Ba kỹ năng cần học trước khi vào đại học

Ảnh: Theodysseyonline

Tôi nhận thấy trong những năm trung học của con, hầu hết phụ huynh tập trung vào kết quả học tập, hoạt động ngoại khóa, những điều giúp học sinh có hồ sơ đẹp để nộp vào các đại học. Nhiều người tiến thêm một bước, là dạy các con về cuộc sống tự lập như giặt giũ, nấu ăn hay làm việc nhà.

Tuy nhiên, trong hơn một thập kỷ giảng dạy, tôi phát hiện sinh viên còn thiếu một số kỹ năng sống vô cùng quan trọng, những điều không chỉ giúp các em độc lập mà còn cho phép thành công hơn trong trường học và xã hội.

1. Giao tiếp với người hơn tuổi

Email là hình thức giao tiếp bằng văn bản phổ biến giữa các giáo sư và sinh viên. Mỗi năm, khi dạy sinh viên năm nhất, tôi đều phải hướng dẫn các em cách viết email cho giáo sư. Đó là hãy bắt đầu bằng "Kính gửi" chứ không phải là "Hey" hay bất kỳ từ ngữ tuổi teen nào.

Sinh viên năm nhất thường có sự tương tác rất hạn chế với người lớn, không chỉ giảng viên mà còn cha mẹ của bạn bè hay quản lý tại nơi làm thêm. Nhiều sinh viên của tôi tỏ ra lo lắng trong công việc và học tập chỉ vì không thể giao tiếp thoải mái với những người lớn tuổi hoặc những người có chức vị cao. Đây không chỉ là vấn đề lịch sự khi giao tiếp mà còn bao gồm việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể thoải mái, linh hoạt như tay chân, ánh mắt.

Giống như hầu hết giáo sư tại trường đại học, tôi khuyến khích sinh viên trò chuyện cùng sau giờ học hoặc bằng email, nhưng không nhiều em làm điều này. Những sinh viên chủ động nói chuyện với tôi thừa nhận cảm thấy sợ hãi, lo lắng khi phải nói chuyện với giáo sư mà không có mặt cha mẹ. Tuy nhiên, sau khi thử nói chuyện lần đầu tiên, các em thấy nhẹ nhõm và tự tin hơn. Trong giao tiếp với người hơn tuổi, sinh viên nên có thái độ tôn trọng, bình tĩnh, tự tin và đi thẳng vào vấn đề.

2. Quản lý lịch trình riêng

Trường đại học của tôi cung cấp cho mọi người phần mềm lập kế hoạch. Sau một năm hoạt động, tôi thường hỏi sinh viên về hiệu quả sử dụng này. Nhiều em thừa nhận ban đầu việc quản lý thời gian rất đơn giản, nhưng khi công việc nhiều lên hay khi nhiều bài tập, các em rất khó tiếp tục theo kế hoạch. Nhiều sinh viên có khả năng lập kế hoạch rất tốt, nhưng thường không thể bám sát lịch trình, khiến cuộc sống vẫn rơi vào mớ hỗn độn.

Trước đây, một phụ huynh từng gọi điện đến trường tôi và nhờ giáo viên đánh thức con trai dậy vì em không thể tự dậy sớm. Chúng tôi đã bảo với phụ huynh rằng con trai của bà cần tự thực hiện điều này mới có thể xây dựng cuộc sống riêng. Tin tốt là sau vài tuần thử nghiệm và thất bại, cuối cùng em đó đã có thể dậy sớm mà không cần ai đánh thức.

Một phụ huynh khác chia sẻ với tôi về cách giúp con quản lý lịch trình. Con trai cô không thể sắp xếp thời gian khoa học và thường xuyên đến muộn. Mỗi khi đợi con đến muộn, phụ huynh sẽ tính từng phút, sau đó nhân năm lần lên. Số thời gian nhân lên này sẽ trừ vào thời gian giải trí, vui chơi của em đó. Ví dụ, bình thường chàng trai này chơi game 60 phút nhưng vì đi muộn 5 phút, em sẽ bị trừ đi 25 phút chơi game và chỉ được phép chơi 35 phút còn lại.

Phụ huynh nên hướng dẫn con cách lên lịch trình và quản lý thời gian của bản thân, sau đó hãy để con tự thực hành. Các em chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong thời gian đầu, nhưng đây sẽ là những viên gạch đầu tiên giúp con bạn hình thành kỹ năng quản lý lịch trình cá nhân khoa học.

3. Tham gia giao thông

Có bao nhiêu học sinh trung học biết cách quản lý phương tiện cá nhân hay tham gia phương tiện công cộng? Trường chúng tôi nằm ở thành phố lớn nên sinh viên thường lựa chọn đi xe bus đến nhưng nhiều em chia sẻ không thích đi xe bus hoặc không muốn đi một mình.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi sinh viên nông thôn không quen với việc sử dụng giao thông công cộng, nhưng nếu biết rằng phải tự di chuyển đến trường đại học, các em nên học về giao thông hay an toàn giao thông từ trước đó.

Trước khi vào năm học, các em nên theo dõi lịch trình các tuyến xe bus đến trường, thử khám phá một số tuyến đường để nắm được tình hình giao thông cơ bản xung quanh trường. Vào năm học, khi đã làm quen và thân thiết hơn với bạn bè, sinh viên có thể đi theo nhóm, đi nhờ phương tiện của nhau.

Làm thế nào để tân sinh viên không lo lắng về môi trường đại học?

Cho dù con bạn thông minh đến đâu, nếu phải học về kỹ năng sống cùng lúc với việc làm quen môi trường đại học, các em chắc chắn sẽ gặp áp lực và ở thế bất lợi. Khi các em không thể đến lớp đúng giờ vì dậy muộn, không hoàn thành bài tập về nhà vì không biết quản lý thời gian hay nói chuyện bất lịch sự với người hơn tuổi, tất cả sẽ ảnh hưởng đến điểm số và cách giảng viên đánh giá về các em.

Vì vậy, bài viết này tôi muốn dành cho phụ huynh có con đang học phổ thông. Hãy tự hỏi con bạn sẽ xoay sở thế nào khi lên đại học ngay hôm nay. Nếu bạn nhìn thấy những điểm yếu, những bất lợi của con, hãy dành thời gian từ bây giờ để hướng dẫn và thay đổi các em.

Phụ huynh có thể để học sinh tự lên lịch sinh hoạt ngoài giờ học. Hãy để các em tự gánh chịu hậu quả nếu không biết phân bổ thời gian, dành quá nhiều sự chú ý cho các thiết bị công nghệ. Bạn cũng có thể để con tự đến trường, tự sử dụng phương tiện công cộng hoặc phương tiện cá nhân, nhưng đừng quên hướng dẫn về luật an toàn giao thông.

Có thể khi đọc bài viết này, nhiều phụ huynh sẽ nghĩ rằng: "Con tôi không có những kỹ năng trên đây nhưng tôi hiểu con tôi, đó là đứa trẻ thông minh, cháu sẽ sớm hiểu những điều đó". Nhưng khi gặp rắc rối ở đại học, các em sẽ nhận ra bản thân không thông minh và tự ti về chính mình. Khi bị điểm kém, khi không thể chia sẻ với giáo sư, các em sẽ mất nhiều thời gian để lo lắng, căng thẳng, khoảng thời gian lẽ ra nên dành cho việc trau dồi và khám phá bản thân.