Tàu ngầm lai hàng không mẫu hạm bí mật của Nhật (Phần 2)

 Chưa một lần tác chiến

Khi đã có trong tay những chiếc tàu I-400, Nhật đang sở hữu một siêu vũ khí mà quân Đồng Minh không thể ngờ tới. Theo kế hoạch ban đầu, 18 chiếc tàu sẽ được đóng để tiếp cận đất Mỹ một cách thầm lặng và tấn công bất ngờ. Nhưng mọi chuyện lại không được suông sẻ. Ngày 18/4/1943, Đô đốc Yamamoto đã chết khi máy bay của ông bị Mỹ tấn công và bắn hạ khi ông đang đi khảo sát Đảo Bắc Solomon, lý do là vì mật mã của Nhật đã bị Mỹ phá trong quá trình truyền tải giữa các trạm.

Tới tháng 7 năm 1943, số lượng tàu bị giảm xuống còn 11, và đến tháng 12 cùng năm thì chỉ còn 5 chiếc. Trước khi chiến tranh kết thúc, Nhật chỉ đóng được có 3 chiếc mà thôi. Tsugio Yata, sĩ quan đại bác trên tàu I-401, cho biết: "Chúng tôi đã vượt qua những khó khăn để hoàn tất được chiếc chiến hạm ngay cả khi quá trình sản xuất không đi theo kế hoạch vì tàu quá lớn và bị thiếu hụt các nguyên vật liệu quan trọng do chiến sự đang không thuận lợi. Các nhà máy cũng bị hư hại nặng nên kế hoạch đóng tàu phải đổi nhiều lần".

Khi người Mỹ bắt đầu đánh sang Nhật, kế hoạch đánh vào đất Mỹ của Yamamoto đã bị hủy bỏ. Thay vào đó, 2 chiếc tàu I-400 và I-401 bắt đầu việc huấn luyện cho một nhiệm vụ đánh vào Kênh đào Panama trong nỗ lực ngăn chặn các tàu Mỹ đi từ biển Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương. Nhật tin rằng động thái này sẽ làm chậm bước chân của Mỹ.

Hình ảnh chụp được khi Mỹ lai dắt tàu I-400 ra khỏi đất Nhật​

 Mặc dù vậy, tới tháng 6/1945 kế hoạch này cũng đã bị bác bỏ. Thế là hai chiếc tàu nói trên nhận được chỉ thị đánh vào hải quân Mỹ khi họ đang tập hợp nhằm chuẩn bị cho trận xâm lược vào đất Nhật tại đảo san hô Ulithi. Hai tàu bắt đầu ra khơi, nhưng khi họ còn cách Ulithi khoảng 2 hay 3 ngày đường thì chiến tranh kết thúc nên thủy thủ đoàn cho tàu quay về và bị phát hiện bởi Hải quân Mỹ vào ngày 28/8/1945. Những chiếc máy bay thì đã bay trở về trước để tránh bị bắt, nhưng bộ binh Mỹ ở Nhật sau đó phát hiện được một chiếc còn sống sót và đã gửi nó trở về tàu ngầm cho mục đích thử nghiệm. Những chiếc máy bay đó hiện đang được trưng bày ở bảo tàng của viện nghiên cứu Smithsonian.

Bị đánh đắm và được tìm thấy

Khi quá trình chiếm đóng trên đất Nhật bắt đầu, 24 chiếc tàu ngầm còn hoạt động được của hải quân Nhật đã bị đánh đắm ở Đảo Goto gần thành phố Sasebo. Tuy nhiên, 5 chiếc tàu "bất bình thường" là I-400, I-401, một tàu I-14 siêu dài (115m) và 2 tàu tấn công nhanh I-201, I-203 thì được lai dắt về đảo Hawaii để Mỹ nghiên cứu thêm. Theo các tài liệu còn ghi lại thì tất cả những quan chức Mỹ đến xem tàu I-400 đều tỏ ra bất ngờ và họ đã dùng những từ như "tuyệt vời", "to lớn" để nói về những sản phẩm của người Nhật.

Tất nhiên, đối trọng của Mỹ là Liên Xô cũng muốn được nghiên cứu các tàu I-400 này theo một thỏa thuận mà các bên đã kí trước khi chiến tranh kết thúc. Thế nhưng Mỹ đã không giao tàu bởi họ xem Liên Xô là kẻ thù tiềm năng, và cuối cùng thì hải quân đã đánh đắm luôn hai tàu này ở ngoài khơi Oahu, đồng thời tuyên bố họ không còn giữ bất kì thông tin nào về vị trí của tàu ngầm. Chiếc I-400 chìm vào ngày 31/3/1946, còn chiếc I-401 chìm ngày 4/6/1946.

Người ta tin rằng I-400 đã tạo cảm hứng cho Mỹ chế tạo những chiếc tàu ngầm mang tên lửa hành trình sau này. Có nguồn tin tiết lộ rằng USS Grayback - tàu ngầm tác chiến tích cực đầu tiên của Mỹ mang theo tên lửa hạt nhận Regulus II - đã được xây dựng dựa trên I-400.

Năm 2005, một số nhà thám hiểm đã tìm thấy xác của chiếc I-401 và đến năm 2013 thì tìm được chiếc I-400. Các nhà thám hiểm này đã nghiên cứu những biến dạng bất thường của đáy biển để tìm ra xác tàu chìm bên dưới. Tất nhiên, những biến dạng đó có thể chỉ là một hòn đá, nhưng cũng có thể là một phần quan trọng của lịch sử loài người.