Lựa chọn vị trí cho sân bay thứ 2 của Thủ đô rất quan trọng

Dự kiến sân bay thứ 2 của Thủ đô được xây dựng tại huyện Ứng Hòa (Hà Nội) (Ảnh minh họa)

Vừa qua, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội vừa kiến nghị UBND TP.Hà Nội và đề nghị Bộ GTVT xem xét phương án bố trí sân bay thứ 2 cho vùng thủ đô Hà Nội. Theo báo cáo của Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội, trong Quy hoạch xây dựng vùng thủ đô Hà Nội đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2008 (Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 5.5.2008), dự kiến sân bay thứ 2 của vùng (sân bay quốc tế nam Hà Nội) đặt tại huyện Ứng Hòa (Hà Nội).

Ngoài ra, theo đồ án điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2016 tại Quyết định 768/QĐ-TTg, nội dung thuyết minh đồ án đã tính tới 4 phương án xây dựng sân bay thứ 2 cho vùng Thủ đô, gồm: sân bay tại huyện Ứng Hòa (Hà Nội) cách trung tâm Hà Nội khoảng 35 - 40 km; sân bay tại huyện Lý Nhân (Hà Nam) cách trung tâm Hà Nội khoảng 60 - 65 km; sân bay tại huyện Thanh Miện (Hải Dương) cách trung tâm Hà Nội khoảng 45 - 50 km; và sân bay tại huyện Tiên Lãng (Hải Phòng), cách trung tâm Hà Nội khoảng 120 km.

Đề xuất xây dựng cảng hàng không thứ 2 của Thủ đô đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của dư luận xã hội. Liên quan đến vấn đề này, các nhà khoa học, chuyên gia, giảng viên trường Đại học GTVT đã có nhiều trao đổi về những vấn đề lựa chọn vị trí cảng hàng không thứ 2 tại Hà Nội vào ngày 12/10.

Lựa chọn vị trí đặt sân bay là rất quan trọng

Trao đổi về vấn đề này, TS Nguyễn Đình Thạo, giảng viên Bộ môn Xây dựng Đường ô tô và Sân bay, Đại học GTVT cho rằng để trả lời cho câu hỏi có cần xây dựng sân bay thứ 2 của Thủ đô hay không chúng ta cần phải rà soát xem sân bay cũ có thể nâng công suất lên mà đáp ứng được nhu cầu thì không cần xây dựng sân bay mới. Còn nếu phải xây dựng sân bay mới thì phải xem xét đánh giá vai trò sân bay mới và những thay đổi đối với sân bay hiện hữu khi có sân bay mới, sau đó là tính đến giải đáp câu hỏi sân bay mới sẽ được đặt ở đâu. Đây là bài toán cấp vĩ mô liên quan đến quản lý vùng trời, kết nối các cảng hàng không, quy hoạch logistics, điều kiện sử dụng đất và các họat động kinh tế khác. Điều quan trọng là khi xem xét vấn đề này phải nhìn nhận đầy đủ các yếu tố hiện trạng, quy hoạch và phải tích hợp các yếu tố.

Sân bay thứ 2 của Thủ đô được xây dựng nhằm giảm tải cho sân bay Nội Bài (Ảnh internet)

Phó tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thiết kế và tư vấn xây dựng công trình hàng không (ADCC) Nguyễn Đình Chung cho biết, hiện nay ở nhiều quốc gia trên thế giới các thủ đô của nhiều nước đều có 2 sân bay, dựa theo số liệu dự báo và nhu cầu thì việc xây dựng sân bay thứ 2 tại thủ đô Hà Nội là cần thiết và theo dự báo đến khoảng năm 2050, sân bay thứ 2 này phải đưa vào sử dụng để giảm tải cho sân bay Nội Bài. Thời điểm này cần nghiên cứu và đưa ra phương án xây dựng.

Về vị trí xây dựng sân bay cần nghiên cứu tổng thể khu vực, ở vùng kinh tế trọng điểm và vùng duyên hải bắc bộ nước ta hiện nay có sân bay Cát Bi, Vân Đồn, Thọ Xuân và sắp tới về phía Tây Bắc, dự án sân bay Sa Pa đang chờ xin chủ trương.

