Những điều người đổ xăng E5 nên nhớ

Ảnh minh họa.

Từ 1/1/2018, xăng E5 chính thức phân phối đại trà trên đại lý các hãng bán xăng dầu trên toàn quốc, khai tử xăng A92. Theo Tổng công ty dầu Việt Nam, xăng E5 được pha chế từ 95% xăng A92 và 5% ethanol (cồn sinh học).

Xăng E5 có hàm lượng ô xy cao hơn xăng thông dụng nên giúp quá trình đốt cháy động cơ triệt để, giảm thiểu phát sinh khí độc trong khí thải động cơ, bảo vệ môi trường.

Có thể tốn nhiên liệu và rò rỉ xăng

Mới đưa vào sử dụng nên xăng E5 đối với người tiêu dùng Việt còn khá mới. Qua ghi nhận của P.V, những ngày đầu xăng E5 (giá 18.243 đồng/lít) được bán rộng rãi, nhiều người tiêu dùng còn e ngại khi sử dụng. Họ cho biết không an tâm khi sử dụng xăng sinh học vì sợ hỏng động cơ máy xe; động cơ hoạt động không tối ưu và chấp nhận sử dụng xăng A95 giá 20.690 đồng/lít, "tốn thêm ít tiền cũng không sao".

Để hiểu rõ hơn về loại xăng sinh học này, P.V đã trao đổi với một số chuyên gia chuyên nghiên cứu về nhiên liệu, động cơ đốt trong xe máy và ô tô.

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Minh Đồng, cựu chuyên gia thiết kế máy ô tô của hãng Volkswagen (Đức) cho biết, yếu tố ban đầu khi người sử dụng ô tô và xe máy dùng xăng E5 là xe chạy không vọt, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.

Giải thích rõ hơn, ông Đồng cho biết, xăng E5 chứa ethanol dễ đốt cháy nhưng lượng tỏa nhiệt thấp hơn các loại xăng thông thường. Xe sử dụng xăng E5 sẽ chạy không vọt, tài xế đạp ga nhiều hơn gây tốn nhiên liệu và sản sinh lượng khí thải lớn hơn. Việc hạn chế khí thải độc của xăng E5 cũng mất đi.

“Những dòng ô tô phun xăng hiện nay sử dụng bộ phun xăng và ống dẫn nhiên liệu làm bằng kim loại và cao su tốt nên không ảnh hưởng độ nóng và ăn mòn từ cồn ethanol. Tuy nhiên, những dòng xe đời cũ sử dụng bộ chế hòa khí có thể gặp khó khăn, đường ống dẫn xăng, ron..., bằng nhựa hoặc cao su khi sử dụng xăng E5 lâu ngày có thể bị bào mòn gây rò rỉ xăng, cháy xe”, ông Nguyễn Minh Đồng nói.

Cũng theo ông Đồng, nếu sử dụng xăng E5 thì xe máy cũng như ô tô không nên để bình xăng quá cạn, động cơ sẽ khó nổ. Bởi, ethanol hấp thụ hơi nước nhiều hơn, thành thử bình xăng cạn, hơi nước nhiều khiến xe khó nổ. Nên giữ bình xăng luôn nhiều hơn nửa bình.

Xăng sinh học chứa cồn ethanol trên thế giới đã đưa vào sử dụng từ lâu nhưng cũng ít người sử dụng. Chẳng hạn ở bên Đức, ngoài xăng E5 còn có E10..., bán đã 15 năm nay nhưng người dân vẫn không chấp nhận. Mọi người không sử dụng đơn giản là xe đổ xăng sinh học chạy không vọt. Người nào muốn chạy xe tốc độ trung bình thì sử dụng xăng E5, E10..., còn muốn chạy xe vọt thì đổ xăng A95.

“Những người đi xe máy cũng lưu ý, phải thay ống dẫn nhiên liệu chất lượng tốt, tránh những ống có chất liệu cao su “dỏm” khi sử dụng xăng E5. Nhiệt độ ethanol trong xăng, dùng lâu ngày có thể bị ăn mòn, rò rỉ xăng làm cháy xe”, ông Đồng khuyến cáo.

