5 sự kiện chi phối thị trường ô tô Việt Nam năm 2016

Thay đổi cách tính thuế Tiêu thụ đặc biệt

Từ ngày 01/7, quy định mới về thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) chính thức có hiệu lực. Cụ thể, theo Luật thuế TTĐB và Luật Quản lý thuế, từ ngày 01/7 các dòng xe có dung tích cỡ nhỏ dưới 1.5L sẽ được điều chỉnh giảm thuế từ 45% xuống còn 40%, các dòng xe có dung tích từ 1.5L - 2.0L sẽ được giữ nguyên mức thuế 50%. Ngược lại, thuế TTĐB đối với những dòng xe có dung tích từ 2.5L đến 3.0L sẽ tăng lên 55%, dòng xe từ 3.0L đến 4.0L tăng lên 90%, xe từ 5.0L đến 6.0L tăng lên 130% và xe trên 6.0L áp dụng mức 150%.

Thuế mới khiến hầu hết các thương hiệu xe sang nhập khẩu tức tốc đẩy mạnh hoạt động bán hàng còn người tiêu dùng trong nước thì rầm rộ mua xe “chạy thuế”. Trong khi đó, tại phân khúc xe cỡ nhỏ, người tiêu dùng lại có tâm lý dùng dằng đợi thuế giảm để mua xe. Đây chính là nguyên nhân khiến thị trường xe hơi nước ta chững lại trong tháng 6. Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) công bố lượng tiêu thụ xe của cả nước trong tháng 6 chỉ đạt 24.421 xe, giảm 6% so với tháng 5. Tuy vậy, ngay khi quy định mới về thuế TTĐB có hiệu lực, lượng tiêu thụ xe nước ta đã thay đổi mạnh mẽ thể hiện rất rõ qua lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc vào nước ta trong tháng 7.

Cụ thể, cả nước nhập khẩu 12.000 xe với kim ngạch đạt 193 triệu USD. So với tháng 6, số lượng xe ô tô nhập khẩu nguyên chiếc của tháng 7 đã tăng gấp rưỡi nhưng giá trị lại giảm tới 23 triệu USD. Tính trung bình, giá xe nhập khẩu trong tháng 7 khoảng 16.800 USD/xe, trong khi mức giá này của tháng 6 là 27.000 USD/xe. Cũng trong tháng 7, toàn thị trường tăng lượng tiêu thụ lên 28.004 xe.

Theo các chuyên gia thị trường xe Việt Nam, việc thay đổi mức thuế suất thuế TTĐB được đánh giá là một trong những chính sách quan trọng, tác động mạnh mẽ nhất, làm thay đổi cục diện của thị trường xe hơi trong nước. Sau mốc 01/7, thị trường nước ta đã bước vào giai đoạn sôi sục nhất trong năm, đặc biệt là ở phân khúc xe dung tích nhỏ.

Xe ô tô giảm thuế theo quy định của các hiệp định thương mại tự do

Bên cạnh việc điều chỉnh cách tính thuế, thị trường ô tô Việt Nam năm 2016 còn chịu tác động mạnh mẽ từ các hiệp định thương mại ký kết giữa Việt Nam với các quốc gia, khu vực khác như FAT (Việt Nam - Hàn Quốc), Hiệp định Thương mại hàng hóa Asean, giảm thuế theo cam kết WTO hay Nghị định thư giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Thực hiện các quy định này, thuế nhập khẩu xe ô tô từ các thị trường vào Việt Nam sẽ được ưu đãi. Điển hình như Hiệp định Thương mại hàng hóa Asean sẽ tác động khiến thuế nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc từ khu vực Asean vào Việt Nam giảm từ 50% năm 2015 xuống 40% từ ngày 01/01/2016 và 30% từ ngày 01/7/2017, tiến tới về 0% vào năm 2018. Đây chính là lí do khiến cho lượng ô tô nhập khẩu từ khu vực Asean vào nước ta tăng mạnh trong thời gian qua.

Đặc biệt, trong bối cảnh thuế nhập khẩu ô tô từ nhiều thị trường vẫn ở mức cao thì việc thực hiện Nghị định thư giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Liên bang Nga với nội dung chính là miễn thuế suất đối với một số mẫu ô tô Nga nhập khẩu về Việt Nam là một tín hiệu đáng mừng. Tại triển lãm ô tô quốc tế Việt Nam 2016, thương hiệu xe UAZ xuất hiện, đánh dấu sự trở lại của xe Nga tại thị trường Việt Nam đã gây được sự quan tâm lớn của người tiêu dùng.

