Chiến thắng của ông Trump ý nghĩa như thế nào với khoa học, công nghệ?

Ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump đã đánh bại bà Hillary Clinton của đảng Dân chủ để trở thành tổng thống thứ 45 của Mỹ. 

Dưới đây là những nhận định của trang tin ArsTechnica sau khi ông Trump lên nhậm chức.

Băng thông rộng, tính trung lập Internet

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump có thể mang lại những thay đổi lớn cho những quy định với các nhà cung cấp dịch vụ Internet - nhưng hầu hết trong số đó ở dạng khó dự đoán vì ông Trump hiếm khi thảo luận chính sách viễn thông trong chiến dịch tranh cử của mình. Quy tắc tính trung lập của Internet (net neutrality) của Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) có thể bị thay đổi hoặc suy yếu nếu ông Trump vẫn giữ vững lập trường như đã từng làm vào năm 2014 – yêu cầu người dùng cai Internet.

Ông Trump đã hứa sẽ ban bố "một lệnh cấm tạm thời với những quy định mới của các cơ quan truyền thông", và muốn FCC phạt các nhà báo đã chỉ trích ông. Ông dường như cũng sẽ bãi bỏ quy định viễn thông, mang lại lợi ích cho các nhà cung cấp dịch vụ Internet. Ngoài tính trung lập của Internet, ông không thảo luận bất kỳ quy định viễn thông cụ thể nào mà ông muốn thay đổi.

Ông Trump cũng để ngỏ kế hoạch mở rộng truy cập băng thông rộng, vì vậy những hy vọng của người Mỹ nhiều khả năng sẽ phải dựa vào chính quyền tiểu bang, địa phương hoặc tư nhân.

Mã hóa, an ninh mạng

Hiện vẫn chưa rõ chính quyền của ông Trump sẽ làm gì với các vấn đề an ninh mạng và mã hóa. Như ArsTechnica đưa tin vào tháng trước, ông Trump và nhóm chiến dịch của ông vẫn còn mơ hồ nhiều chi tiết. Trong các cuộc tranh luận tổng thống, ông gạt đi sự đồng thuận của cộng đồng tình báo rằng các cuộc tấn công chống lại Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ là do chính phủ Nga âm thầm dung túng. Ông cũng kêu gọi tẩy chay Apple trong cuộc chiến Cupertino với các công tố viên liên bang về việc liệu Apple có nên bị buộc phải giúp các nhà chức trách mở khóa iPhone mã hóa của kẻ giết người hay không?

Giống như hầu hết các chính sách khác của ông, kế hoạch an ninh mạng của ông Trump vẫn còn khá mỏng, đòi hỏi "trước mắt phải xem xét lại tất cả các hệ thống phòng vệ không gian mạng của Mỹ và các lỗ hổng, bao gồm cơ sở hạ tầng quan trọng, sẽ được thực hiện bởi đội Cyber Review Team, các nhà thực thi pháp luật, và cả tư nhân".

Khoa học

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump theo một số đánh giá có thể sẽ là một thảm họa đối với khoa học. Hầu hết các phân tích về ngân sách đề xuất cho khoa học nhận định sẽ gây ra thiếu hụt ngân sách, và Quốc hội có thể sẽ ban hành một số điều luật cắt giảm.

Liệu kinh phí dành cho khoa học sẽ được bảo toàn trong quá trình đó? Những dấu hiệu ông Trump đưa ra không cho thấy điều này. Thay vào đó, nhiều câu trả lời của ông về lĩnh vực khoa học lại thiên về những lựa chọn khó khăn cần phải được thực hiện khi ngân sách bị hạn chế. Với NASA, ông Trump cũng không xác định khía cạnh khoa học mà ông cảm thấy có giá trị để hỗ trợ.

Tổng quát hơn, ông Trump dành rất ít sự tôn trọng cho những phát hiện của khoa học. Ông đã công khai nhắc lại và thường xuyên vạch trần vắc-xin có thể gây ra bệnh tự kỷ. Và ông cũng nhấn mạnh sự đồng thuận về tình trạng khí hậu của cộng đồng khoa học quốc tế là âm mưu của Trung Quốc gây cản trở nền kinh tế khác. Và những kế hoạch khoa học của Trump hoàn toàn phản ánh thái độ xem thường này. Đối với năng lượng, ông có kế hoạch làm điều ngược lại với những gì sẽ được yêu cầu để giải quyết biến đổi khí hậu, và ông dự định tìm kiếm một lựa chọn hủy bỏ các quy định của liên bang cho dù có cơ sở khoa học cho các quy tắc này hay không.

