Danh sách bộ phận xe ô tô cần kiểm tra trước khi đăng kiểm

Những lỗi thông thường, chủ phương tiện và lái xe có thể tự kiểm tra, đưa tới garage sữa chữa trước khi kiểm định. Theo đó, việc kiểm tra sẽ nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, chi phí sửa chữa và đảm bảo an toàn cho xe.

Kinh nghiệm về ô tô của các chủ xe lâu năm cho thấy, trước khi đi đăng kiểm, cần chuẩn bị, kiểm tra, chăm sóc và bảo dưỡng xe hơi tùy theo từng tình trạng.

Quy trình kiểm định ô tô đăng kiểm có 5 công đoạn:

1. Kiểm tra tổng quát

Ở công đoạn này, chủ xe lưu ý kiểm tra trước một số hạng mục như sau:

- Lốp xe (vỏ xe): Phải lắp lốp xe đúng kích cỡ ghi trong giấy chứng nhận kiểm định. Lốp xe không được mòn tới dấu chỉ báo độ mòn của nhà sản xuất .

- Đèn chiếu sáng: Phải có đầy đủ đèn pha, cốt ở hai bên. Riêng đèn pha có thể kiểm tra bằng cách đậu xe cách một bức tường khoản 10, sau đó bật đèn pha cho chiếu vào bức tường, thấy trên tường có vùng ánh sáng tập trung và vùng ánh sáng này không cao quá hay thấp quá.

- Đèn tín hiệu: Đèn báo rẽ, đèn phanh, đèn kích thước, đèn báo lùi còn sáng khi bật công tắc, phải đảm bảo nhận biết được tín hiệu ở khoảng cách 20m, các nắp chụp đèn không nứt vỡ.

- Thùng xe (với xe tải ben và xe ben): Thùng xe phải đúng kích thước ghi trong giấy chứng nhận kiểm định. Không được tự ý cơi cao thùng hàng để chở quá tải.

2. Kiểm tra phần trên ô tô

Trong quá trình sử dụng nếu cảm nhận ly hợp, tay số vô lăng tay lái có vấn đề, nhất thiết bản phải đưa xe vào garage bảo dưỡng, sửa chữa bởi tất cả hệ thống trên đều liên quan đến an toàn của người ngồi trên xe và tuổi bền sử dụng.

Dưới đây là một số lưu ý kiểm tra trước khi đi kiểm định:

- Kính chắn gió: Không nứt vỡ.

- Gạt nước phun nuớc rửa kính: Hoạt động bình thường.

- Vô lăng lái, trục lái: Ngồi vào ghế lái, hai tay giữ vôlăng lái và lắc dọc, lắc ngang, nếu có độ rơ dọc hay rơ ngang nhiều cần kiểm tra sửa chữa ngay. Sau đó quay nhẹ vô lăng theo hai phía trái và phải (riêng xe có trợ lực lái phải nổ máy khi kiểm tra) kết hợp với việc nhìn xuống bánh xe bên trái. Trường hợp phải quay vô lăng lái một góc lớn mà bánh xe trước chưa dịch chuyển phải kiểm tra điều chỉnh cơ cấu lái (bốt lái), vành tay lái và các rô tuyn lái.

3. Kiểm tra phanh trên băng thử

Khi kiểm tra công đoạn này, thông thường, nguyên nhân không đạt tiêu chuẩn là trượt ngang của bánh dẫn hướng lớn, hiệu quả phanh chính (phanh chân) thấp, độ lệch giữa 2 bánh xe trên trục của phanh chính quá quy định, hiệu quả phanh tay thấp.

Các chỉ tiêu này đăng kiểm viên kiểm tra bằng thiết bị nhưng chủ xe có thể tự kiểm tra trước khi đi kiểm định như sau:

 - Trượt ngang của bánh dẫn hướng: Sử dụng 2 lốp trước cùng kiểu hoa lốp đồng đều về chiều cao, cho xe chạy trên một đoạn đường thẳng và bằng vắng xe cộ. Khi đang chạy thẳng chỉ giữ hờ tay lái và di chuyển với tốc độ chậm 5km/h. Trường hợp không cần đánh lái, xe vẫn tiếp tục đi thẳng là tương đối đạt yêu cầu. Nếu xe bị lệch hướng sang trái hay sang phải nhiều thì cần kiểm tra điều chỉnh hệ thống treo trước (đối với xe ô tô con) hay kiểm tra độ chụm bánh xe và kiểm tra độ rơ ngõng quay lái (ắc-phi-dê, đối với ô tô tải).

