Model X là minh chứng cho thấy Tesla chưa đủ sức giết Toyota,VW hay Mercedes

Nhưng gần 10 năm tồn tại vẫn là không đủ để Tesla có thể tạo ra một chiếc xe hoàn thiện.

 Kể từ khi chiếc Model S đạt được thành công rộng khắp vào năm 2012 cho tới nay, Tesla đã trở thành cái tên đại diện cho tinh thần sáng tạo của ngành công nghiệp xe hơi đã hơn 100 năm tuổi. Với gần 400.000 đơn đặt hàng dành cho chiếc Model 3 vừa ra mắt vào tháng trước, Tesla đang đứng trước ngưỡng cửa bùng nổ để trở thành nhà sản xuất xe hơi thống trị thế giới.

Nhưng cũng giống như các startup phần mềm tại Thung lũng Silicon, Tesla không thể đạt tới thành công chỉ bằng một vài ý tưởng đột phá. Nghĩ ra ý tưởng đột phá là rất khó khăn, nhưng phát triển ý tưởng đó trở thành một sản phẩm hoàn thiện còn khó khăn hơn nữa. Những rắc rối mà chiếc Model X đang gặp phải là minh chứng rõ ràng nhất cho tình trạng này.

Từ những khó chịu nhỏ nhặt đến những mối nguy hiểm trầm trọng

Cách đây 2 tuần, Tesla đã phải tiến hành thu hồi tự nguyện chiếc Model X vì các trục trặc trên hàng ghế thứ ba của xe. Theo tuyên bố của hãng xe này, một lỗi nằm trên khớp nối sẽ khiến cho hàng ghế này bị gập về phía trước trong trường hợp tai nạn. Đợt thu hồi tự nguyện (không bắt buộc hành khách phải đưa xe đến cơ sở Tesla để sửa chữa) này chỉ bao gồm 2700 chiếc, nhưng ngay cả con số này cũng là đáng lo ngại bởi tính từ thời điểm ra mắt vào tháng 9 đến hết năm 2015, Tesla chỉ xuất xưởng được khoảng 2400 chiếc Model X.

Nhưng hàng ghế phụ này có lẽ sẽ không gây khó chịu cho người mua bằng những lỗi vụn vặt trên chiếc Model X. Rất nhiều người mua Model X, bao gồm một nhà đầu tư mạo hiểm khá nổi tiếng tại Thung lũng Silicon có tên Byron Deeter đã lên tiếng phàn nàn về tình trạng lỗi cả cửa trước lẫn cửa sau của Model X. Các lỗi này, được Consumer Reports ghi lại, bao gồm lỗi không mở cửa trước, lỗi cảm biến khiến cửa trước không tự động khóa, lỗi cửa sau không nhận diện được vật thể để tránh va chạm khi tự động mở.

Một tờ báo khác, Wall Street Journal cũng kể lại câu chuyện của 2 người mua Model X kém may mắn không thể sử dụng được chiếc xe này khi cửa sau không tự động mở. Những lời phàn nàn về Model X trên diễn đàn của Tesla cũng không phải là hiếm gặp.

Kể từ khi bài báo của Consumer Reports xuất hiện, Model X đang dần lộ diện dưới vai trò... "thảm họa" về khâu quản lý chất lượng. Lỗi cửa đe dọa nhiều nhất tới người dùng, nhưng chiếc SUV này còn vô số lỗi khác như mặt kính cong làm giảm tầm nhìn, hệ thống máy tính (bao gồm cả giải trí và tự lái) gặp trục trặc hay máy sưởi không đủ ấm cho khí hậu Mỹ. Đây đều là những lỗi nhỏ nhặt mà không một ai nghĩ tới khi bị mê hoặc bởi động cơ điện siêu mạnh mẽ lần đầu tiên xuất hiện trên một chiếc SUV.

Vấn đề ở mức hiện tượng hay bản chất?

Trong tuyên bố chính thức, Tesla khẳng định: "Trong khi chúng tôi đã phát hiện ra một vài vấn đề với các bản Model X đầu tiên, các vấn đề này không phải là trên diện rộng và chúng tôi đang làm việc với từng khách hàng để phản hồi một cách nhanh chóng và chủ động nhằm giải quyết tất cả các vấn đề".

Trên trang Twitter cá nhân, CEO Elon Musk cũng cố trấn an người dùng: "Khảo sát về tính ổn định được Consumer Reports thực hiện trên nhiều mẫu xe sản xuất thời kỳ đầu. Các vấn đề đều đã được giải quyết trên các mẫu xe mới".

