Công bố Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050

Buổi lễ có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông; đại diện lãnh đạo UBND một số tỉnh, thành; Cục Đường sắt Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam; đại diện các cơ quan tham mưu xây dựng quy hoạch…

Lần đầu tiên thực hiện đồng thời 5 quy hoạch vận tải

Tại buổi lễ, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết, Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/1/2021, có ý nghĩa quan trọng, cụ thể hóa các chiến lược phát triển đường sắt, kinh tế - xã hội. Theo Quy hoạch, mục tiêu đến năm 2030, về vận tải, khối lượng vận chuyển hàng hóa đạt 11,8 triệu tấn, chiếm thị phần khoảng 0,27 %; khối lượng vận chuyển hành khách đạt 460 triệu khách, chiếm thị phần khoảng 4,40 % (trong đó đường sắt quốc gia 21,5 triệu khách, chiếm thị phần khoảng 1,87 %).

Về kết cấu hạ tầng, nâng cấp, cải tạo bảo đảm an toàn chạy tàu 07 tuyến đường sắt hiện có với tổng chiều dài 2.440km; quy hoạch 09 tuyến đường sắt mới với tổng chiều dài 2.362km, trong đó triển khai đầu tư hai đoạn ưu tiên của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (Hà Nội - Vinh , Nha Trang – TP. HCM); ưu tiên xây dựng một số tuyến đường sắt kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế đặc biệt khu vực Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu; kết nối TP. HCM với Cần Thơ; kết nối quốc tế với Trung Quốc, Lào và Campuchia phù hợp với các hiệp định vận tải quốc tế và đồng bộ với tiến độ đầu tư của các nước trong khu vực .

Tầm nhìn đến năm 2050, mạng lưới đường sắt quốc gia được quy hoạch bao gồm 25 tuyến với chiều dài 6.354km, trong đó: Hoàn thành tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; tiếp tục đầu tư hoàn thành các tuyến đường sắt mới tại khu đầu mối Hà Nội, khu đầu mối TP. HCM; đường sắt kết nối các cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế, kết nối các tỉnh Tây Nguyên, đường sắt ven biển, đường sắt kết nối quốc tế; đồng thời, duy trì, cải tạo, nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa.

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông đánh giá quy hoạch đường sắt lần này đã được xây dựng công phu, nghiêm túc, đúng trình tự. Đây là lần đầu tiên 5 quy hoạch vận tải được thực hiện đồng thời. Thời gian tới, Bộ GTVT sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất xây dựng cơ chế về nguồn lực, huy động vốn để thực hiện quy hoạch một cách tốt nhất.

Bộ nhanh nhất hoàn thành quy hoạch ngành

Phát biểu chỉ đạo việc thực hiện quy hoạch, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể một lần nữa khẳng định, giao thông là mạch máu của nền kinh tế, ngành GTVT phải phát huy vai trò đi trước mở đường về quy hoạch. Do đó, trong những năm qua, đặc biệt là 2020, Bộ GTVT đã dành thời gian hợp lý để tập trung hoàn thành 5 quy hoạch. Trong số 5 quy hoạch đã báo cáo Chính phủ, hiện đã có 3 quy hoạch được phê duyệt (đường bộ, hàng hải, đường sắt); còn Quy hoạch Đường thủy nội địa đã trình Thủ tướng dự thảo, dự kiến sẽ được phê duyệt trong vài ngày nữa; riêng Quy hoạch hàng không đã thông qua hội đồng thẩm định, tiếp thu ý kiến và báo cáo Chính phủ, hiện Văn phòng Chính phủ đang thu xếp để thường trực Chính phủ họp nghe báo cáo.

Trong số 37 quy hoạch ngành quốc gia, 5 quy hoạch ngành GTVT được hoàn thành sớm nhất, Bộ GTVT cũng là Bộ hoàn thành các quy hoạch nhanh nhất. Các quy hoạch ngành này là nền tảng để các địa phương, các vùng hình thành nên các quy hoạch khác. Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh Luật Quy hoạch tạo nên cơ hội hiếm có, trong lịch sử chưa bao giờ quy hoạch ngành GTVT được hoàn thành cùng một lúc, các nhiệm kỳ trước thường chênh lệch nhau 1-2 năm. Việc thực hiện cùng thời điểm giúp đánh giá chính xác từng thế mạnh, tiềm năng mỗi lĩnh vực.

Quy hoạch Đường sắt thời kỳ này có nhiều điểm mới như: Xác định tận dụng lợi thế của hàng hải để phát triển vận tải hàng hoá ven bờ biển Bắc – Nam; tập trung phát triển các tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam để vận tải hành khách cạnh tranh với hàng không. Bên cạnh đó, Quy hoạch xác định từ nay đến 2030 cần 240.000 tỷ đồng để thực hiện 2 nhiệm vụ: Cải tạo 7 tuyến đường sắt hiện có và nghiên cứu đầu tư 9 dự án mới (trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, TP. HCM – Cần Thơ, đường sắt kết nối cảng biển Lạch Huyện, Cái Mép – Thị Vải, đường sắt đầu mối TP. Hà Nội), nếu đủ điều kiện sẽ khởi công một số đoạn. Từ nay đến 2030, sẽ cố gắng bố trí 240.000 tỷ, số tiền còn lại sẽ bố trí dần trong giai đoạn còn lại.

Tầm nhìn đến 2050, mạng lưới đường sắt quốc gia được quy hoạch theo 25 tuyến, thể hiện rõ ràng tại nhiệm kỳ này Đảng và Nhà nước đã quan tâm đến lĩnh vực đường sắt bằng những con số cụ thể.

Trong thời gian tới, để chỉ đạo thực hiện tốt việc triển khai quy hoạch, Bộ GTVT sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương để lập kế hoạch triển khai thực hiện quy hoạch bao gồm: xây dựng lộ trình, quy hoạch kĩ thuật chuyên ngành; xây dựng, đề xuất cơ chế huy động vốn. Đây là những bước rất quan trọng, cần có sự ủng hộ, đồng lòng của các Bộ, ngành, địa phương để tạo ra tiếng nói chung trước Quốc hội, với mong muốn có được nguồn ngân sách hợp lý, đồng thời có cơ chế huy động được nguồn vốn tư nhân, ODA nhằm hoàn thành tốt các mục tiêu quy hoạch đề ra.