một điểm cố định khoảng 22.000 dặm, hoặc 35.000 km, trên Trái đất. Tuy nhiên, không có chuẩn chung cho các vệ tinh viễn thông. Mỗi vệ tinh của SpaceX sẽ nặng khoảng 386 kg, kích thước bằng một chiếc xe MINI Cooper. Các vệ tinh sẽ quay ở các độ cao khác nhau, từ 715 dặm (1.150 km) đến 790 dặm (1.275 km).

Từ vị trí này, SpaceX cho biết, mỗi vệ tinh có thể bao phủ một khoảng không hình elip rộng tầm 1.300 dặm (2.120 km). "Hệ thống này được thiết kế để cung cấp một loạt các dịch vụ băng thông rộng và thông tin liên lạc cho người sử dụng, cho các doanh nghiệp, thể chế, chính phủ và người dùng chuyên nghiệp trên toàn thế giới", theo thông cáo của SpaceX.

Hồ sơ của SpaceX gửi lên FCC gồm 2 giai đoạn. Đầu tiên, SpaceX muốn đưa 1.600 vệ tinh lên, sau đó thêm 2.825 vệ tinh nữa ở các độ cao khác nhau.

"Với việc triển khai 800 vệ tinh đầu tiên, SpaceX sẽ có thể cung cấp cho phủ sóng dịch vụ băng rộng trên toàn nước Mỹ và quốc tế", SpaceX chia sẻ. "Khi đã triển khai đến giai đoạn cuối cùng, hệ thống sẽ có thể cung cấp băng thông cao (lên đến 1 Gbps trên mỗi người dùng), các dịch vụ băng thông rộng độ trễ thấp cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp tại Mỹ và trên toàn cầu".

Trong cuộc nói chuyện hồi tháng 1/2015, Musk cho biết toàn bộ hệ thống "có chi phí từ 10 hoặc 15 tỷ USD, có thể nhiều hơn. Sau đó, người dùng sẽ phải sắm thiết bị đầu cuối có giá ít nhất 100 đến 300 USD, tùy thuộc vào loại thiết bị".

Dịch vụ internet vệ tinh của SpaceX 

Tốc độ 1 gigabit/giây trên toàn cầu sẽ là rất lớn. Theo Akamai, tốc độ internet trung bình trên toàn cầu vào cuối năm 2015 là 5,1 Mbps, chậm hơn so với mục tiêu SpaceX khoảng 200 lần.

SpaceX cũng cho biết hiện có "4,2 tỷ người (hay 57% dân số thế giới) chưa được truy cập internet do nhiều lý do, nhưng thường là do chưa có kết nối hoặc chi phí kết nối quá đắt".

Công suất cao: Mỗi vệ tinh trong hệ thống SpaceX cung cấp dung lượng tải xuống từ 17-23 Gbps, tùy thuộc vào các thiết bị đầu cuối của người dùng. Giả sử với mức trung bình 20 Gbps, 1600 vệ tinh trong Giai đoạn triển khai ban đầu sẽ có tổng công suất là 32 Tbps. SpaceX sẽ định kỳ cải thiện các vệ tinh trong quá trình triển khai, có thể tăng thêm dung lượng.

Khả năng thích ứng cao: Các liên kết liên vệ tinh quang học cho phép định tuyến linh hoạt lưu lượng trên quỹ đạo. Hơn nữa, tần số có thể được tái sử dụng hiệu quả trên các vệ tinh khác nhau để tăng cường sự linh hoạt và khả năng sức mạnh của toàn hệ thống.

Dịch vụ băng thông rộng: Hệ thống sẽ có thể cung cấp dịch vụ băng rộng với tốc độ lên đến 1 Gbps trên mỗi người dùng cuối. Hệ thống sử dụng các quỹ đạo trái đất thấp sẽ cho phép nó đạt mục tiêu độ trễ khoảng 25-35 ms.

Phủ sóng toàn thế giới: Với việc triển khai 800 vệ tinh đầu tiên, hệ thống sẽ có thể cung cấp kết nối băng rộng cho Mỹ và quốc tế; khi triển khai đầy đủ, hệ thống sẽ tăng thêm năng lực và phủ sóng cả tại đường xích đạo và các cực, để thực sự "phủ sóng toàn cầu".

Chi phí thấp: SpaceX được thiết kế hệ thống tổng thể từ mặt đất với tư duy chi phí hiệu quả và độ tin cậy cao, từ khâu thiết kế và sản xuất các yếu tố không gian và các yếu tố trên mặt đất, đến việc phóng và triển khai hệ thống dùng dịch vụ phóng của SpaceX, phát triển các thiết bị đầu cuối của người dùng, và tỷ lệ thuê bao của người dùng cuối.

Dễ sử dụng: Các thiết bị đầu cuối cấu hình thấp vẫn dễ dàng sử dụng dịch vụ của SpaceX.

Tuổi thọ vệ tinh: Các vệ tinh sẽ kéo dài từ 5 năm đến 7 năm và phân rã trong vòng một năm sau đó.

Lần đầu tiên Musk thảo luận về dự án vệ tinh internet này là vào tháng Một năm ngoái, sau đó hãng nộp hồ sơ lên FCC để xin thử nghiệm các công nghệ cơ bản hỗ trợ.

Theo một bài viết hồi tháng 6/2015 trên Washington Post, Google và Fidelity đã đầu tư 1 tỷ USD vào công ty của Musk. Vì thế, có thể khi mạng lưới đi vào hoạt động, các công ty này sẽ tham gia quản lý nó.

Hồ sơ của SpaceX gửi lên chỉ 2 tháng sau khi một tên lửa của SpaceX phát nổ trong quá trình thử nghiệm. Nó mang theo vệ tinh AMOS-6 trị giá 200 triệu USD mà Facebook dự định sẽ cấp phép để cung cấp internet miễn phí đến các khu vực ở châu Phi.

Business Insider cho biết SpaceX từ chối bình luận hay cung cấp chi tiết về dự án, bao gồm thông tin về khung thời gian dự kiến và các vệ tinh được phóng lên như thế nào (dự kiến là với các tên lửa Falcon 9 và Falcon Heavy).