Những dấu ấn trong chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại COP28, UAE và Thổ Nhĩ Kỳ

Thủ tướng tham dự khoảng 60 hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ và UAE

Tối muộn 3/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hành động khí hậu thế giới trong khuôn khổ COP28, tiến hành một số hoạt động song phương tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau 5 ngày hoạt động liên tục, hiệu quả, chuyến công tác có ý nghĩa quan trọng cả trên bình diện đa phương và song phương này đã đạt ở mức cao tất cả các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Thủ tướng Chính phủ đã tiến hành khoảng 60 hoạt động (khoảng 20 hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ và gần 40 hoạt động ở UAE) với nhiều nội dung phong phú, bảo đảm thực chất, hiệu quả, đạt được các kết quả vừa mang tính chiến lược, lâu dài, vừa rất cụ thể. Các bộ, ngành, địa phương cũng có hàng chục hoạt động quan trọng khác với các đối tác ở hai nước trên.

Thành công của chuyến công tác góp phần khẳng định tầm vóc, vai trò, vị thế, uy tín của đất nước sau hơn 35 năm đổi mới; truyền tải được những thông điệp lớn về quan điểm, chính sách của Việt Nam về phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế đề ra trong văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh hành động khí hậu thế giới (lớn nhất trong lịch sử, với sự tham dự của gần 140 nguyên thủ, người đứng đầu Chính phủ và khoảng 90.000 đại biểu), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có những bài phát biểu rất quan trọng tại các diễn đàn khác nhau, với những thông điệp quan trọng gửi đến cộng đồng quốc tế. Đó là phải biến cam kết từ các Hội nghị trước thành những hành động cụ thể, nhanh chóng, quyết liệt, việc đã nói là phải làm, đã cam kết phải thực hiện là chìa khoá để củng cố lòng tin giữa các quốc gia và khai thông bế tắc trong đàm phán về biến đổi khí hậu.

Thủ tướng cho rằng, tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh những năm qua càng chứng tỏ đây là thách thức không biên giới, là vấn đề có tác động, ảnh hưởng đến toàn cầu và là vấn đề của toàn dân. Chúng ta phải có nhận thức, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới, chủ động, tích cực, thiết thực, hiệu quả hơn và hành động thống nhất mang tính toàn cầu, toàn dân.

Mỗi quốc gia phải có trách nhiệm quản lý thực hiện hiệu quả, khai thác tối đa sức mạnh nội sinh của dân tộc mình là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; kết hợp với sức mạnh đoàn kết quốc tế là quan trọng và đề cao chủ nghĩa đa phương; lấy người dân, lợi ích chung toàn cầu là trung tâm, chủ thể, không để bất cứ quốc gia nào, người dân nào bị bỏ lại phía sau. Đa dạng hóa huy động nguồn lực, kết hợp công và tư, kết hợp trong và ngoài nước, song phương và đa phương và các nguồn lực hợp pháp khác, nhất là nguồn lực từ tư nhân.

Riêng với Nhóm các nước G77 (nhóm các nước đang phát triển), Thủ tướng nhấn mạnh cần đưa nội hàm đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ trở thành lĩnh vực hợp tác chủ chốt trong G77. Đây là giải pháp đột phá, căn cốt, dẫn dắt quá trình chuyển đổi mô hình kinh tế từ nâu sang xanh, tuần hoàn, bền vững. Đồng thời, thúc đẩy tài chính ưu đãi cho ứng phó với biến đổi khí hậu để làm đòn bẩy, giúp mở khoá các mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Thủ tướng cũng chia sẻ về chính những việc Việc Nam đã làm để thể hiện Việt Nam thực sự có quyết tâm, triển khai quyết liệt các hành động một cách hiệu quả; không chỉ cam kết qua lời nói mà có những hành động rất cụ thể để triển khai thực hiện các cam kết đó.

Kể từ sau COP26 ở Glasgow, tình hình thế giới có nhiều biến động, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi; nhưng bằng trách nhiệm với toàn cầu và toàn dân, Việt Nam đã triển khai 12 biện pháp lớn, toàn diện thuộc 3 nhóm nhằm giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời bảo đảm tự chủ và an ninh năng lượng, lợi ích của người dân cũng như các mục tiêu phát triển kinh tế.

"Thời gian không chờ đợi. Khó khăn, thách thức ngày càng nhiều, phức tạp và khó lường hơn. Vì vậy, chúng ta đã đoàn kết rồi thì đoàn kết hơn nữa, đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, đã hành động rồi thì phải hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa, đã cố gắng rồi thì phải cố gắng nhiều hơn nữa; vì sự phát triển thịnh vượng của cả nhân loại, vì sự mát lành của Trái Đất và vì sự ấm no, hạnh phúc của mọi người dân trên thế giới", Thủ tướng kêu gọi cộng đồng quốc tế tại Hội nghị Thượng đỉnh COP 28.