- Phanh chính (phanh chân): Chạy với vận tốc 30km/h trên một đoạn đường bằng phẳng, vắng xe cộ, nền đường nhựa hay ximăng. Sau đó ngắt côn và đạp thắng và đo quảng đường chạy được từ khi đạp thắng đến khi xe dừng hẳn. Nếu quãng đường phanh lớn hơn 7,2m đối với xe con, trên 9,5m đối với xe tải nhỏ, trên 11m đối với xe tải lớn thì hiệu quả phanh chính chưa đạt yêu cầu. 

Lưu ý khi phanh, thân xe không được lệch sang bên trái hay bên phải quá nhiều. Nếu xe đang đi giữa làn đường có bề rộng 3,5m khi phanh xe lệch ra khỏi làn đường này thì phanh bị lệch (phanh bên trái và phanh bên phải cùng một trục không đều nhau). Nếu xe lệch sang trái là bánh xe bên phải thắng yếu và ngược lại xe lệch sang phải thì bánh bên trái thắng yếu. Bên cạnh đó cũng có thể kết hợp nhờ người khác quan sát vết phanh trên đường. Bánh xe nào không có vết phanh hay vết phanh mờ thì bánh đó phanh yếu hay không có tác dụng.

- Phanh tay: Chạy xe với tốc độ 15km/h, kéo phanh tay và đo quãng đường phanh. Quãng đường phanh lớn hơn 6m là không đạt yêu cầu, cần phải kiểm tra sữa chữa. Có thể kiểm tra phanh tay bằng cách cho xe đậu trên dốc 20%. Nếu xe đậu trên dốc này không bị trôi là đạt yêu cầu.

4. Kiểm tra khí thải và tiếng ồn

Một số hạng mục cần phải kiểm tra gồm:

- Còi điện: Xe phải có còi điện, không được sử dụng còi hơi (trừ còi hơi nguyên thủy của nhà chế tạo xe có âm lượng trong giới hạn cho phép).

- Khí thải của động cơ xăng: Nếu xăng lửa xe có vấn đề chắc chắn không đạt tiêu chuẩn vì như vậy quá trình cháy của động cơ không tốt nên nồng độ khí thải sẽ tăng cao chất CO và HC. Theo kinh nghiệm thì xe xăng phải chạy tốt độ cầm chừng (ga-răng-ti) ổn định. Không có mùi xăng sống ở phía ống xả và xe lên ga ngọt là có khả năng đạt yêu cầu.

- Khói động cơ dầu: Với động cơ diesel, đăng kiểm viên kiểm tra khói ở tốc độ vòng quay lớn nhất (theo quy định) của động cơ (có khi lên đến 4200 v/p). Chính vì vậy chủ xe phải kiểm tra cánh quạt gió, dây curoa bơm nước, két nước làm mát. 

Rất nhiều xe do không kiểm tra nên khi đăng kiểm viên kiểm tra khói bị gãy cách quạt gió, phá két nước làm mát, vỡ lọc nhớt máy… Bên cạnh đó còn phải để ý khi xe lên ga mạnh có phun khói nhiều không. Nếu có nhiều khói thì nên kiểm tra, bảo dưỡng xem lọc gió, lọc dầu có bị ngẹt không, dùng gậy gõ nhẹ vào ống bô xả và nẹt ga cho muội bám vào ra hết. Trường hợp đã kiểm tra các bộ phận trên vẫn nhiều khói thì phải đi cân chỉnh bơm cao áp (heo dầu) và kim phun (béc).

5. Kiểm tra phần dưới ô tô 

Công đoạn này cần kiểm tra các bộ phận chính sau:

- Rô tuyn lái: Nếu hệ thống lái có trợ lực cho động cơ hoạt động. Nhờ người khác lắc vô lăng lái qua lại và nhìn vào các rô tuyn lái có thể biết được rô tuyn lái nào rơ để sữa chữa và thay mới.

- Nhíp: Kiểm tra nhíp có lá nhíp nào bị gãy hay xô lệch không.

- Các đăng: Dùng tay lay lắc các đăng có thể phát hiện gối đỡ hay khớp các đăng bị rơ lỏng để sữa chữa kịp thời.

Xe mới (dưới 7 năm) không cần lo lắng lắm ở công đoạn này. Kinh nghiệm cho thấy, nếu bạn lái xe trên đường, khi xe dằn xóc không phát hiện tiếng kêu lạ chỉ cần kiểm tra trực quan tại nhà là đủ. Trường hợp cảm nhận không bình thường nên đưa xe tới gara.