Vì sao Mỹ để cho máy bay Nga do thám Lầu Năm Góc ban ngày?

Tuy nhiên, theo Washington Post, hành động của chiếc máy bay Tupolev Tu-154 thuộc Không quân Nga là hoàn toàn hợp pháp và tuân thủ theo các điều khoản trong "Hiệp ước bầu trời mở" mà Nga, Mỹ và 32 quốc gia khác đã ký kết.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nhấn mạnh, Hiệp ước bầu trời mở quy định rõ các nước thành viên có thể dùng các máy bay không trang bị vũ khí để tiến hành quan sát trên bầu trời của các nước khác. Đây là một phần trong nỗ lực thúc đẩy sự minh bạch và khả năng kiểm soát vũ khí trên thế giới.

"Chuyến bay này sẽ được cảnh sát đồi Capitol và các cơ quan chính phủ liên bang Mỹ theo dõi", thông báo từ cảnh sát đồi Capitol nêu.

Hôm 9/8, cảnh sát đồi Capitol cũng đã ra thông báo về việc "một chiếc máy bay hoạt động tầm thấp đã được cấp phép" sẽ tiến vào không phận cấm trong khoảng thời gian từ 11h – 15h. Song cảnh báo từ cảnh sát đồi Capitol không nhắc tới việc chiếc máy bay này thuộc sở hữu của quốc gia nào mà chỉ nói "chiếc máy bay khá lớn và sẽ bay hướng thẳng về phía đồi Capitol".

Theo một quan chức giấu tên tại Bộ Quốc phòng Mỹ, chiếc máy bay "bí mật" chính là của Nga và nó hoạt động theo quy định trong Hiệp ước bầu trời mở.

Ngoài việc bay phía trên Lầu Năm Góc, chiếc máy bay của Nga còn thực hiện quan sát phía trên khu nghỉ dưỡng của Tổng thống Donald Trump ở Bedminster, New Jersey vào chiều ngày 9/8. Đây cũng chính là nơi Tổng thống Mỹ đang nghỉ dưỡng.

Quy định trong Hiệp ước bầu trời mở còn định rõ việc phi công Mỹ sẽ cùng có mặt trên chiếc máy bay của Nga khi hai bên thực hiện các chuyến bay trong khuôn khổ hiệp ước.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng một số điều khoản trong Hiệp ước bầu trời mở là bất hợp lý và có phần giúp Nga giành lợi thế.

Cụ thể, trong một phiên họp của Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ hồi năm ngoái, Trung tướng Vincent Stewart, Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc phòng Mỹ nhấn mạnh ông này muốn hủy bỏ các chuyến bay của Nga trên bầu trời Mỹ dưới hình thức thực hiện Hiệp ước bầu trời mở.

"Những thứ Nga có thể quan sát cùng lượng dữ liệu truy cập sẽ giúp Nga nắm trong tay một số lượng lớn thông tin tình báo nền tảng về hệ thống cơ sở hạ tầng, căn cứ, cầu cảng và toàn bộ các cơ sở của Mỹ. Điều này sẽ giúp Nga giành ưu thế", ông Stewart nói.

Về phần mình, Mỹ cũng đã tiến hành các chuyến bay trinh thám tượng tự trên bầu trời Nga bằng máy bay OC-135B. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Đô đốc Jeff Davis đã lên tiếng bảo vệ Hiệp ước bầu trời mở hồi năm ngoái.

"Chúng ta cần nhớ rằng dù chúng ta nắm trong tay khối lượng lớn thông tin tình báo trên toàn thế giới thì không nhiều quốc gia có được năng lực tình báo giỏi như chúng ta. Do đó, trên tinh thần tăng tính minh bạch và loại bỏ hiểu lầm, đôi khi chúng ta cần cho họ thấy cái chúng ta sẽ làm hoặc sẽ không làm", ông Davis chia sẻ.