Chi phí logistics Việt Nam gấp đôi các nước phát triển

Ông Ousmane Dione - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới.

Chi phí logistics của Việt Nam cao hơn mức bình quân thế giới

Tại Diễn đàn Logistics 2017 diễn ra sáng 15/12, ông Ousmane Dione - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới cho biết, dù đã đạt được những tiến bộ đáng kể về cơ sở hạ tầng và logistics song Việt Nam "vẫn còn nhiều việc phải làm".

Theo vị này, tính theo tỉ trọng GDP, chi phí logistics của Việt Nam là 18%, cao gần gấp đôi so với các nền kinh tế phát triển và cao hơn mức bình quân toàn cầu 14%.

"Thứ hạng của Việt Nam theo chỉ số năng lực logistics đã giảm từ 48 năm 2014 xuống 64 năm 2016. Sự sụt giảm này cho thấy các nền kinh tế khác đang có sự thăng tiến nhanh hơn nhiều so với Việt Nam, đồng nghĩa với việc Việt Nam đang mất đi lợi thế cạnh tranh", ông Ousmane Dione nhận định.

Đề cập tới mức tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu Việt Nam song theo chuyên gia đến từ WB, số lượng không phải lúc nào cũng đi cùng với chất lượng. "Mặc dù tăng trưởng xuất khẩu đã tăng mạnh, Việt Nam vẫn chỉ thực hiện những công đoạn sản xuất có giá trị gia tăng thấp nhất trong chuỗi giá trị toàn cầu", ông Ousmane Dione cho biết.

Đáng lưu ý theo vị này, một trong những nguyên nhân khiến giá trị gia tăng mang lại từ xuất khẩu còn thấp là do chi phí logistics của Việt Nam còn quá cao khiến chi phí xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn cao hơn mức bình quân của khối ASEAN. 

"Logistics hiệu quả càng đặc biệt quan trọng đối với một nền kinh tế đang phụ thuộc nhiều vào khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và xuất khẩu như Việt Nam", ông Ousmane Dione nói và khẳng định chính việc cải thiện logistics sẽ giúp Việt Nam tăng năng suất để đạt được các mục tiêu phát triển đầy tham vọng của mình.

Cần sự nỗ lực từ cả Chính phủ và khối tư nhân

Để cải thiện chi phí về logistics, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới cho rằng Chính phủ Việt Nam cũng như khối kinh tế tư nhân cần có lộ trình rõ ràng về cải cách nếu muốn nâng cao chất lượng dịch vụ logistics theo những đòi hỏi tăng lên của một nền kinh tế ngày càng hiện đại. 

Cụ thể, ông Ousmane Dione nhấn mạnh đến yếu tố tăng cường kết nối. Khi khả năng kết nối trở nên có hiệu quả thì sẽ tăng cường được mối liên kết giữa sản xuất và thị trường thế giới.  Từ đó sẽ giảm được chi phí thương mại và tăng sự ổn định cho các doanh nghiệp trong nước về thực hiện đơn hàng. 

"Tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam đang bị hạn chế nghiêm trọng do sự yếu kém của hành lang kết nối giữa những trọng điểm tăng trưởng quan trọng với các cửa ngõ quốc tế lớn, chi phí vận tải cao, và chất lượng vận tải và logistics kém", ông Ousmane Dione nói.

Ông Ousmane Dione cũng chỉ rõ, đầu tư của Việt Nam vẫn chưa đồng bộ, tập trung chủ yếu vào đường bộ hơn là các loại hình vận tải đa phương thức khác. Đồng thời cũng cần thay đổi việc phụ thuộc quá nhiều vào đầu tư công, rõ ràng là vượt khả năng tài trợ, kém hiệu quả và do vậy không bền vững.

"Việc chuyển dịch sang tài trợ bởi khu vực tư nhân và thiết lập ưu tiên rõ ràng cho đầu tư thiết yếu là chìa khóa để có kết nối tốt hơn", vị chuyên gia WB đưa ra khuyến nghị.

Ngoài ra theo ông Ousmane Dione, có được số liệu thống kê chính xác về logistics và vận tải sẽ làm tiền đề cho việc xây dựng chính sách chính xác hơn, trong khi thách thức đầu tiên của Việt Nam là chưa có cơ sở dữ liệu ban đầu của hoạt động vận tải và logistics.

Về vấn đề này, đại diện Ngân hàng Thế giới cho biết đang hỗ trợ Bộ Giao thông Vận tải xây dựng một cơ sở dữ liệu và các chỉ số toàn diện về logistics ở Việt Nam, được gọi là Hệ Thống Thống Kê Logistics Quốc gia Việt Nam. 

Ông Ousmane Dione cũng nhấn mạnh tới vai trò lãnh đạo ở các cấp cao nhất của Chính phủ sẽ luôn là yếu tố quan trọng đối với mọi chương trình cải cách trong lĩnh vực này.

"Chúng tôi cũng hiểu rằng sự tham gia của khối kinh tế tư nhân cũng rất quan trọng, vì suy cho cùng, đa số các dịch vụ logistics đều do doanh nghiệp tư nhân thực hiện", ông Ousmane Dion nói.

Tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cũng thừa nhận vẫn còn nhiều hạn chế trong ngành logistics từ nhiều năm nay vẫn chưa giải quyết được như: công tác quy hoạch giữa các ngành liên quan vẫn còn chưa có sự kết nối chặt chẽ với nhau; cơ sở hạ tầng giao thông, thương mại, công nghệ thông tin còn yếu kém, chưa kết nối được với các nước trong khu vực.

Đặc biệt theo ông Trần Tuấn Anh, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics ở Việt Nam còn chưa cao so với doanh nghiệp các nước trong khu vực và thế giới...

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết ông mong muốn tại sẽ có những nhìn nhận, đánh giá thẳng thắn những hạn chế, tồn tại trong hoạt động logistics của nước ta ở tất cả ba cấp: từ Chính phủ, các Bộ, ngành trung ương, địa phương đến các Hiệp hội, doanh nghiệp trong thời gian vừa qua cũng như những vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính cần tháo gỡ.

"Trên cơ sở đó, chúng ta cùng nhau thảo luận đề xuất, kiến nghị những biện pháp phối hợp giải quyết nhằm tạo thuận lợi hóa cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam với các nước nói chung và lưu thông hàng hóa trong nước nói riêng", ông Trần Tuấn Anh nói.