Văn hóa giao thông phải song hành với sự phát triển

Lực lượng chức năng làm việc với nữ tài xế lùi xe ô tô trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (Ảnh thanhnien)

Thời gian gần đây trên các trang mạng xã hội nhiều người bức xúc với các hành vi vi phạm lùi xe và đi ngược chiều đường trên cao tốc. Đây là hành vi gây nguy hiểm cho cả người vi phạm và những người tham gia giao thông khác. Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tai nạn thảm khốc, điển hình như vụ xe Inova lùi trên cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên (Năm 2016) va chạm với xe sơ mi rơ mooc. Hậu quả làm chết 4 người, bị thương 3 người. Lái xe Inova ngoài việc phải bồi thường thiệt hại còn phải chịu mức án 9 năm tù. Hay vụ tai nạn hy hữu xe ô tô tải đâm vào đuôi xe taxi (Năm 2018) làm cho một tài xế xe tải 2 lần bị tai nạn liên tiếp dẫn đến tử vong cũng trên cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên…

Vậy nguyên nhân do đâu dẫn đến các hành vi vi phạm và các vụ tai nạn giao thông trên các tuyến cao tốc?

Phân tích nguyên nhân từ các vụ tai nạn giao thông trên tuyến cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên cho thấy hầu hết đều do ý thức của người tham gia giao thông, vi phạm các quy tắc khi tham gia giao thông như: không giữ khoảng cách an toàn; không tập trung khi lái xe dẫn đến không chú ý quan sát các biển chỉ dẫn giao thông; vi phạm lùi xe, đi ngược chiều đường trên cao tốc; dừng đỗ tuỳ tiện trên cao tốc mà không có cảnh báo đối với các phương tiện khác…

Những người thường xuyên vi phạm những lỗi nhỏ như dừng đỗ sai quy định, phóng nhanh, vượt ẩu, uống rượu bia khi lái xe, không thắt dây an toàn... khi tham gia giao thông ở đô thị, khu vực nông thôn nghe qua tưởng đơn giản, nhưng khi họ đem tâm thế, nhận thức, thói quen và hành vi đó lên đường cao tốc thì rất nguy hiểm. Một người khi tham gia giao thông trong điều kiện bình thường mà chấp hành tốt, khi lên cao tốc sẽ lái xe an toàn. Ngược lại nếu đi ở đường xã, đường huyện, đường đô thị mà có thói quen tùy tiện, thường vi phạm, khi lên cao tốc khó mà lái xe đúng quy định và đây chính là nguy cơ dẫn tới nhiều vụ tai nạn giao thông.

Một nguyên nhân nữa đó là công tác tuần tra kiểm soát của lực lượng CSGT không trải dài trên toàn tuyến. Thiếu hệ thống giám sát trên các tuyến giao thông. Thực tế cho thấy, tuyến đường nào có hệ thống camera giám sát giao thông và áp dụng xử phạt bằng hình ảnh thì tuyến đường đó ý thức chấp hành tốt hơn.

Trên các tuyến đường cao tốc đều được thiết kế dành cho các phương tiện tham gia giao thông ở tốc độ cao (Phương tiện thô sơ không được đi vào đường cao tốc), đầy đủ các thiết bị, công trình phụ trợ và đảm bảo an toàn với điều kiện các phương tiện phải chấp hành nghiêm các quy tắc khi tham gia giao thông trên tuyến. Những hành vi vi phạm quy tắc giao thông luôn có nguy cơ cao dẫn đến các vụ tai nạn thảm khốc.

Trong tương lai đến năm 2030 nước ta phấn đấu sẽ có khoảng 5.000km đường cao tốc, hạ tầng giao thông sẽ có sự bứt phá phát triển mạnh mẽ, giao thông sẽ có nhiều thay đổi theo hướng hiện đại, văn minh, góp phần vào thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và an toàn cho mỗi người tham gia giao thông.

Để khai thác, sử dụng có hiệu quả và an toàn những công trình giao thông, phục vụ tốt hơn nhu cầu đi lại của người dân, cùng với đầu tư cho phát triển hạ tầng cũng cần phải tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, kết hợp với xử lý nghiêm hành vi vi phạm. Đầu tư hệ thống camera giám sát và xử phạt nguội để nâng cao ý thức tự giác và dần hình văn hoá tự giác chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông.

Mỗi người khi tham gia giao thông cũng cần phải có ý thức về văn hoá giao thông, đó là sự hiểu biết các quy định của pháp luật về ATGT và ý thức tự giác chấp hành các quy định đó. Hay nói cách khác là trình độ, sự văn minh phải song hành đồng bộ với sự phát triển của hạ tầng giao thông. Có như vậy chúng ta mới xây dựng được một xã hội giao thông hiện đại, văn minh, an toàn và thân thiện.

 Phạm Công Huấn

Phó chánh văn phòng Ban ATGT tỉnh Thái Nguyên