Dự án Nhổn - ga Hà Nội đang gặp 6 nhóm trở ngại lớn

Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) cho biết, hôm nay (ngày 7/8), Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn công tác Chính phủ đến kiểm tra và làm việc thực địa tại công trường thi công Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP. Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội.

Tham gia đoàn công tác có Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh và lãnh đạo một số bộ, ban, ngành liên quan.

Sau khi đi kiểm tra thực địa, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có buổi làm việc trực tiếp với thành phố Hà Nội, các Bộ ngành liên quan, nhà thầu, chủ đầu tư dự án nhằm tháo gỡ xử lý khó khăn vướng mắc liên quan đến dự án.

Theo MRB, dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội có chiều dài 12,5km, gồm 8,5km trên cao và 4km đi ngầm. Dự án được tách làm hai mốc tiến độ: hoàn thành, khai thác trước đoạn trên cao vào tháng 12/2022 và đoạn còn lại sau vài năm.

Về đoạn trên cao, chỉ còn vài tháng nữa là đến hạn, song MRB cho biết, đoạn trên cao của dự án hiện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và cần giải quyết xong 6 nhóm công việc để đạt được mục tiêu này.

Thứ nhất, nhóm công việc về giải phóng mặt bằng: đến nay dự án đã hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch cho các nhà thầu thi công. Hiện UBND TP.Hà Nội đang tiếp tục giải quyết dứt điểm khiếu nại của các hộ dân tại Depot Nhổn và đường dẫn trong năm 2022.

Thứ hai, nhóm công việc đảm bảo tiến độ các gói thầu xây lắp, hệ thống thiết bị: hiện 2 gói thầu CP05 (công trình kiến trúc Depot) và CP06 (hệ thống đường sắt 1) đang bị chậm 6 tháng do nguyên nhân chính là chậm trễ của gói thầu CP05.

Với gói thầu CP06, Hà Nội đã cho phép chủ đầu tư gia hạn đến 31/12/2022 và bổ sung chi phí gia hạn. Từ 27/6/2022, nhà thầu CP06 đã quay trở lại thi công và đang thực hiện chạy thử liên động, căn chỉnh hệ thống toàn bộ 10 đoàn tàu.

“Với tình hình chậm trễ tiến độ của gói thầu CP05, để giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng, và lệ thuộc vào tiến độ CP05, UBND Thành phố đã cho phép chủ đầu tư/Tư vấn và các hà thầu xây dựng chi tiết phương án khắc phục để đảm bảo mốc hoàn thành đoạn trên cao (phương án B) với mục tiêu hoàn thành, vận hành đoạn trên cao vào cuối năm 2022”,  MRB cho biết phương án khắc phục để đảm bảo mốc hoàn thành đoạn trên cao theo phương án B.

Thứ ba, nhóm công việc điều chỉnh hợp đồng các gói thầu: các gói thầu của Dự án đều được ký kết sử dụng mẫu hợp đồng quốc tế FIDIC phiên bản hài hòa 2010 (theo điều kiện nguồn vốn vay ODA của các nhà tài trợ vốn). Do chậm trễ tiến độ dẫn đến hợp đồng các gói thầu của dự án đầu tư xây dựng đều phải gia hạn thời gian thực hiện và bổ sung các chi phí do gia hạn thời gian.

Tuy nhiên, quá trình thương thảo ký kết các phụ lục hợp đồng với các nhà thầu đặc biệt khó khăn, phát sinh tranh chấp khiếu nại với các nhà thầu nước ngoài của dự án. Hầu hết các nhà thầu đã đưa vấn đề tranh chấp ra Ban xử lý tranh chấp và Trọng tài quốc tế, đồng thời tạm dừng một phần hoặc toàn bộ các hoạt động thi công, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ và gây áp lực cho chủ đầu tư trong việc lựa chọn áp dụng quy định để giải quyết.

UBND TP.Hà Nội đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các Bộ ngành liên quan, đồng thời đang tập trung rà soát, đánh giá cụ thể từng vấn đề, thực tiễn triển khai, quy định của pháp luật áp dụng cho dự án, xác định rõ các vướng mắc, giải pháp đề xuất và gửi hồ sơ chi tiết về Bộ Xây dựng (theo yêu cầu tại văn bản số 2718/BXD-KTXD ngày 21/7/2022 của Bộ Xây dựng).

Thứ tư, nhóm công việc điều chỉnh Hiệp định vay vốn ODA: để đảm bảo nguồn vốn phục vụ mục tiêu vận hành đoạn trên cao cuối năm 2022 cần sửa đổi Kế hoạch tài trợ tại Thỏa ước vay CVN 1164 01G của AFD để bổ sung cho các gói thầu CP06, CP09, Tư vấn sử dụng nguồn vốn của Chính phủ Pháp. UBND Thành phố đã có văn bản thống nhất với nội dung dự thảo báo cáo Thủ tướng Chính phủ của Bộ Tài chính.

Thứ năm, nhóm công việc nghiệm thu bàn giao, chứng nhận an toàn hệ thống: theo MRB, đây là nhóm công việc phức tạp, tích hợp nhiều công tác nghiệm thu chuyên biệt, chuyên ngành như: phòng cháy chữa cháy, môi trường, chứng nhận an toàn hệ thống, đăng kiểm phương tiện....

Trong thời gian tới cần có sự tham gia, hướng dẫn của Cục Phong cháy chữa cháy - Cứu hộ, cứu nạn (Bộ Công an), Bộ GTVT, Bộ Xây dựng, Tổng Cục môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường để đẩy sớm công tác nghiệm thu và bàn giao, chứng nhận an toàn hệ thống cho dự án.

Thứ sáu, nhóm công việc phục vụ công tác vận hành, bảo trì: để đảm bảo sự sẵn sàng công tác vận hành bảo trì của Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội (đơn vị khai thác) cần hoàn thành công tác lựa chọn Tư vấn hỗ trợ vận hành, bảo trì trong giai đoạn đầu (từ 1 đến 2 năm đầu) trước ngày 15/10/2022. Tuy nhiên, trình tự thủ tục lựa chọn tư vấn theo quy định hiện hành mất nhiều thời gian, khó đáp ứng được tiến độ.

Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư. Quy mô đầu tư: xây dựng tuyến đường sắt đô thị 12,5km với 12 ga (8,5km đi trên cao với 8 ga trên cao và 4km đi ngầm với 4 ga ngầm); có 10 đoàn tàu và 1 Depot (khu tổ hợp tập kết, sửa chữa tàu..) diện tích 15,5 ha.

Dự án có tổng mức đầu tư 32.910 tỷ đồng (khoảng 1.176 triệu Euro), trong đó: 958 triệu Euro vốn vay ODA của 4 Nhà tài trợ (Tổng Cục Kho bạc của Chính phủ Pháp; Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB), Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB)) và 218 triệu Euro vốn đối ứng từ ngân sách TP.Hà Nội. 

Thời gian thực hiện dự án từ 2009-2022 và dự kiến đưa đoạn trên cao vào vận hành cuối năm 2022. Hiện dự án đang triển khai thực hiện 10/10 gói thầu chính, với tiến độ tổng thể đạt khoảng 75% (trong đó tiến độ đoạn trên cao đạt 96%; tiến độ đoạn ngầm đạt 33%).