Làm đường cao tốc phải tạo điều kiện cho người dân sau GPMB

Chủ tịch tỉnh Quảng Nam Đinh Văn Thu (áo xanh) cam kết với Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa (áo trắng) rằng tỉnh sẽ quyết liệt đốc thúc hoàn trả mặt bằng sạch, thậm chí là bảo vệ thi công. Ảnh: Dương Hằng Nga

Trong 2 ngày 9-10/6/2016, Đoàn công tác Bộ GTVT do Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa dẫn đầu đã có chuyến thị sát toàn tuyến dự án cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi. Cùng đi có Thứ trưởng Lê Đình Thọ và Phó chủ tịch chuyên trách Uỷ ban ATGT Quốc gia Khuất Việt Hùng.

Đi thị sát toàn tuyến với tổng chiều dài 139,204 km với điểm đầu từ Đà Nẵng Km0+00 qua TP Đà Nẵng 7,9km, qua tỉnh Quảng Nam 91,2km, đến tỉnh Quảng Ngãi 40,1km, Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa đã tận "mắt thấy tai nghe" kết quả đạt được, những thuận lợi, khó khăn cũng như những tồn tại còn vướng mắc- chủ yếu là GPMB còn lại những đoạn "cam go", phải giải quyết nhanh, dứt điểm để kịp thời, thậm chí phải bảo vệ thi công trước mùa mưa bão năm nay. Bộ trưởng đã có những chỉ đạo quyết liệt tại hiện trường, cùng lãnh đạo 3 tỉnh thành Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi nhằm khắc phục, tháo gỡ những "mắc mớ" với dân trong đền bù GPMB, xây dựng tái định cư cho thoả đáng cũng như thay đổi những chính sách của từng địa phương cho phù hợp để đẩy nhanh tiến độ dự án kịp về đích đúng thời hạn.

Tổng giám đốc VEC Mai Tuấn Anh đang báo cáo với Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa (áo trắng ngoài cùng bên trái) và Thứ trưởng Lê Đình Thọ (áo cà rô ngoài cùng bên phải) về những vướng mắc "xương xẩu" còn lại về GPMB. Ảnh: Dương Hằng Nga

Báo cáo với Bộ trưởng tại hiện trường, Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho hay, đến tháng 6/2016 giá trị sản lượng toàn dự án thực hiện được 9.046 tỷ đồng (chưa kể VAT) đạt 50,97% tổng giá trị hợp đồng xây lắp (chậm 1,39 điểm % so với kế hoạch). Trong đó 9 gói thầu đoạn tuyến JICA đạt 66,8%. Tổng diện tích đất chiếm dụng khoảng 1.127 ha, đã chi trả đền bù cho 17.549 hộ dân/ 18.005 hộ dân; đã đền bù thu hồi 1.103 ha đất, đạt 97%; bàn giao mặt bằng thi công 134,7km đạt 96,7%.

"Khối lượng thi công các hạng mục chính: đã đào nền đường đạt 89% (6,5 triệu/7,3 triệu m3); đắp nền đạt 74% (16 triệu/22 triệu m3); xử lý nền bằng giếng cát, bấc thấm đạt 90%; mố trụ cầu đạt 78% (333 cái/423 cái); đúc dầm cầu đạt 81% (2.099/2.585 phiến); đúc vỏ hầm đạt 67% (724/1074md); cống đạt 77% (444/580 cái); móng cấp phối đá dăm 313/2.164 nghìn m3. Theo đó giá trị sản lượng là 9.046 tỷ (chưa VAT) đạt 50,97% tổng giá trị hợp đồng; giá trị giải ngân là 9.473 tỷ đồng đạt 53,37% tổng giá trị hợp đồng bao gồm: tạm ứng hợp đồng ban đầu 2.785 tỷ đồng và thanh toán khối lượng xây lắp (IPCs) 6.678 tỷ đồng".