Tóm lại, sự điều hành của ông Trump có thể sẽ khiến cho những nỗ lực nghiên cứu của Mỹ bị tê liệt và chính trị dựa trên lợi ích kinh tế ngắn hạn sẽ được quan tâm hơn khoa học.

Khám phá không gian

Tổng thống Donald Trump cũng đem đến nhiều ẩn số khi nói đến chính sách không gian. Tuy nhiên, trong báo cáo chiến dịch chính thức của mình và bảng tổng hợp từ những người đại diện, ông Trump có quan điểm ủng hộ thương mại hóa hướng đến những chuyến bay vũ trụ dân sự.

"Quan hệ hợp tác công-tư nên là nền tảng cho những nỗ lực không gian của chúng tôi", Bob Walker và Peter Navarro, cố vấn chính sách cấp cao đảng Cộng hòa đã viết trong một bảng tổng hợp tin tức vào tháng 10 vừa qua. "Quan hệ đối tác này không chỉ cung cấp lợi ích của việc giảm chi phí, mà còn giúp các đối tác vượt ra cấu trúc và quy định hành chính".

Các nguồn tin về chính sách không gian gắn liền với các chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết rằng sẽ có rất ít hoạt động xung quanh các vấn đề vũ trụ. Họ cũng đồng ý rằng dường như chính quyền Trump sẽ có một lập trường cứng rắn với các chương trình NASA tốn kém như Space Launch System và tàu vũ trụ Orion, mà có thể được thay thế bởi các tùy chọn rẻ hơn.

Sở hữu trí tuệ

Ông Trump đã không công bố chính sách về quyền tác giả hoặc bằng sáng chế và đã đề cập rất ít về chúng. Điều đó có thể khiến những người ủng hộ công nghệ lo lắng. Ông có quan hệ chặt chẽ với thế giới giải trí, và ông được bao quanh bởi những người có cái nhìn tối đa về bản quyền. Ông cũng giữ một vị thế cho thấy tầm nhìn của ông về tự do Internet sẽ không khớp với các nhà cải cách bản quyền. Trump thậm chí đã nói về "đóng cửa" Internet như là một cách để chống lại ISIS, và ông nói sẽ "mở cửa" luật phỉ báng.

Donald Trump hiện vẫn im lặng về vấn đề bằng sáng chế. Mike Pence - phó tổng thống được ông Trump lựa chọn - và một nhóm các đảng viên Cộng Hòa cũng chủ yếu phản đối việc cải cách bằng sáng chế.

Cần sa

Ứng cử viên đảng Cộng hòa đã cho biết vào năm 1990 ông ủng hộ hợp pháp hóa tất cả các loại thuốc. Chia sẻ về cuộc chiến chống ma túy tại thời điểm đó, ông nói, "Bạn phải hợp pháp hóa các loại thuốc để chiến thắng cuộc chiến".

Theo thời gian, suy nghĩ của ông Trump đã dường như đã thay đổi. Vào tháng 10/2015, tờ Washington Post đã trích dẫn một đoạn trong lời phát biểu của ông: "Xét về khía cạnh cần sa và hợp pháp hoá, tôi nghĩ rằng đây nên là một vấn đề của các tiểu bang và liên bang". Trong chương trình truyền hình O'Reilly Factor vào tháng Hai vừa qua, ông cũng cho rằng "những đại lý" sẽ "thu nạp" cần sa và bán nó trên khắp đất nước nếu cần sa được hợp pháp hóa ở Colorado. Ông nói rằng mình ủng hộ cần sa y tế nhưng không ủng hộ sử dụng cần sa để giải trí. 

Cũng cần phải xem xét thêm nếu ông Trump nhắm mắt làm ngơ với những thử nghiệm của các tiểu bang với các chất kích thích dùng trong y tế và giải trí, như Tổng thống Barack Obama đã làm trước đây. Một tổng thống không thân thiện với cần sa có thể yêu cầu đột kích trại cần sa và trạm xá. Đó là bởi vì cần sa vẫn còn bất hợp pháp theo luật liên bang.