Những bất ngờ trong cuộc gặp thượng đỉnh Hàn-Triều

Ông Kim Jong-un (áo đen) và ông Moon Jae-in gặp nhau ở Panmunjom. Ảnh: Yonhap.

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sáng nay bước qua đường biên giới liên Triều ở Panmunjom để gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Đây là sự kiện lịch sử có ý nghĩa quan trọng với bán đảo Triều Tiên và đã được lên kế hoạch tỉ mỉ đến từng chi tiết, nhưng vẫn có những tình huống "ngoài kịch bản" khiến nhiều người bất ngờ, theo Korea Herald.

Khi ông Kim Jong-un xuất hiện ở Panmunjom, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã chờ sẵn ở gờ bê tông phân cách hai miền. Hai lãnh đạo đứng ở hai bên đường phân chia giới tuyến, bắt tay và chào hỏi nhau trong khoảng 30 giây, đồng thời quay mặt về phía các phóng viên để chụp ảnh.

"Tôi rất vui được gặp ngài", ông Moon nở nụ cười chào đón ông Kim, trước khi lãnh đạo Triều Tiên bước chân qua gờ bê tông, trở thành nguyên thủ đầu tiên của Triều Tiên đặt chân lên đất Hàn Quốc kể từ năm 1953. Theo kế hoạch, hai lãnh đạo sau đó sẽ cùng nhau tiến tới Nhà Hòa bình trên lãnh thổ Hàn Quốc để tiến hành hội đàm, nhưng bất ngờ đã xảy ra.

Lúc ông Moon giơ tay mời ông Kim bước về phía Nhà Hòa bình, lãnh đạo Triều Tiên bất chợt quay người lại, đưa tay ngỏ ý mời Tổng thống Hàn Quốc bước qua ranh giới để đi vào lãnh thổ Triều Tiên. Sau vài lời trao đổi, ông Kim nắm tay ông Moon cùng bước qua gờ bê tông để trở lại bên kia giới tuyến trong sự ngỡ ngàng của nhiều người chứng kiến. Hai lãnh đạo tiếp tục bắt tay nhau trong khoảng 10 giây trên đất Triều Tiên và tiếp tục chụp ảnh.

Theo một người phát ngôn của ông Moon, đây là quyết định "ngẫu hứng" của hai lãnh đạo. Phát ngôn viên này cho biết Tổng thống Moon hoan nghênh "dũng khí" của ông Kim khi bước qua biên giới Hàn Quốc. Khi ông Moon hỏi rằng liệu ông có thể tới thăm Triều Tiên hay không, ông Kim trả lời: "Có lẽ đây là thời điểm thích hợp để ngài bước vào lãnh thổ Triều Tiên".

Theo giới quan sát, đây là động thái cho thấy ông Kim Jong-un nắm rất rõ những nghi thức "có qua có lại" trong ngoại giao. Việc đặt chân lên lãnh thổ Hàn Quốc, sau đó mời Tổng thống Hàn Quốc trở lại đất Triều Tiên cho thấy ông Kim muốn thể hiện vai trò "ngang hàng" với ông Moon, đồng thời cho thế giới thấy mình là người đứng đầu của một quốc gia có chủ quyền.

Động thái này cũng có thể phát đi thông điệp hòa giải giữa hai miền Triều Tiên, xóa đi những nghi kỵ, thăm dò dù là nhỏ nhất, nhằm cho thấy sự cởi mở, chân thành của cả hai bên trước khi ngồi vào bàn đàm phán. Ông Kim Jong-un sau đó viết trong sổ lưu niệm tại Nhà Hòa bình rằng đây là "một trang sử mới... tại điểm khởi đầu của lịch sử và kỷ nguyên hòa bình".

"Ông Kim có thể muốn tận dụng cuộc gặp thượng đỉnh để cho thấy rằng ông, với tư cách là lãnh đạo một quốc gia bình thường, mới là người đưa ra sáng kiến thực sự nhằm mở ra chương mới hòa bình trên bán đảo bằng sự cởi mở và hòa hợp", Ahn Chan-il, giám đốc Viện Nghiên cứu Triều Tiên Thế giới, nhận định.

Khi ông Moon cùng các quan chức cấp cao chào đón phái đoàn Triều Tiên trước Nhà Hòa bình, bất ngờ lại tiếp tục xảy ra. Được ông Moon chào hỏi, hai quan chức quân sự cấp cao trong đoàn Triều Tiên là Tổng tham mưu trưởng Ri Myong-su và Bộ trưởng Quốc phòng Pak Yong-sik đều giơ tay chào Tổng thống Hàn Quốc theo nghi thức nhà binh. Tuy nhiên, các tướng lĩnh Hàn Quốc lại không có động thái tương tự với ông Kim Jong-un.

Khoác trên mình bộ quân phục không quân, tướng Jeong Kyeong-doo, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc, chỉ bắt tay với ông Kim mà không đưa tay lên vành mũ theo điều lệnh hay cúi đầu chào. Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Song Young-moo cũng chỉ khẽ cúi đầu khi đối mặt và bắt tay với ông Kim. 

Sự khác biệt trong cách chào của các quan chức quân sự hai nước cho thấy một thực tế là Hàn Quốc và Triều Tiên vẫn đang trong tình trạng chiến tranh về mặt kỹ thuật, bởi cuộc chiến cách đây 65 năm mới chỉ kết thúc bằng một hiệp định ngừng bắn, chưa phải là hiệp ước hòa bình.

Với việc Triều Tiên tiếp tục coi Hàn Quốc là "kẻ thù chủ yếu", dường như các quan chức Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho rằng việc giơ tay chào lãnh đạo Triều Tiên theo nghi thức nhà binh là không phù hợp, theo Yonhap.

Điều này cũng làm nổi bật một thực tế rằng lãnh đạo hai miền sẽ còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình đàm phán để thu hẹp những bất đồng giữa Hàn Quốc và Triều Tiên. Nhiều người kỳ vọng một hiệp ước hòa bình chính thức chấm dứt chiến tranh sẽ được lãnh đạo hai nước ký kết trong sự kiện trọng đại này.