Việt Nam cần đẩy nhanh phát triển hạ tầng sạc xe điện

Vừa qua, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức Hội thảo "Thúc đẩy chuyển đổi sử dụng phương tiện giao thông điện".

Hội thảo là dịp để các bên liên quan thảo luận các giải pháp nhằm hỗ trợ chuyển đổi sang sử dụng phương tiện giao thông điện: Làm rõ định hướng và khả năng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi sang xe điện từ phía các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương; doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu phương tiện; đầu tư phát triển hạ tầng trạm sạc cũng như khả năng và nhu cầu chuyển đổi của người dân, xã hội. Chia sẻ kinh nghiệm, xu thế của quốc tế và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển loại hình phương tiện này ở Việt Nam. Truyền thông chính sách, nâng cao nhận thức của xã hội về triển khai các nhiệm vụ, giải pháp toàn diện nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và chuyển dịch năng lượng để thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26 đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn cho biết: Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường từ khí thải của các phương tiện giao thông đang là vấn đề cấp bách. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, các dòng ô tô điện được coi là giải pháp giảm phát thải khí nhà kính, hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí. Tùy thuộc vào điều kiện thực tế của mỗi quốc gia mà việc áp dụng lộ trình phát triển ô tô điện ở từng quốc gia là khác nhau.

Theo Thứ trưởng Lê Anh Tuấn, thời gian qua Bộ GTVT đã và đang tích cực rà soát, tham mưu trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các chính sách về thúc đẩy chuyển đổi sử dụng xe điện như: trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan trong giao thông vận tải. Tổng hợp xây dựng báo cáo đề xuất chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang sử dụng xe ô tô điện với một khung chính sách toàn diện, bao gồm: Chính sách khuyến khích sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu; chính sách khuyến khích, hỗ trợ người tiêu dùng; chính sách phát triển hạ tầng trạm sạc điện... Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn nhằm thúc đẩy chuyển đổi sử dụng xe điện.

Những năm qua, doanh số bán xe điện tại Việt Nam cũng đã có những bước tiến mới khi hàng loạt mẫu xe điện được bán rộng rãi trên thị trường. Theo số liệu thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, số lượng xe ô tô điện sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây. Nếu năm 2021, chỉ có 167 xe ô tô điện sản xuất lắp ráp và nhập khẩu được kiểm tra, cấp giấy chứng nhận thì đến nay đã có khoảng 22.000 ô tô thuần điện, hơn 11.000 xe hybrid (kết hợp sử dụng xăng điện). Cả nước hiện cũng đã có hơn 2 triệu mô tô – xe gắn máy điện và hơn 700.000 xe đạp điện.

Gần đây, hàng loạt các doanh nghiệp cũng bày tỏ mối quan tâm đối với thị trường các thiết bị và dịch vụ cho phương tiện điện, đặc biệt là trạm sạc cho xe ô tô điện. Hiện cả nước đang có khoảng 50.000 trạm sạc xe điện trải dài rộng khắp 63 tỉnh thành tại Việt Nam. Tuy số lượng trạm sạc đang gia tăng đáng kể theo từng năm, nhưng cần tiếp tục bổ sung các giải pháp để nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng hiện có của Việt Nam…

Ông Patrick Harverman, Phó trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nhấn mạnh: "Việt Nam có nhiều cơ hội để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp sản xuất xe điện trong nước. Chính phủ cần đẩy nhanh các chính sách cơ bản, như phát triển hệ thống trạm sạc, thắt chặt tiêu chuẩn phát thải, cùng với quy định mục tiêu bán hàng cho một số đơn vị sản xuất xe điện với số lượng phương tiện điện nhất định. Ngoài ra, các chính sách ngắn hạn như chính sách đỗ xe, quy định về những khu vực đặc thù, có thể giúp chính phủ Việt Nam đạt vượt mức các mục tiêu của mình".

Ông Patrick nói thêm rằng: "Điều quan trọng là giảm chi phí của phương tiện điện thông qua phương thức hỗ trợ tài chính, cải thiện khả năng chi trả của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Có nhiều lựa chọn chính sách khác nhau như giảm thuế, các khoản vay lãi suất thấp và trợ giá mua hàng. Những giải pháp này có thế giúp thay đổi các quan điểm xã hội, và cũng có thể tạo nên động lực mạnh mẽ vượt qua rào cản văn hóa, thay đổi nhận thức. Trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp, Việt Nam đã có những bước tiến đáng ghi nhận khi miễn giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô và xe buýt điện".

Là một quốc gia đang phát triển, mới chỉ bắt đầu tiến trình công nghiệp hóa trong hơn ba thập kỷ qua và chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, mặc dù còn nhiều khó khăn về nguồn lực, nhưng Việt Nam luôn thể hiện trách nhiệm, chủ động thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu. Việc thúc đẩy chuyển đổi sử dụng giao thông điện có thể coi là một bước đi tiên phong của ngành giao thông vận tải nhằm hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về "0" vào năm 2050.