Đường sắt sẽ phát triển theo hướng nào?

Đoàn tàu container lạnh (Ảnh:VNR)

Lợi thế cạnh tranh

Ông Nguyễn Chính Nam - Trưởng Ban Kế hoạch - Kinh doanh, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, vận chuyển quốc tế bằng đường sắt là xu thế vì đây là hình thức vận chuyển tiên tiến với nhiều ưu điểm. Trong đó, đường sắt có thể vận tải khối lượng lớn, lên tới 630 tấn/đoàn. Không phải bây giờ đường sắt Việt Nam mới vận chuyển container lạnh, việc vận chuyển bằng container lạnh đã có từ trước đây nhưng mới chỉ dừng lại ở nội địa. Đến tháng 10/2019 mới bắt đầu thử nghiệm vận chuyển thủy, hải sản đông lạnh, trái cây bằng đường sắt từ phía Nam ra để xuất qua Trung Quốc. Thời điểm này, tàu đến ga Đồng Đăng vẫn phải chuyển tải, đi bằng ô tô qua cửa khẩu, đến ga Bằng Tường rồi mới lên tàu đi tiếp các thành phố Trung Quốc như: Bắc Kinh, Vũ Hán, Thượng Hải, Thành Đô… hoặc đi tiếp Trung Á, châu Âu.

Theo đó, hàng hóa nông sản Việt Nam xuất khẩu chính ngạch có thể đi sâu vào nội địa Trung Quốc mà không cần chuyển tải, từ Trung Quốc tiếp tục vận chuyển qua các nước thứ ba ở khu vực Trung Á hoặc châu Âu (tuyến vận tải đường sắt từ Việt Nam quá cảnh Trung Quốc, Kazakhstan đi Nga, các nước Trung Á và châu Âu được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển).

Đặc biệt, hàng hoá khi vận chuyển đường biển từ Việt Nam sang châu Âu mất khoảng 40 - 45 ngày thì tàu liên vận đường sắt chỉ mất khoảng 19 - 20 ngày, giá cả lại cạnh tranh, độ an toàn cao, lịch trình cố định, thủ tục thông quan chính ngạch tại cửa khẩu ga nhanh chóng và thuận lợi, giảm ách tắc hàng hóa tại các cửa khẩu, đảm bảo thời gian, chất lượng sản phẩm.

Hiện nay, trung bình Tổng Công ty Đường sắt vận chuyển 5 đôi/ngày, tương đương 6.300 tấn/ngày, trong khi năng lực chạy tàu xuất nhập khẩu có thể đạt 13 đôi tàu/ngày.

Theo ông Nguyễn Chính Nam, đây là thời điểm tàu chở hàng thể hiện thế mạnh nổi bật so với các loại hình vận tải khác. Chẳng hạn một tàu chở container lạnh hàng tươi sống từ phía Nam đến ga Đông Đăng (Lạng Sơn) có thể chở 20 container, có giá cước thấp hơn đường bộ 20% và xong thủ tục thông quan tối đa trong 5 ngày.

Giảm giá vận tải

Là một trong những đơn vị vận chuyển trực tiếp, đại diện Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại Đường sắt (Ratraco), đơn vị thuộc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho biết trong những tháng đầu năm mặc dù bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng sản lượng hàng hóa vận chuyển liên vận quốc tế của Công ty có mức độ tăng trưởng mạnh, so với cùng kỳ năm 2019 sản lượng hàng hoá container xuất khẩu tăng 72%, trong đó sản lượng nông sản chiếm 47%.

Để có được kết quả này, ngành Đường sắt Việt Nam đã và đang tích cực làm việc với các nước liên quan để thống nhất các giải pháp kỹ thuật kết nối, thông tin, giá cước biểu phí dịch vụ, từ đó đưa ra sản phẩm, mức giá hợp lý cho khách hàng. Trong đó, thời gian qua, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã đóng mới khoảng 300 toa xe chở container; thử nghiệm và đưa vào vận hành chính thức hệ thống quản trị vận tải hàng hóa qua mạng nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, thuận tiện hơn đối với khách hàng. Còn trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội đã tạm dừng đầu tư lớn toa xe khách và xoay hướng đóng mới 100 toa xe hỗn hợp để chở được nhiều loại hàng hóa, kể cả container; lên kế hoạch đầu tư một số thiết bị tại các điểm đầu, cuối để giảm giá thành vận tải logistics.

Đồng thời, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nông sản trong giai đoạn khó khăn do Covid-19, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam sẽ giảm 10- 15% cước vận tải cho hàng hóa nông sản từ khu vực phía Nam vận chuyển ra tiêu thụ tại miền Bắc bằng toa xe G. Giảm 25% giá cước phổ thông nguyên toa nếu vận chuyển bằng container nguyên đoàn từ 17-20 xe. Ngoài ra, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam còn một số chính sách ưu đãi với những đối tác có khối lượng vận chuyển hàng tháng lớn và thường xuyên.

Các doanh nghiệp ngành đường sắt đã liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp vận tải, giao nhận hàng hóa ở các nước để cung cấp cho khách hàng dịch vụ logistics trọn gói, bao gồm cả vận chuyển hai đầu, khai báo hải quan, chuyển tải qua các ga biên giới, giám sát vận chuyển, nhận - giao hàng đến tận kho,… rất thuận tiện. Mặt khác, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam còn nhận vận chuyển đa phương thức như đường sắt - đường sắt, đường sắt - đường bộ, đường sắt - đường biển để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.