Đón nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ

Lần đầu tiên sản phẩm sâm củ Ngọc Linh được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý từ Bộ KHCN nhằm  bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cao nhất được cấp cho sản phẩm có chất lượng đặc thù

Sau nhiều năm nghiên cứu, hoàn tất các thủ tục, vừa qua UBND tỉnh Kon Tum long trọng tổ chức lễ đón nhận và công bố quyết định chứng nhận chỉ dẫn đại lý “Ngọc Linh” của Cục Sở hữu trí tuệ Bộ KH & CN cho sản phẩm sâm củ Ngọc Linh tại 2 xã Măng Ri và Ngọc Lây, huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum).

Trước đó, Cục Sở hữu trí tuệ Bộ KHCN đã trao Quyết định số 3239/QĐ-SHTT cấp phó bản số 01 của Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lí số 00049 cho sản phẩm sâm củ Ngọc Linh thuộc xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.

Đây được cho là yếu tố quan trọng mang tính chiến lược trong phát triển tài sản trí tuệ, góp phần vào phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, bởi hình thức bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cao nhất được cấp cho sản phẩm có chất lượng đặc thù. Đây cũng là cơ hội quảng bá rộng rãi sản phẩm sâm Ngọc Linh ra thị trường quốc tế.

Bà Trần Thị Tuyết - Giám đốc Sở KHCN Kon Tum cho biết “Thực tế hiện nay một số sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý chưa làm tốt khâu này nên dẫn đến tình trạng các sản phẩm khác mạo danh để bán ra thị trường gây ảnh hưởng đến uy tín chất lượng, làm mai một chỉ dẫn và làm cho người tiêu dùng không còn lòng tin nữa”. Việc sâm Ngọc Linh được chứng nhận chỉ dẫn địa lý còn đóng vai trò tích cực trong việc liên hệ đến chất lượng, và duy trì danh tiếng.

Được phát hiện vào năm 1973, tại núi Ngọc Linh thuộc hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam, sâm Ngọc Linh trước đây là loài cây thuốc “giấu” của đồng bào Xê Đăng, sau đó được Đoàn điều tra dược liệu của Ban dân y Khu V phát hiện. Sau đó được hai nhà khoa học TS. Hà Thị Dụng và TS. Grushvitsky, nghiên cứu xác định sâm Ngọc Linh là một loài mới, đặc hữu của hệ thực vật Việt Nam, thuộc chi Panax L., họ nhân sâm (Araliaceae) năm 1985 có tên khoa học là Panax vietnamensis Ha et Grushv (theo Trung tâm Sâm Việt Nam, 1993), thuộc 250 loài quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam, sâm Ngọc Linh mọc dày dưới tán rừng ở độ cao trên 1.200m.

Với giá trị của sâm Ngọc Linh quá lớn nên bị con người khai thác gần như cạn kiệt. Vì vậy, nhằm phát triển và bảo tồn sâm Ngọc Linh trên cơ sở phát triển kinh tế và xây dựng thương hiệu sâm Ngọc Linh, ngày 17/4/2013 tỉnh Kon Tum, đã ban hành Quyết định số 269/QĐ-UBND về việc Quy hoạch phát triển Sâm Ngọc Linh của tỉnh giai đoạn 2012 - 2020, tầm nhìn đến năm 2025.

Theo đó, vùng quy hoạch phát triển Sâm Ngọc Linh có diện tích 31.742 ha, thuộc 3 xã: Mường Hoong, Ngọc Linh, Xốp (Đăk Glei) và 5 xã: Đăk Na, Măng Ri, Ngọc Lây, Ngọc Yêu, Văn Xuôi (Tu Mơ Rông). Dự kiến đến năm 2020, diện tích trồng Sâm Ngọc Linh đạt 1.000ha, với sản lượng ước tính 190 tấn. Đến năm 2025, sẽ trồng hết diện tích khoảng 9.343,6 ha theo quy hoạch với quy mô công nghiệp, hàng năm khai thác bình quân 800 ha và thực hiện trồng mới trên toàn bộ diện tích đã khai thác, đưa cây Sâm Ngọc Linh trở thành cây mũi nhọn trong việc phát triển kinh tế của tỉnh; đa dạng hóa sản phẩm tinh chế từ Sâm Ngọc Linh phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Giấy chứng nhận đăng ký địa lý chỉ dẫn của Bộ KHCN cho saamm Ngọc Linh

Sau hơn 4 năm nghiên cứu, hoàn thiện các thủ tục, ngày 16/8 vừa qua, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ có Quyết định số 3235/QĐ-SHTT cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00049 cho sản phẩm sâm củ Ngọc Linh tại khu vực địa lý các xã Măng Ri, Ngọc Lây, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum và xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Các xã này thuộc núi Ngọc Linh ở độ cao từ 1.800 đến 2.500m. Như vậy, Ngọc Linh là địa danh đầu tiên của tỉnh Kon Tum được cấp Giấy chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Chỉ dẫn địa lý sâm Ngọc Linh cũng trở thành chỉ dẫn thứ 49 mà Việt Nam đã bảo hộ và là chỉ dẫn địa lý thứ 45 của Việt Nam được bảo hộ.

Tại buổi lễ công bố, Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Việt Thanh nêu rõ, cần có sự trao đổi, thống nhất về phương án tổ chức và quản lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến quyền sử dụng, các yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, tổ chức kiếm soát… nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của người dân ở địa phương.có những đầu tư hợp lý trong thời gian tới, nhằm giúp người dân có những giải pháp để có thể nâng cao sản lượng, duy trì chất lượng và tiếp cận hiệu quả vào thị trường. Từ đó, xây dựng sâm Ngọc Linh trở thành sản phẩm quốc gia, phát huy được tối đa giá trị, mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp, người dân sản xuất, kinh doanh trên địa bàn 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam và người tiêu dùng trên cả nước.

Phát biểu tịa buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Nguyễn Văn Hoà cho rằng, việc chỉ dẫn địa lý sâm Ngọc Linh nằm trên phạm vi của hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam là bước đột phá mang tính chiến lược trong phát triển tài sản trí tuệ, cũng như góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, bởi đây là hình thức bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cao nhất dùng cho sản phẩm có chất lượng đặc thù. Và đây sẽ là cơ hội quảng bá rộng rãi sản phẩm sâm Ngọc Linh ra thị trường trong nước và quốc tế. Việc sản phẩm sâm củ Ngọc Linh được cấp Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý vừa là niềm tự hào đồng thời cũng gắn liền với trách nhiệm gìn giữ và quảng bá danh tiếng, chất lượng sản phẩm của các cấp chính quyền, các nhà quản lý và người dân Kon Tum.