Qua khảo sát toàn tuyến, nhìn chung các gói thầu cơ bản đảm bảo, đáp ứng được yêu cầu, nhưng trong quá trình triển khai vẫn còn 1 số gói thầu yếu kém. Nhằm bảo đảm kịp thời tiến độ, VEC đã chấn chỉnh, thay thế ngay 1 số phòng thí nghiệm của gói PK7, PK2; các phòng thí nghiệm tại A1, A2 bổ sung thêm thiết bị và nhân công; gói A4 bổ sung tăng cường thêm 1 phòng thí nghiệm cho công tác móng, mặt đường.

Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa tặng quà cho các nhà thầu thi công tốt trên địa bàn Quảng Nam. Ảnh: Dương Hằng Nga

Giám đốc Ban QLDA cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi Hoàng Việt Hưng- người "đứng mũi chịu sào" trên toàn bộ công trình khái quát, chất lượng thi công các hạng mục nền đường, cầu cống đang được duy trì quản lý đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. Trong đó, đất đắp được kiểm soát từ nguồn với các chỉ tiêu cơ lý (đặc biệt là thành phần hạt và chỉ số dẻo) đạt yêu cầu, độ chặt lớp K95 đạt phổ biến 95-97% và CBR 7-8, độ chặt lớp K98 đạt phổ biến 98-99,5% và CBR 11-14. Cọc khoan nhồi, mố trụ và dầm cầu được kiểm soát chất lượng thi công chặt chẽ, các thí nghiệm độ sụt và mác bê tông đều đảm bảo vượt yêu cầu.

VEC đã kiểm tra chất lượng, quản lý chặt chẽ vật liệu, kiên quyết đưa ra khỏi công trường các vật liệu không đạt yêu cầu. Bê tông nhựa và thí nghiệm bê tông nhựa đang triển khai với yêu cầu lựa chọn đơn vị tư vấn thí nghiệm có kinh nghiệm ở các dự án lớn, kiểm soát chất lượng nhựa, sử dụng phụ gia cải thiện độ dính bám đá- nhựa chặt chẽ theo Thông tư 27 và Quyết định 858 của Bộ GTVT.

Từ hiện trường các gói thầu cho thấy, công tác đảm bảo vệ sinh, môi trường, an toàn lao động được giám sát nghiêm túc, công nhân trên công trường được tập huấn, huấn luyện về an toàn lao động đầy đủ; chưa có sự cố đáng tiếc nào xảy ra về an toàn lao động.

Kiểm tra các gói thầu trên địa bàn Quảng Ngãi, Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa (áo xanh ở giữa) chỉ đạo "Nhất thiết phải tạo điều kiện cho người dân sau GPMB". Ảnh: Dương Hằng Nga

Nhìn chung, ở dự án chưa phải đáng lo ngại về tiến độ. Tuy nhiên, báo cáo với Bộ trưởng về vướng mắc GPMB ở những điểm "xương xẩu" còn lại, VEC cho rằng, tổng số toàn tuyến còn vướng chưa thi công được là 8,43 km (trong đó có 3,6 km trên những đoạn tuyến đã bàn giao nhưng 1 số hộ dân đang cản trở) tập trung tại 13 điểm vướng lớn gồm: đoạn qua TP Đà Nẵng 1 điểm, Quảng nam còn 8 điểm và Quảng Ngãi còn 3 điểm.

Vướng mắc chủ yêu hiện nay tập trung tại các khâu đó là công tác xây dựng các khu tái định cư của các địa phương triển khai chậm, đến nay còn 6 khu tái định cư chưa hoàn thiện hoặc chưa xong thủ tục giao đất. Nhu cầu vốn cho tái định cư tại TP Đà Nẵng còn thiếu khoảng 153 tỉ đồng (yêu cầu 234 tỉ đồng); Quảng Ngãi còn thiếu 10 tỉ đồng. Bên cạnh đó, vướng mắc về giá đền bù với người dân, người dân không đồng thuận với giá đền bù và không nhận tiền đền bù, tập trung ở Quảng Nam là huyện Phú Ninh (21 hộ dân) và 1 xã ở huyện Núi Thành (18 hộ dân).

