Nhìn lại 2022: Nghịch cảnh loạt ô tô rút khỏi Việt Nam khi thị trường sôi động

Báo cáo mới đây của Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, cộng dồn 11 tháng năm 2022, đã có tổng cộng 369.334 xe bán ra thị trường, tăng trưởng đến 43% so với cùng kỳ 2021.

Đây là một tín hiệu vui đối với thị trường ô tô trong nước sau quãng thời gian dài chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, đồng thời phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn cung trầm trọng suốt giai đoạn nửa đầu năm. Tuy nhiên, hàng loạt mẫu xe lại bất ngờ rút khỏi thị trường bất chấp hoạt động giao thương diễn ra sôi động.

Mặc dù vậy, việc nhiều mẫu xe rút khỏi thị trường dường như là bất khả kháng. Có hai nguyên nhân căn bản khiến nhiều mẫu xe không còn hiện diện trên thị trường. Lý do thứ nhất là các mẫu xe đã không còn nằm trong chiến lược sản phẩm của nhà sản xuất và việc rút lui là để nhường chỗ cho một cái tên hoàn toàn mới. Lý do thứ hai là nhiều mẫu xe đã không còn đáp ứng được quy định về tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 theo Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng điểm lại 10 mẫu xe đáng chú ý đã chính thức "khai tử" tại thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2022.

Ford EcoSport

Mẫu urban SUV của Ford chính thức rút lui khỏi thị trường ô tô Việt Nam vào cuối tháng 2/2022. Sự "ra đi" của Ford EcoSport có thể xem là đáng tiếc bởi đây chính là mẫu xe mở hàng cho một phân khúc mới khá sôi động là SUV đô thị, nơi sau này có sự cạnh tranh của hàng loạt cái tên như Hyundai Creta, Kia Seltos, MG ZS, Peugeot 2008, Honda HR-V, Mazda CX-3 và Toyota Corolla Cross. Mẫu xe Mỹ cũng từng có quãng thời gian dài đứng đầu phân khúc về doanh số và cũng không ít thời điểm lọt vào Top 10 mẫu xe ô tô đắt khách nhất Việt Nam.

Theo đại diện Ford, việc rút EcoSport khỏi danh mục sản phẩm một phần xuất phát từ khả năng thiếu hụt nguồn linh kiện do tập đoàn tái cơ cấu tại thị trường Ấn Độ. Bên cạnh đó, hãng xe Mỹ cũng muốn tập trung nhiều nguồn lực hơn cho các mẫu xe đàn anh như Everest, Ranger và mẫu xe hoàn toàn mới Territory.

Honda Brio

Lý do dẫn đến việc "khai tử" Honda Brio được liên doanh Nhật Bản cho biết là bởi mẫu xe này không đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải Euro 5 theo quy định mới. Honda Brio mới chỉ được trang bị động cơ đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 4.

Ở một góc độ khác, sự rút lui của Honda Brio cũng là hợp lẽ. Bởi trên thực tế, mẫu xe đô thị cỡ A đến từ Nhật Bản đã gặp không ít khó khăn khi cạnh tranh với các đối thủ như Kia Morning hay Hyundai Grand i10. Điểm đáng tiếc là Honda Brio mới chỉ chính thức gia nhập thị trường vào giữa năm 2019.

Ngoài ra, không chỉ Honda Brio mà nhiều mẫu xe cỡ A khác cũng gặp vô vàn khó khăn khi phân khúc xe giá rẻ này đang dần đi vào thoái trào. Ngay cả hai mẫu xe bán chạy nhất là Hyundai Grand i10 và Kia Morning cũng đang ngày càng rơi vào trạng thái suy giảm doanh số.

Hyundai Kona

TC Motor bất ngờ thông báo dừng phân phối mẫu xe Hyundai Kona trên thị trường vào tháng 6/2022. Việc Kona dừng bán cũng là một bất ngờ bởi mẫu xe Hàn Quốc vốn dĩ đang được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Tuy nhiên, TC Motor không từ bỏ phân khúc B-SUV khi khai tử Kona mà chỉ là dành chỗ cho mẫu xe Creta.

Toyota Wigo

Cùng cảnh ngộ với "đồng hương" Honda Brio, mẫu xe cỡ A của Toyota cũng rút khỏi thị trường do chưa đáp ứng được quy định mới về tiêu chuẩn khí thải.

Dù vậy, tình cảnh của Toyota Wigo có phần "bi đát" hơn bởi mẫu xe này thường xuyên rơi vào tình cảnh ế ẩm. Trong một phân khúc xe giá rẻ có lượng xe bán ra thị trường hằng tháng rất cao thì Toyota Wigo gần như lúc nào cũng "đội sổ". Bởi vậy, việc "khai tử" Wigo cũng xem như là điều tất yếu.

Toyota Rush

Nằm ở phân khúc "đàn anh" của Wigo, mẫu xe Toyota Rush cũng chẳng khá khẩm hơn là bao. Bị đánh giá là có thiết kế thô kệch, khả năng vận hành yếu, trang bị công nghệ nghèo nàn, Toyota Rush cũng thường xuyên rơi vào trạng thái ngẩn ngơ khi nhìn các đối thủ nhảy múa trên thị trường.