Theo khảo sát nhanh, sân bay thứ 2 của Thủ đô Hà Nội nếu đặt về phía Nam sẽ vướng trục bay Bắc – Nam, đây là trục bay có mật độ đông nhất hiện nay, khi tàu bay đi vào khu vực Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa là phải hạ thấp độ cao để vào vùng trời tiếp cận. Đối với trung tâm Thủ đô, đây là vùng cấm bay. Chính vì vậy, vùng chờ xác định cho sân bay thứ 2 phải nằm ở ngoại thành, còn nếu chọn vị trí cho sân bay này về phía Tây Bắc thì cũng không khả thi bởi khu vực Tây Bắc nhiều núi đồi và hơn hết là vấn đề thời tiết sẽ gây nguy hiểm. Do đó, vị trí phù hợp để chọn vùng chờ cho sân bay này là phía Tây Nam.

Cũng theo ông Nguyễn Đình Chung, khi lựa chọn vị trí đặt sân bay thì cần quan tâm đến vị trí đó có nằm trọng cụm những cảng hàng không, phải có quy hoạch phân luồng tuyến bay, khi đặt sân bay mới ở vị trí đó thì cụm cảng hàng không có đảm bảo được sản lượng khai thác không.

Còn theo GS.TSKH Nguyễn Hữu Hà, chuyên gia hàng đầu về vận tải vận hàng không, để chuẩn bị phục vụ cho việc xây dựng quy hoạch dự án cảng hàng không thứ 2 của Thủ đô cần phải có số liệu dự báo cụ thể về lượng hành khách là bao nhiêu, đi đến như thế nào.

“Hiện nay có rất nhiều tiêu chí lựa chọn địa điểm sân bay nhưng cần chọn lọc, trong đó có những vấn đề quan trọng cần được chú ý như về kỹ thuật, vùng chờ, cùng tĩnh không. Tiêu chí cũng có thể dựa trên kế hoạch phát triển bền vững”, GS.TSKH Nguyễn Hữu Hà cho biết.

Đồng thời, GS.TSKH Hữu Hà cũng nhấn mạnh khi xây dựng quy hoạch cần lấy nhu cầu của khách hàng, thông tin về luồn khách làm cơ sở. Khi sân bay mới được xây dựng không chỉ tác động đến sân bay Nội Bài hay các sân bay khác mà còn tác động đến các loại hình vận tải khác, chính vì vậy cần xem xét ảnh hưởng này khi lựa chọn vị trí đặt sân bay. Còn về địa hình, vị trí đặt sân bay không nên bó buộc về địa giới hành chính, có thể nằm giữa Hà Nội với các tỉnh khác, như vậy là tối ưu nhất.

Sân bay Nội Bài đang được tu sửa đường băng, đường lăn.

Cần bàn kỹ

GS.TS Phạm Huy Khang, Bộ môn Xây dựng đường ô tô và Sân bay, đại học GTVT cho rằng để giải quyết được các vấn đề liên quan đến quy hoạch xây dựng sân bay cần phải thành lập Hội đồng cấp quốc gia để đánh giá. Hội đồng này phải bao gồm nhiều chuyên gia của các lĩnh vực từ GTVT cho đến kinh tế, xã hội để đưa ra những tiêu chí cụ thể.

Tiêu chí lựa chọn cần xem xét tất cả các tác động tích cực và tiêu cực của việc mở rộng năng lực sân bay. Cả 2 đều tác động trực tiếp người sử dụng vận tải hàng không cũng như các tác động đến cộng đồng địa phương và doanh nghiệp cần được tính đến. Các tác động cần được xem xét trên toàn bộ mạng lưới sân bay và toàn bộ nền kinh tế khu vực, tính đến bất kỳ sự dịch chuyển có thể có của hoạt động kinh tế.

Để xây dựng sân bay mới thì cần phải đánh giá kết hợp các cân nhắc về rủi ro và sự không chắc chắn. Việc xây dựng năng lực sân bay mới dựa trên các dự báo dài hạn về nhu cầu hàng không. Nhưng dự báo là một nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt là đối với lĩnh vực vận tải hàng không đang phát triển nhanh chóng. Trong đó, các hãng hàng không liên tục tìm ra những cách thức sáng tạo mới để phục vụ hành khách. Đồng thời, quá trình xây dựng sân bay mới cần phải rõ ràng, minh bạch.