Ngoài ra, cũng đang phát sinh tình trạng người dân chặn thi công (Đà Nẵng 1 vị trí, Quảng Nam 3 vị trí, Quảng Ngãi 2 vị trí) do không đồng tình với phương án thiết kế tại các hầm dân sinh, yêu cầu bổ sung tăng quy mô, mặc dù trong các bước thiết kế trước đây, phương án thiết kế các hạng mục công trình này đều đã kiến nghị địa phương và thống nhất. Một số hạng mục công trình hiện đã thi công hoàn thành, nhưng người dân vẫn cản trở thi công.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa (áo xanh) trặng quà cho nhà thầu đảm bảo tiến độ tại địa bàn Quảng Ngãi. Ảnh: Dương Hằng Nga

Sau khi thị sát nắm bắt được toàn bộ tình hình tiến độ cũng như những vướng mắc đang còn tồn đọng trên công trường, Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa đã làm việc với lãnh đạo 3 tình thành phố nơi có dự án đi qua, đề nghị sự phối kết hợp kiên quyết của từng địa phương để bàn giao sớm mặt bằng "sạch" còn lại cho nhà thầu thi công. Quan điểm của Bộ trưởng là "Không được để tiền làm đường mà găm tiền GPMB", và " GPMB chậm 1 chút là vỡ hết cả tuyến đường" bằng sự quan tâm đối với đời sống người dân nên Bộ trưởng đã nhấn mạnh "Làm đường cao tốc là người dân sống xung quanh đó thiệt thòi, không được hưởng lợi nên chúng ta phải chia sẻ, phải hết sức trách nhiệm, tính toán đến điều kiện người dân sau GPMB, chuyện đi lại do kết cấu đường cao tốc..., tuy nhiên cũng phải trong giới hạn đúng".  Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh thì hứa với Bộ trưởng Bộ GTVT rằng thành phố sẽ xử lý dứt điểm việc cản trở thi công của người dân để trả lại mặt bằng cho dự án. Chủ tịch tỉnh Quảng Nam Đinh Văn Thu thì quả quyết "Lãnh đạo tỉnh xem đường cao tốc là mục tiêu phát triển sắp tới của tỉnh; tỉnh đang tiến hành song song việc bố trí nối đường cao tốc xuống biển qua trục đường ngang. Vì vậy, đường cao tốc là "bộ mặt" cơ sở hạ tầng của tỉnh. Lãnh đạo tỉnh sẽ nỗ lực hết sức đẩy nhanh công tác GPMB, bảo đảm tiến độ thi công công trình. Cần thiết sẽ bảo vệ thi công". Bí thư tỉnh uỷ Quảng Ngãi Lê Viết Chữ cũng thống nhất quan điểm phải quyết tâm dứt điểm công tác GPMB cho dự án, theo đó, Bí thư tỉnh Quãng Ngãi giao cho Chủ tịch Quảng Ngãi Trần Ngọc Căng phải rà soát lại và siết chặt trách nhiệm từng cơ quan ban ngành chức năng để đốc thúc mặt bằng trước mùa mưa bão năm nay.

Trước tình hình "đường găng" như hiện nay, Bộ trưởng đã nhắc nhở chủ đầu tư dự án rằng " Quá trình thi công, nếu nhà thầu nào không đáp ứng được là loại ngay. Thời gian không còn nhiều, VEC phải tạo mọi điều kiện cho các nhà thầu thi công nhưng dứt khoát dự án không được nợ; phải lường hết tất cả năng lực của nhà thầu, dứt khoát không thể lệ thuộc vào nhà thầu, nếu không đảm bảo được tiến độ thì không thể "làm con tin" được. Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn bộ tiến độ cũng như chất lượng công trình, sau đó là đến trách nhiệm của tư vấn giám sát. Kết quả đấu thầu tương đối tốt rồi nhưng phải còn đợi tiến độ và chất lượng cuối cùng nữa. Đảm bảo tiến độ đi đôi với đảm bảo chất lượng, chứ đừng để xảy ra như cao tốc Nội Bài- Lào Cai".

Dự án đi qua địa bàn 3 tỉnh thành phố với 12 huyện, 43 xã.