Dấu mốc mới trong quan hệ song phương

Đối với Thổ Nhĩ Kỳ và UAE, chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ diễn ra vào thời điểm hết sức ý nghĩa: kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thổ Nhĩ Kỳ (1978 - 2023) và 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - UAE (1993 - 2023). Đồng thời Việt Nam và hai nước đều mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ song phương tương xứng với tiềm năng.

Hiện Thổ Nhĩ Kỳ là nhà đầu tư trực tiếp lớn nhất từ khu vực Trung Đông vào Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký đạt khoảng 1 tỷ USD. Trong khi đó, UAE là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực này với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2022 theo số liệu của phía UAE đạt 8,7 tỷ USD.

Tại các cuộc tiếp xúc song phương, lãnh đạo cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ và UAE đều đánh giá cao chuyến thăm và các hoạt động thiết thực, hiệu quả của Thủ tướng Chính phủ và Đoàn Việt Nam; khẳng định coi Việt Nam là đối tác hàng đầu, có vị trí đặc biệt quan trọng trong ASEAN và mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác nhiều mặt với Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, chuyến thăm lần này của Thủ tướng Chính phủ có thể nói là một bước đột phá trong quan hệ song phương. Thủ tướng đã có các cuộc hội đàm, gặp gỡ với các nhà lãnh đạo cấp cao nhất, bao gồm Tổng thống, Phó Tổng thống và Chủ tịch Quốc hội, tiếp các Bộ trưởng phụ trách kinh tế, tài chính, công nghiệp, công nghệ.

Thủ tướng và các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã thống nhất về nhiều biện pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện giữa hai nước, trong đó phải kể đến việc thúc đẩy sớm mở Tổng Lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh, mở cửa cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực và nông sản của mỗi nước, hướng đến sớm đưa kim ngạch thương mại song phương lên mức 4 đến 5 tỷ USD trong thời gian tới.

Đặc biệt, Lãnh đạo cấp cao hai nước đã lần đầu tiên trao đổi về khả năng nâng cấp quan hệ lên một khuôn khổ đối tác mới để tạo điều kiện đưa quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn, trong đó có việc tiến tới khởi động đàm phán về một Hiệp định thương mại tự do giữa hai nước. Đây là bước đột phá mạnh mẽ về cơ chế hợp tác, thể hiện quyết tâm của Lãnh đạo hai bên trong việc củng cố và tăng cường quan hệ giữa hai nước.

Lãnh đạo cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của chuyến thăm khi lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ Việt Nam thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan coi đây là khởi đầu mới mở ra kỷ nguyên mới trong quan hệ hai nước.

Với UAE, chuyến công tác góp phần tạo ra những xung lực mới để đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới. Tiếp theo cuộc gặp với Tổng thống UAE nhân dịp dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-GCC (tháng 10/2023), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gặp Thủ tướng và Phó Tổng thống, Hoàng Thái tử Tiểu vương quốc Dubai, tiếp Bộ trưởng Nguồn nhân lực UAE, Quốc vụ khanh phụ trách Thương mại quốc tế, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Abu Dhabi...

Lãnh đạo cấp cao UAE hoan nghênh hai nước đã có nhiều hoạt động trao đổi đoàn và đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác cụ thể trong năm 2023; khẳng định mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, khoa học - công nghệ, phát triển nguồn nhân lực.

Qua các cuộc tiếp xúc, phía UAE khẳng định quan điểm không hạn chế hàng hóa Việt Nam vào UAE và khuyến khích tối đa đầu tư của UAE vào Việt Nam; mong muốn hợp tác với phía Việt Nam để triển khai thành lập Trung tâm nghiên cứu của Microsoft tại Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các nhà Lãnh đạo UAE đã nhất trí một số biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hơn nữa hiệu quả hợp tác giữa hai nước như đẩy nhanh đàm phán và sớm ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện (CEPA – hiện đã đạt những kết quả đàm phán đột phá trong thời gian ngắn kỷ lục), sớm nâng kim ngạch thương mại lên 10 tỷ USD trong những năm tới; UAE tăng cường hỗ trợ Việt Nam phát triển ngành Halal, thúc đẩy hợp tác về tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, xây dựng trung tâm tài chính, logistics, thể thao…

Bên cạnh các kết quả trên, chuyến thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ và các hoạt động song phương tại UAE còn mở ra hướng hợp tác mới trong các lĩnh vực như khoa học công nghệ, chuyển đổi số, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, tiêu dùng, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo… là những lĩnh vực mà Thổ Nhĩ Kỳ và UAE có thế mạnh, giúp Việt Nam tranh thủ các nguồn lực, đáp ứng đúng nhu cầu phát triển hiện nay.