Phú Thọ: Sạt lở quanh mỏ cát sông Đà, dân lập chốt canh đuổi cát tặc

Dọc bờ sông Đà, đoạn chảy qua khu 14, xã Dân Quyền, huyện Tam Nông (Phú Thọ) bị sạt lở nghiêm trọng.

Thời gian gần đây, khi giá cát đang sốt lên từng ngày cũng là lúc các phương tiện khai thác cát trái phép trên sông Đà gia tăng việc vơ vét lòng sông dữ dội. Theo phản ánh của người dân sinh sống khu 14, xã Dân Quyền, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ, thời gian gần đây, tình trạng sạt lở đất ven khu vực mỏ khai thác cát của Công ty TNHH Tiến Nga (do ông Trần Anh Tuấn làm Giám đốc) khu vực sông Đà liên tục xảy ra; đồng thời cản trở tâu thuyền lưu thông trên tuyến.

Theo tìm hiểu của PV, tháng 8/2019, Công ty TNHH Tiến Nga được UBND tỉnh Phú Thọ cấp giấy phép khai thác mỏ cát lòng Sông Đà thuộc địa bàn xã Dân Quyền với diện tích khu vực khai thác 32,9 ha, sản lượng khai thác 30.000 m3/năm.

Trong giấy phép khai thác cát, UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga có trách nhiệm phải tiến hành khai thác cát theo đúng tọa độ, diện tích, trữ lượng, công suất theo đúng quy định.

Tuy nhiên, có thời điểm, Công ty TNHH Tiến Nga đã khai thác vượt phạm vi mỏ được cấp phép. Mới đây nhất, vào cuối tháng 11/2021, UBND tỉnh Phú Thọ đã tiến hành xử phạt Công ty TNHH Tiến Nga về hành vi khai thác cát ngoài phạm vi mỏ được cấp phép với tổng số tiền 141 triệu đồng.

Theo đó, Công ty TNHH Tiến Nga đã có hành vi vi phạm khi tổ chức khai thác cát lòng sông Đà vượt ra ngoài điểm gần nhất của ranh giới khu vực mỏ được phép khai thác là 10,5 m. Khối lượng cát đã khai thác được trên khoang chứa hàng phương tiện tàu chở NĐ-2453 là 213,8 m3.

Quyết định xử phạt của UBND tỉnh Phú Thọ cũng yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga phải nộp lại số tiền tương ứng với giá trị của 213,8 m3 cát sông Đà đã khai thác ngoài phạm vi mỏ. Buộc cải tạo, phục hồi môi trường; hoàn nguyên khối lượng cát khai thác trái phép; thực hiện các giải pháp đưa các khu vực đã khai thác vượt ra ngoài phạm vi được phép khai thác về trạng thái an toàn.

Người dân xua đuổi tàu cát của công ty TNHH Tiến Nga.

Ngay sau khi bị UBND tỉnh Phú Thọ xử phạt, những tuần đầu tháng 12/2021, Công ty TNHH Tiến Nga vẫn tiếp tục tiến hành khai thác cát gần sát vào khu vực đất canh tác của người dân khu 14, xã Dân Quyền. Người dân cho rằng, chính việc Công ty TNHH Tiến Nga khai thác cát một cách tràn lan, bừa bãi, nhiều khi các tàu hút tiến sát vào bờ để bơm cát khiến nhiều diện tích đất bãi bồi bị sạt lở mạnh. Vì kiến nghị nhiều lần không được giải quyết nên người dân đã dựng lều lập chốt để xua đuổi các tàu hút cát.

Một người dân khu 14 cho biết, điểm khai thác mà Công ty Tiến Nga được cấp phép phải cách khu vực đất canh tác 50 năm của người dân 150m, nhưng theo quan sát thì Công ty cho 2 máy cuốc, 2 máy hút càng khai thác sát khu đất chưa đến 100m, có hôm hút rầm rộ đến tận 12h đêm.

Theo quan sát của phóng viên, tại khu vực bãi bồi ngay sát chân cầu Trung Hà, có nhiều điểm bị sạt lở nghiêm trọng, tạo ra những hàm ếch lớn, những vách đất dựng đứng cao chênh vênh. Nhiều vết nứt lớn chạy theo hình cung có nguy cơ đổ ụp xuống phía dưới lòng sông Đà bất cứ lúc nào. Dưới lòng sông, nhiều tàu khai thác đua nhau “moi ruột” lòng sông, khiến dòng nước đục ngầu.

Không chỉ lo lắng về tình trạng sạt lở đất canh tác, sạt lở bờ sông, người dân xã Dân Quyền cũng bày tỏ sự lo lắng về việc hoạt động khai thác, vận chuyển cát rầm rộ của Công ty Tiến Nga ngay sát khu vực cầu Trung Hà (nối Ba Vì, Hà Nội với Tam Nông, Phú Thọ) đã đe dọa trực tiếp đến sự an nguy của cây cầu nghìn tỷ, cũng như tàu thuyền lưu thông khá tấp nập trên tuyến đường này.