Nigeria mất 17 tỉ USD giá trị dầu thô vì tham nhũng

Theo trang Quartz, Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari vừa công bố khoản tiền bị đánh cắp từ ngành công nghiệp dầu mỏ của đất nước. Nhà lập pháp Johnson Agbonayinma thuộc Hạ viện cho hay có 17 tỉ USD giá trị dầu thô và khí tự nhiên hóa lỏng xuất khẩu từ Nigeria không được công bố đúng từ năm 2011 đến 2014.

Đây là lời cáo buộc mới nhất về tình hình hối lộ hàng tỉ USD trong ngành công nghiệp dầu khí Nigeria. Nước này từ lâu là nhà sản xuất dầu mỏ hàng đầu của châu Phi. Dầu thô chiếm 90% kim ngạch xuất khẩu và tiền từ năng lượng góp phần lớn vào nguồn thu ngân sách đất nước.

Phụ thuộc vào dầu mỏ đẩy kinh tế Nigeria chìm vào thời đoạn khó khăn khi giá dầu trên thị trường thế giới bắt đầu giảm vào năm 2014. Tình hình tệ hơn trong năm nay khi các phiến quân phá hoại đường ống dẫn dầu tại vùng Đồng bằng Niger. Sản xuất vì thế giảm xuống còn khoảng 1,5 triệu thùng/ngày từ mức bình thường là hơn 2 triệu thùng/ngày. Quốc gia châu Phi chính thức bước vào suy thoái từ quý 2/2016.

Ông Muhammadu Buhari biến mình thành “chiến binh chống tham nhũng”, tuyên bố ngành công nghiệp dầu khí nước nhà đang chịu nhiều lỗ thủng vì hối lộ, tham nhũng. Chính phủ của ông Buhari cho rằng các doanh nghiệp dầu quốc tế ít nhất chịu một phần trách nhiệm cho số tiền biến mất. Trong loạt vụ kiện đầu năm nay, Nigeria nhắm vào nhiều hãng dầu lớn, trong đó có Chevron của Mỹ và Eni của Ý, vì các công ty này không công bố 12,7 tỉ USD giá trị dầu khí xuất khẩu.

Nigeria không đo lường sản lượng dầu thô theo mức sản xuất của từng giếng mà đong đếm lượng tồn ở các điểm cuối xuất khẩu, theo chuyên gia nghiên cứu năng lượng Dolapo Oni tại Ecobank. Cách tiếp cận này dễ làm thất thoát.

Chuyện dụng cụ đo thiếu hoặc bị lỗi trên các đường ống và giếng dầu đôi khi khiến nhà quản lý giếng dầu và đường ống tranh chấp với câu hỏi bao nhiêu dầu đã được bơm thông qua ống dẫn. Bọn trộm cũng khai thác đường ống, rút dầu để tinh chỉnh hoặc bán. Ông Oni cho rằng nếu các đường ống và giếng dầu có dụng cụ đo, việc theo dõi dầu thô Nigeria sẽ dễ dàng hơn.

“Đó là một phần của tham nhũng trong ngành công nghiệp này, vì một khi dụng cụ đo lường được lắp, sẽ không có nhiều khoảng trống, sơ hở. Nếu chúng hoạt động tốt, không thể nào có chuyện hai bên nói dối”, ông Oni nói. Bộ luật Ngành công nghiệp Dầu khí sẽ cải cách lĩnh vực dầu mỏ của Nigeria song nó đã và đang nằm mòn mỏi trong Quốc hội nhiều năm qua.