Bên cạnh đó, ông Đinh Viết Quang, Giám đốc dịch vụ hãng ô tô Sài Gòn Ford cũng cho biết, sử dụng xăng E5, E10... cho phương tiện giao thông sẽ tốt về giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bởi, ethanol được chế biến từ những nguyên liệu từ tự nhiên, không phải từ tài nguyên khai khoáng, khí động cơ thải ra sẽ ít chất độc.

Tuy nhiên, các hãng xe cũng nên ra thông báo cho người dùng được biết, loại phượng tiện nào sử dụng được xăng E5, E10..., và phương tiện nào không được dùng. Hiện trên thế giới, xăng sinh học chỉ áp dụng cho từng dòng xe cụ thể chứ không phải toàn bộ. Chẳng hạn bên Mỹ, một số ô tô được dán tem và logo thông báo xe có thể sử dụng xăng hoặc ethanol từng loại. Còn ở Việt Nam chưa thấy các hãng ô tô thông báo vấn đề này.

“Những dòng xe đời cũ có thể không phù hợp sử dụng xăng E5, do đường ống nhiên liệu và các ron xe bằng cao su không tương thích với thành phần của ethanol có thể gây hư hại nếu sử dụng lâu dài. Ở Việt Nam, loại xăng E5 còn mới nên các hãng xe hiện chưa đưa ra các khuyến nghị sử dụng được E5, chắc chắn trong thời gian tới các hãng xe cũng sẽ quy định rõ vấn đề này”, ông Quang cho biết.

Khó cảm nhận được ảnh hưởng động cơ

Trao đổi với báo Thanh Niên, TS.Hồng Đức Thông, Giảng viên bộ môn ôtô và máy động lực, thuộc khoa Kỹ thuật giao thông (ĐH Bách Khoa TP.HCM) cho rằng, về mặt lý thuyết thì xăng E5, E10 hoàn toàn không ảnh hưởng đến hoạt động các loại phương tiện ô tô. Xăng sinh học từ E15 trở lên mới lo sợ về hoạt động của động cơ ô tô. Vấn đề ở chỗ là ethanol hiện sản xuất ra như thế nào, có đảm bảo chất lượng hay không.

Xăng E5 kết hợp giữa 95% xăng A92 và 5% ethanol. Trong đó, năng lượng của ethenol chỉ bằng 60% năng lượng của xăng. Ethanol thua xăng 40% năng lượng nên khi pha 5% ethanol vào 95% xăng A92 thì xét tổng thể chỉ chênh lệch khoảng 2% công suất vận hành của động cơ (so với xăng thông thường).

“Cảm nhận mức độ ảnh hưởng của E5 đối với người lái dường như không có. Nếu phương tiện chạy trong nội thành TP, tốc độ cho phép chỉ từ 20 - 40km/giờ thì không thể nào thấy được sự ảnh hưởng. Nếu ô tô chạy ở đường cao tốc hoặc xa lộ vận tốc 100 - 120km/giờ thì mới thấy được ảnh hưởng nhưng không đáng kể”, TS. Hồng Đức Thông nói.

Cũng theo TS. Thông, khi cho xăng E5 và A95 trộn vào thì sẽ thành một thể tích đồng nhất. Nhưng nếu để 24 giờ sau, các chất trong nhiên liệu có thể bị phân tách, đóng váng. Để đảm bảo không phân tách thì nhà sản xuất sẽ pha một chất phụ gia để tạo liên kết khiến hai loại xăng đồng nhất. Tuy nhiên, để xác định được khi xăng trộn vào có tách không thì phải đặt câu hỏi ở nhà cung cấp xăng.

Nói thêm về nguy cơ cháy nổ xe, TS Thông cho biết, cơ chế xảy ra sự cháy nổ là do một số chất tồn tại trong xăng có khả năng làm biến tính, biến chất các vật liệu cao su, nhựa (plastic) trên hệ thống nhiên liệu của động cơ làm cho nhiên liệu bị rò rỉ ra ngoài.

Khi gặp điều kiện thuận lợi như nhiệt độ, tia lửa, nhiên liệu này sẽ phát sinh thành ngọn lửa. Một số chất có khả năng gây ra biến tính, biến chất các vật liệu cao su, nhựa nói trên là: nhiên liệu cồn ethanol/methanol, aromatic hydrocarbons (các hydrocarbons thơm).