Trong khi các tuyên bố này không phải là sai sự thật và những chiếc Model X của tương lai cũng chắc chắn sẽ được cải thiện đáng kể, hiện tượng một chiếc xe gặp quá nhiều lỗi lặt vặt cũng cho thấy sự thật rằng Tesla đang rất thiếu kinh nghiệm trong khâu quản lý chất lượng. Vào cuối tháng 1, Tesla cũng đã đệ đơn kiện nhà sản xuất linh kiện Hoerbiger của Đức do không thể sản xuất cơ chế mở cửa sau (Falcon) đủ chất lượng cho Model X.

Tất cả những điều này đặt ra câu hỏi, đến bao giờ thì Tesla mới có thể kiểm soát chặt chẽ chu trình sản xuất và các nhà cung ứng của mình được như Toyota, Volkswagen, Daimler-Benz hay các nhà sản xuất đã có hàng chục năm tuổi khác? Dĩ nhiên, nói như vậy không có nghĩa rằng các nhà sản xuất truyền thống không bao giờ gặp các sự cố tương tự, nhưng với một công ty mới chỉ bán ra thị trường 2 dòng xe duy nhất, chỉ cần 1 dòng xe thất bại là công ty đó sẽ gục ngã.

Cần phải nhớ rằng mô hình hoạt động của Tesla chịu ảnh hưởng rất nhiều từ mô hình phần mềm tại Thung lũng Silicon (Elon Musk có tiền gây dựng Tesla và SpaceX cũng là nhờ tham gia vào PayPal). Trong khi mô hình này cho phép Tesla có thể nhanh chóng đưa các tính năng mới tới người dùng và giải quyết các vấn đề tính năng, đặc biệt là các vấn đề trên hệ thống máy tính màn hình lớn, triết lý "nhanh và nhạy bén" sẽ gây ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất. Gấp rút chạy theo tiến độ sản xuất sẽ làm ảnh hưởng tới mức độ hoàn thiện của những chiếc xe.

Tuyên bố của chính Tesla khẳng định: "Vấn đề cốt lõi của hiện tượng thiếu linh kiện nằm ở các vấn đề của Tesla khi cố gắng nhồi nhét quá nhiều công nghệ mới vào Model X phiên bản 1, khâu kiểm tra năng lực các nhà cung ứng không đảm bảo, và Tesla không có đủ năng lực để tự sản xuất các linh kiện này".

Model 3 sẽ là một thử thách khổng lồ

Model 3 đã luôn là chiếc xe quyết định sự sống và cái chết của Tesla. Trước khi chiếc xe này ra mắt, Phố Wall sợ sẽ chẳng ai mua Model 3. Khi Model 3 nhận được 400.000 đơn hàng với khoản tiền đặt cọc 1000 USD/đơn hàng, Phố Wall lại sợ Tesla không thể bắt kịp với số lượng đơn đặt hàng quá khủng khiếp.

Nhưng trong khi người tiêu dùng chắc chắn sẽ yêu thích động cơ điện trên xe hơi nỗi lo sợ về lời cam kết trị giá 400 triệu USD được Tesla đưa tới cộng đồng khách hàng khổng lồ của mình chắc chắn sẽ ám ảnh Elon Musk, đặc biệt là sau những trục trặc "tuy nhỏ mà lớn" của Model X. "Apple của xe hơi" vẫn còn 18 tháng để hoàn thiện chiếc xe đổi đời của mình, nhưng hãy nhớ rằng sản lượng thường niên của Tesla mới chỉ đạt khoảng 50.000 chiếc mà thôi. Giả sử nhu cầu Model S và Model X tăng lên 100.000 chiếc và số đơn hàng Model 3 ngừng tăng thì Tesla cũng sẽ phải mở rộng chu trình sản xuất lên gấp 10 lần.

Đi cùng với chu trình khổng lồ đó sẽ là vô số vấn đề về quy trình và chuỗi cung ứng. Không có gì đảm bảo những bài học của Model X sẽ giúp giải quyết triệt để các vấn đề của Model 3. Cả Model X và Model S đều sẽ tốt hơn ngày nay, và Model 3 cũng sẽ không gặp phải các sự cố về cửa như Model X. Thế nhưng, thực hiện lời hứa Model 3 sẽ là thử thách lớn hơn tất cả những gì Elon Musk đã từng phải vượt qua.