Người Trung Quốc sẽ làm thay đổi cục diện của ngành ô tô thế giới?

Một chiếc ô tô điện đang xạc pin tại Bắc Kinh - Ảnh: New York Times

Có một lý do đầy bất ngờ lý giải cho việc các hãng xe ô tô thế giới đang chạy đua phát triển ô tô điện: Trung Quốc.

Nhờ vào nguồn tài chính không hạn chế từ chính phủ Trung Quốc cũng như tham vọng làm chủ công nghệ tương lai của chính phủ nước này, Trung Quốc đã trở thành nước ủng hộ phát triển ô tô điện nhiều nhất thế giới. Thực tế này đang gây sức ép buộc hàng loạt hãng xe ô tô Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Đức phải nỗ lực để không bị tụt lại so với các hãng xe tại thị trường ô tô lớn nhất Trung Quốc. 

Chính phủ Trung Quốc đã đặt mục tiêu đến năm 2025, cứ 5 chiếc xe bán ra trên thị trường Trung Quốc sẽ có 1 chiếc là ô tô điện. Vào tháng trước, chính phủ Trung Quốc ra quy định các hãng xe sẽ bắt buộc phải bán thêm xe điện nếu họ vẫn tiếp tục muốn bán những loại xe thông thường. Một quan chức chính phủ Trung Quốc thậm chí còn tuyên bố nước này cuối cùng sẽ bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong trong xe bán ra thị trường. 

“Chúng tôi tự thấy mình đang đứng ở ngã tư đường trong quá trình phát triển của ngành ô tô tại đất nước mà chính phủ có tầm nhìn toàn cầu về hướng đi của ngành”, giám đốc điều hành của Volkswagen, ông Jürgen Stackmann, nhận xét.

Trước đây, Trung Quốc đã từng làm thay đổi nhiều ngành của thế giới, ngành sản xuất quần áo, sản xuất thép…với sự hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc và chi phí lao động thấp. Gần đây, Trung Quốc cũng đã thay đổi cả công nghệ điện gió và điện mặt trời. 

Lần này, ảnh hưởng của Trung Quốc lên ngành ô tô thế giới sẽ ở trên quy mô hoàn toàn khác so với trước đây. Chính sách phát triển ô tô điện của Trung Quốc sẽ nằm ở vị trí trung tâm trong việc định hình lại ngành ô tô toàn cầu. Trong hơn một thế kỷ qua, ngành ô tô thế giới đã thay đổi nhiều cộng đồng trên thế giới, nhiều ngành nghề và thay đổi cả tham vọng của con người. 

Thực ra, nếu không cố gắng phát triển ô tô điện, Trung Quốc cũng thừa hiểu họ không còn lựa chọn khác. Dù đúng là việc phát triển ô tô điện hoàn toàn phù hợp với tham vọng của Trung Quốc trong việc vươn lên đứng đầu thế giới trong nhiều ngành công nghệ của tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI) hay công nghệ ô tô, chính chính phủ Trung Quốc cũng lo lắng về một tương lai u ám nơi mà người dân Trung Quốc sống trong bầu không khí ô nhiễm ngập tràn.

Giờ đây, Trung Quốc vốn đã là nước sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới, dự kiến khách hàng Trung Quốc đã mua khoảng 300 nghìn chiếc ô tô điện trong năm nay, gấp ba lần doanh số bán ô tô điện tại Mỹ và hơn một nửa thế giới cộng lại.

Sức nặng của thị trường Trung Quốc tính trong tương quan của toàn ngành ô tô thế giới là không thể bỏ qua. Người Trung Quốc mua ô tô của General Motors nhiều hơn so với người Mỹ. 

Ngay cả với công ty sản xuất xe ô tô điện Tesla mới hoạt động chưa lâu, Trung Quốc cũng đã trở thành thị trường lớn nhất dù thuế ô tô nhập khẩu của Trung Quốc cao gấp 10 lần Mỹ. Lãnh đạo của Tesla cho biết họ đang cân nhắc mở nhà máy tại Trung Quốc. 

Một tuần trước đây, GM và Ford đã công bố kế hoạch sản xuất 33 mẫu xe điện. Các hãng sản xuất ô tô lớn của thế giới cũng đã cân nhắc chuyển hoạt động nghiên cứu và phát triển ô tô điện sang Trung Quốc. Về phía mình, Trung Quốc đang gây sức ép buộc các hãng phải chia sẻ công nghệ với Trung Quốc. 

Phía sau hậu trường, Trung Quốc đang tranh thủ tuyển dụng những kỹ sư giỏi nhất của thế giới. Từ bao nhiêu năm nay, Trung Quốc vốn đã là nơi tập trung của nhiều công ty nhỏ đang sản xuất phụ tùng vốn rất thiết yếu với ô tô điện. Tất cả những điều trên đang diễn ra ở thời điểm ô tô điện đang có khả năng cạnh tranh ngày một tốt hơn so với ô tô chạy xăng hay dầu diesel kể cả về công suất và chi phí. 

Chính việc tâm lý của nhiều người tiêu dùng Trung Quốc thay đổi đã khiến ô tô điện tại Trung Quốc ngày một phổ biến hơn. Đối với nhiều người tiêu dùng tại thành phố lớn như Bắc Kinh hay Thượng Hải, họ chỉ biết duy nhất đến ô tô điện.

Tuy nhiên, năng lực sản xuất ô tô điện của Trung Quốc còn là điều đáng bàn. Đành rằng người Trung Quốc có kỹ năng sản xuất tốt, thế nhưng sau bao lâu, Trung Quốc vẫn chưa thể có mẫu ô tô nào được chấp nhận ở thị trường nước ngoài.

Ngay cả với người Trung Quốc vẫn còn yêu thích những mẫu xe chạy xăng hay dầu diesel, họ vẫn thích Fords, Chevrolets và Volkswagens được sản xuất bởi những liên doanh giữa công ty toàn cầu và công ty của Trung Quốc.