Đào tạo nhân lực ngành GTVT tiến tới tinh nghề, chuẩn nghệ

Làm chủ công nghệ 

Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thời gian tới là một cuộc cách mạng về khoa học công nghệ, khoa học quản lý. Để hiện đại hóa hạ tầng giao thông tăng tính kết nối, khơi thông luồng hàng..., ngoài việc xác định đúng mục tiêu, có chính sách đúng đắn còn cần phải chuẩn bị đủ nguồn vốn, công nghệ hiện đại và nguồn nhân lực dồi dào, trong đó nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố vô cùng quan trọng. Đó là đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ khoa học kỹ thuật, công nhân có trình độ cao, được đào tạo bài bản và tiếp cận nhanh, làm chủ thành tựu khoa học công nghệ của thế giới.

Có thể nói, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trong hệ thống các trường của ngành GTVT đóng vai trò rất quan trọng, có tính quyết định và ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của Ngành, đảm bảo cho việc thực hiện thành công những kế hoạch, chiến lược trước mắt và lâu dài. Vì vậy, ngành GTVT đã xác định được những yêu cầu cụ thể về tay nghề, kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của CB, CCVC và người lao động trong Ngành.

Hiện lĩnh vực GTVT có 4 trường bậc đại học, 14 trường cao đẳng, trung cấp nghề, phân bố ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Về chương trình đạo tạo và cơ cấu ngành nghề được xây dựng với nhiều cấp như: sau đại học, đại học, cao đẳng, trung cấp, được phát triển dựa trên các tiêu chuẩn kỹ năng nghề theo phương pháp phát triển của Chương trình DACUM bằng sự phân tích nghề, phân tích công việc theo vị trí việc làm tương ứng với các nhiệm vụ và công việc của ngành, nghề, với sự tham gia của doanh nghiệp để lựa chọn những kiến thức, kỹ năng, thái độ cơ bản, cần thiết đưa vào chương trình cho phù hợp. Cấu trúc chương trình được các trường xây dựng theo mô-đun tích hợp kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành, kỹ năng 2 mềm, kỹ năng khởi nghiệp và thái độ nghề nghiệp..., đảm bảo sự liên thông giữa các cấp trình độ đào tạo.

Cho đến nay, hệ thống các trường đào tạo lĩnh vực GTVT đã mở và tổ chức đào tạo trên 100 ngành nghề đào tạo theo các hệ, các cấp (trong đó hệ đào tạo sau đại học: 18 ngành; đại học: 44 ngành; cao đẳng: 46 ngành; trung cấp: 64 ngành; hệ dạy nghề trên 70 nghề). Để nâng cao chất lượng đào tạo, các trường đã tổ chức xây dựng các chương trình đào tạo trên cơ sở đảm bảo những nội dung quy định chung, chủ động lựa chọn giáo trình giảng dạy, tập trung xây dựng và công bố chuẩn đầu ra. Nhiều trường đã tiếp cận với chương trình đào tạo của các trường đại học tiên tiến trên thế giới và từng bước thực hiện công nhận tín chỉ, văn bằng, tạo điều kiện thuận lợi trong trao đổi sinh viên, hội nhập khu vực và quốc tế.

Đào tạo nhân lực tập trung vào các mũi nhọn

Phát triển đào tạo nhân lực ngành GTVT phải bảo đảm gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội, góp

phần đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Theo đó, đổi mới chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, coi đầu tư cho đào tạo nhân lực là đầu tư phát triển; huy động toàn xã hội tham gia và tối đa hóa các nguồn lực có thể dành cho phát triển đào tạo nhân lực ngành GTVT. Phát triển đào tạo nhân lực ngành GTVT là nhiệm vụ của các cấp, các ngành và toàn xã hội, có tính chiến lược lâu dài; là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; là khâu đột phá có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng yêu cầu của kinh tế hóa ngành GTVT; bảo đảm nhu cầu về số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ cán bộ của từng vùng, từng địa phương và của các chuyên ngành, các lĩnh vực. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành GTVT trên cơ sở tập trung cho các lĩnh vực mũi nhọn của ngành GTVT: hàng hải, hàng không, đường sắt, đường bộ, đường thủy nội địa.

Thực tế cho thấy, cơ cấu các ngành, nghề đào tạo thời gian qua đã được các trường chú trọng, từng bước được cải thiện, đáp ứng sự phát triển của Ngành. Các cơ sở đào tạo từ trình độ tiến sĩ, thạc sĩ, đại học, cao đẳng, trung cấp, dạy nghề, bồi dưỡng ngắn hạn, đào tạo lao động nông thôn trước mắt đáp ứng được phần lớn nhu cầu sử dụng lao động trong và ngoài ngành, thích ứng với nhu cầu học tập của xã hội.

Những năm qua, quy mô đào tạo của các trường đã tăng nhanh theo nhu cầu sử dụng nhân lực. Hệ thống đào tạo nhân lực ngành GTVT đã phát triển mạnh và được phân bố ở hầu hết các vùng lãnh thổ. Công tác xã hội hóa đào tạo bước đầu được thực hiện. Nhiều tổ chức, hội, hiệp hội, doanh nghiệp cũng tham gia đào tạo, thu hút khá đông người học với hình thức đa dạng, bao gồm đào tạo chính quy, không chính quy, liên thông, liên kết, đào tạo theo địa chỉ, đào tạo dài hạn, ngắn hạn, trong trường, ngoài trường...

Có thể nói, thời gian qua, năng lực và chất lượng đào tạo của các cơ sở thuộc ngành GTVT được nâng cao đáng kể. Theo đó, số lượng, trình độ của đội ngũ cán bộ, giảng viên ngày càng tăng, cơ bản đáp ứng yêu cầu đào tạo hiện tại. Cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng khang trang, trang thiết bị phục vụ đào tạo được cải thiện đáng kể. Chương trình, giáo trình, giáo án, tài liệu giảng dạy cơ bản đầy đủ; phương pháp giảng dạy bước đầu được đổi mới theo hướng hiện đại; công tác quản lý, phục vụ phù hợp với cơ chế quản lý mới; chất lượng đào tạo có chuyển biến nhất là về giảng dạy thực hành.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu hội nhập của ngành GTVT, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang là bài toán được các cơ sở đào tạo và ngành GTVT hết sức quan tâm, chú trọng. Chất lượng quản lý nhân lực của Ngành đóng vai trò rất quan trọng và ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của Ngành, đảm bảo cho việc thực hiện thành công những kế hoạch, chiến lược trước mắt và lâu dài.