Cùng gia nhập thị trường ô tô Việt Nam hồi tháng 9/2018 với đàn em Wigo, mẫu xe được định vị SUV trong hình hài MPV cỡ nhỏ buộc phải lặng lẽ rút lui khi nhận thấy sân chơi không có chỗ cho mình. Dẫu sao, sau khi Rush ra đi, liên doanh ô tô Nhật Bản cũng đã được bù đắp bởi hai mẫu xe được người tiêu dùng ưa chuộng là Veloz Cross và Avanza Premio.

Toyota Granvia

Mẫu xe minivan cao cấp nhập khẩu chưa bao giờ đạt được doanh số có hai chữ số nếu tính theo tháng. Đây cũng là điều dễ hiểu bởi Toyota Granvia thực chất là một mẫu xe vô cùng kén khách bởi thiết kế không dành cho số đông và giá bán cũng ngất ngưởng khi lên đến trên 3 tỷ đồng.

Có lẽ, với một thị trường ô tô còn nhỏ bé và chuẩn bị bước vào giai đoạn "mới nổi" như Việt Nam thì những mẫu xe có xu hướng thực dụng như Toyota Granvia vẫn chưa phù hợp. Bài học này cũng đã từng được "giảng giải" bởi những mẫu xe tiền nhiệm như Mercedes V-Class, Ford Tourneo hay chính mẫu xe "một nhà" Toyota Alphard.

Toyota Hilux

Việc mẫu xe bán tải Toyota Hilux bất ngờ "quy ẩn" là một điều nuối tiếc. Trong phân khúc ô tô bán tải khá sôi động, ngoại trừ "nhà vua" Ford Ranger thì Toyota Hilux chính là mẫu xe "cứng" nhất, đủ sức cạnh tranh với đối thủ đến từ nước Mỹ.

Toyota Hilux có thiết kế trung tính, phù hợp với nhiều nhóm khách hàng khác nhau. Khả năng vận hành của mẫu xe bán tải Nhật Bản cũng được đánh giá cao, nhất là sự bền bỉ và lì lợm ở những cũng đường dài và trắc trở.

Tuy nhiên, Toyota Việt Nam vẫn quyết định gạch tên Hilux khỏi danh mục sản phẩm do mẫu xe này chưa đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải mới. Với vị thế của mình, việc Toyota Hilux rút khỏi thị trường có lẽ chỉ là tạm thời để chờ một màn tái xuất ấn tượng khi được trang bị động cơ đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5.

VinFast Fadil

Trong số các mẫu xe rời khỏi thị trường năm 2022 thì VinFast Fadil là cái tên đáng tiếc nhất. Mẫu xe cỡ A thương hiệu Việt rút lui ngay khi đang trên đỉnh phân khúc. Theo thống kê, đã có đến 24.000 chiếc VinFast Fadil được bán ra thị trường trong năm 2021. Kể từ khi Fadil gia nhập thị trường, phân khúc xe cỡ A gần như bị chi phối hoàn toàn bởi mẫu xe lắp ráp tại Hải Phòng.

Tuy nhiên, khi VinFast quyết định dừng lại hoàn toàn các loại xe trang bị động cơ đốt trong để chuyển sang xe thuần điện, Fadil buộc phải lui về quá khứ, nhường chỗ cho những VF e34, VF 5, VF 6, VF 7, VF 8 và VF 9.

VinFast Lux A2.0

Mẫu xe sedan Lux A2.0 đương nhiên có cùng cảnh ngộ với "đàn em" Fadil khi VinFast chuyển sang chiến lược xe điện hóa.

Dấu ấn mà VinFast Lux A2.0 để lại chính là phủ một gam màu tươi sáng lên bức tranh đang ngập ánh hoàng hôn của phân khúc sedan cỡ D. Khi loại hình xe sedan dần đi vào chợ chiều thì VinFast Lux A2.0 thường xuyên đạt được những kết quả bán hàng ấn tượng, nơi các mẫu xe lừng lẫy một thời như Honda Accord, Toyota Camry hay Mazda6 phải ít nhiều ngại ngùng.

VinFast Lux SA2.0

Mẫu xe cuối cùng trong bộ ba xe chạy động cơ đốt trong của VinFast là Lux SA2.0 cũng phải dừng bán để nhường chỗ cho xe điện. Lux SA2.0 từng là một luồng gió mới thổi vào phân khúc SUV 7 chỗ ngồi tại Việt Nam. Có những thời điểm, doanh số của VinFast Lux SA2.0 vượt khá xa so với những Toyota Fortuner, Ford Everest, Mazda CX-8 hay Kia Sorento…

Dẫu sao, sự ra đi của bộ ba xe động cơ đốt trong của VinFast cũng mở ra một sân chơi mới được cho là dẫn dắt thị trường ô tô Việt Nam vào tương lai, đó là xe thuần điện. Mới đây, VinFast đã xuất khẩu lô xe điện VF 8 đầu tiên với tổng cộng 999 chiếc sang thị trường Mỹ. Con đường mà VinFast VF 8 mở ra sẽ góp phần không nhỏ vào những kỳ vọng của một Việt Nam trên bản đồ công nghiệp ô tô thế giới.