Nhiều trường Sài Gòn lúng túng vì lại được dạy thêm

Học sinh THCS tại TP HCM trong một lễ chào cờ. Ảnh: Mạnh Tùng

Hai ngày sau khi Thành ủy TP HCM cho phép dạy thêm, học thêm, lãnh đạo nhiều trường tỏ ra băn khoăn về quy định "tổ chức dạy thêm trong trường trên cơ sở tự nguyện của học sinh".

Khẳng định chủ trương lần này của thành phố là đúng, song hiệu trưởng một trường THPT ở ngoại thành nói rằng Sở Giáo dục cần có hướng dẫn chi tiết để các trường thực hiện. Bởi việc xác định học sinh có "tự nguyện học thêm" hay không là bất khả thi.

"Nhiều em học thêm vì có nhu cầu củng cố kiến thức nhưng cũng có em đi học chỉ vì sợ giáo viên đứng lớp. Nỗi e ngại của các em chẳng thể nói ra nên ranh giới giữa tự nguyện và bị 'ép buộc tự nguyện' rất mong manh", ông bày tỏ.

Hiệu trưởng này kể, ở những buổi họp phụ huynh những năm trước, trường đều lên danh sách học sinh có nhu cầu học thêm để phụ huynh biểu quyết. "Đây có thể gọi là căn cứ hành chính cho sự tự nguyện. Nhưng với số ít phụ huynh không đồng ý thì sao? Rất khó để xác định cơ sở tự nguyện này", ông trăn trở.

Trong khi đó, Hiệu trưởng một trường THCS ở quận 11 nói: "Xưa nay việc học thêm vẫn là sự tự nguyện của học sinh, tiêu cực xảy ra bởi những trường hợp cá biệt o ép học sinh đi học. Nếu chủ trương trên được thực hiện thì chúng ta sẽ đi theo vết xe cũ, vì mới nêu ra được nguyên nhân chung mà không có giải pháp nào hữu hiệu".

Chưa kể những khó khăn phát sinh bởi từ lệnh cấm dạy thêm trong trường, nhiều nơi đã lên kế hoạch dạy 2 buổi mỗi ngày để học sinh có thêm kiến thức. "Bây giờ thành phố lại cho phép dạy thêm trong trường khiến chúng tôi trở tay không kịp vì kế hoạch bị đảo lộn", hiệu trưởng này nói.

Từng nghiên cứu về vấn đề dạy thêm, học thêm tại TP HCM, thạc sĩ Hồ Sỹ Anh (Viện Nghiên cứu giáo dục – Đại học Sư phạm TP HCM) nhận xét, quy định cho dạy thêm trong trường với khái niệm "tự nguyện" sẽ gây khó cho các trường bởi nhu cầu học thêm của học sinh ở từng quận, huyện trong thành phố là khác nhau.

Ông nêu thí dụ, với một số trường THPT top trên ở trung tâm thì mục tiêu của học sinh không còn là "đậu đại học" mà cao hơn thế là du học, hay sự thành công trong công việc sau này. Trong khi đó, với học sinh ở một số trường ngoại thành còn nhiều khó khăn thì mục tiêu của các em chỉ là tốt nghiệp hoặc đậu vào trường nghề. 

"Do đó, sự tự nguyện học thêm của học sinh phải căn cứ vào mục tiêu của từng em nên khó để xác định khái niệm mang tính hình thức này", chuyên gia phân tích.

Bằng kinh nghiệm quản lý việc dạy thêm trong trường, bà Nguyễn Thị Hồng Chương, Hiệu trưởng trường THPT Tân Túc (huyện Bình Chánh) chia sẻ, "sự tự nguyện" của học sinh phải bao hàm việc các em có quyền tự chọn môn học thêm và người dạy thêm. Để những hành vi tiêu cực không xảy ra, việc ra đề bài kiểm tra các môn phải tập trung về một đầu mối. Học sinh toàn trường sẽ thi cùng đề, bài kiểm tra, bài thi phải được rọc phách chấm nghiêm túc.

"Ngoài ra, hiệu trưởng sẽ thường xuyên kiểm tra sổ điểm của giáo viên bộ môn. Nếu các bài kiểm tra ở lớp và các bài kiểm tra một tiết, bài thi có sự chênh lệch thì cần đặt dấu hỏi. Hội đồng sư phạm cũng cần lắng nghe và nhắc nhở giáo viên thường xuyên", bà Chương nói.

Học sinh lớp 12 tại TP HCM trong một lớp phụ đạo. Ảnh: Mạnh Tùng

Về phía phụ huynh, nhiều người mừng vì con họ có thể học thêm trong trường nhưng lại lo sẽ trở thành nạn nhân của dạy thêm biến tướng.

Chị Nguyễn Thị Mai Hoa (ngụ quận 1, phụ huynh học sinh lớp 6 một trường THCS) kể, hồi đầu tuần chị vừa nộp đơn đăng ký tự nguyện học thêm nộp cho cô giáo dạy Văn. Biết là vô lý bởi hiểu được giá trị "hình thức" của tờ đơn này nhưng vì con gái thúc giục theo yêu cầu của cô giáo nên chị đành làm theo.

"Học thêm là nhu cầu của học sinh, phụ huynh và dựa trên sự thỏa thuận. Vậy mà bây giờ phải làm đơn để xin được học. Cô giáo thì giải thích phải có đơn để chứng minh sự tự nguyện của học trò nếu sau này có xảy ra chuyện gì", chị Mai cho biết.

Phụ huynh Hà Minh Đức (ngụ quận Tân Bình) thì quả quyết: "Sẽ không có sự tự nguyện ở đây. Ai đảm bảo rằng con tôi 'không tự nguyện' đi học sẽ không bị o ép?". Ông Đức cho rằng chủ trương cấm dạy thêm trong trường là đúng đắn nhưng hiện thành phố lại cho phép trở lại.

Trước đó, ngày 10/10, trong thông báo về Công tác quản lý dạy thêm, học thêm trên địa bàn, Thành ủy TP HCM cho phép các trường được dạy thêm, song hoạt động này phải dựa trên sự tự nguyện của học sinh. Các trường phải khảo sát, phân chia lớp học theo cấp độ học lực, trình độ của học sinh. Danh sách lớp học thêm và nội dung, chương trình giảng dạy do hiệu trưởng nhà trường quyết định.