Thông tư 20 hết hiệu lực, ô tô trở thành ngành kinh doanh có điều kiện

Song song với chính sách thuế mới có hiệu lực từ ngày 01/7/2016, Chính phủ cũng xem xét đến việc bãi bỏ Thông tư 20/2011/TT-BCT (gọi tắt là Thông tư 20).

Thông tư 20 ra đời từ năm 2011, quy định chỉ các nhà nhập khẩu ô tô có giấy ủy quyền chính hãng mới có thể nhập xe về bán tại Việt Nam. Tuy vậy, mặt trái của quy định này là tình trạng độc quyền phân phối xe hơi và tình trạng nhập xe qua đường quà biếu, tặng. Sau rất nhiều tranh cãi, Bộ Công thương đã đề xuất giao cho Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành liên quan sớm ban hành các quy định có tác dụng tương đương Thông tư 20.

Thị trường xe Việt đã có một năm đầy biến động

Ngày 22/11, trong Chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 2, với 83,16% phiếu đồng thuận, Quốc hội đã chính thức thông qua việc đưa ngành, nghề sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu ô tô vào danh mục các ngành sản xuất kinh doanh có điều kiện.

Khai mạc 2 triển lãm ô tô lớn nhất Việt Nam với nhiều mẫu xe hơi mới

Bên cạnh các chính sách thuế, 2 triển lãm ô tô lớn nhất trong năm là Triển lãm Ô tô Việt Nam và Triển lãm Ô tô quốc tế Việt Nam cũng nhận được sự quan tâm tích cực từ người tiêu dùng. Triển lãm Ô tô Việt Nam 2016 được tổ chức từ ngày 5 đến 9/10 tại Hà Nội, với sự góp mặt của 100 mẫu xe đến từ 13 thương hiệu. Triển lãm Ô tô quốc tế Việt Nam 2016 (VIMS 2016) diễn ra từ ngày 26 đến 30/10 tại TP. Hồ Chí Minh với sự góp mặt của 150 mẫu xe đến từ 18 thương hiệu xe hơi nhập khẩu.

Tại hai kỳ triển lãm này, các thương hiệu đều mang đến các mẫu xe mới cùng hàng loạt mẫu ô tô được nâng cấp phiên bản càng khiến thị trường ô tô cuối năm trở nên sôi động và đa dạng hơn bao giờ hết.

Áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 cho xe hơi

Theo Quyết định số 49/2011/QĐ-TT được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt  ngày 01/9/2011 thì từ ngày 01/01/2017, các xe ô tô, mô tô lắp ráp và nhập khẩu mới phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải ở mức 4 (Euro 4). Tuy vậy, để phù hợp với định hướng bảo vệ môi trường của Chính phủ thì trong suốt 6 năm qua, các đơn vị sản xuất ô tô đã nâng cấp từ động cơ Euro 2 lên động cơ Euro 4, sẵn sàng thực hiện lộ trình đã quy định. Tuy vậy, đến thời điểm hiện tại, nhiên liệu theo chuẩn EURO4 vẫn chưa được phân phối trên thị trường. Điều này dẫn đến tình trạng hàng loạt thương hiệu một mặt thì đua nhau giảm giá để bán vội các mẫu xe chỉ đạt chuẩn khí thải 2 trong đợt cuối năm 2016 nhưng mặt khác lại lóng ngóng trong kế hoạch nhập và phân phối các xe theo tiêu chuẩn khí thải Euro 4.

Nhìn lại thị trường ô tô Việt Nam năm 2016 có thể thấy, trong bối cảnh thị trường ô tô lớn ở khu vực có xu hướng sụt giảm thì thị trường ô tô nước ta lại vụt sáng khi có mức tăng trưởng rất ấn tượng. Trong đó, việc điều chỉnh chính sách thuế được đánh giá là có tác động rất lớn khiến giá bán của các mẫu xe cỡ nhỏ có xu hướng giảm nhẹ còn các xe có dung tích lớn lại tăng, kéo theo những thay đổi mang tính toàn diện trên thị trường.