Tháo gỡ các "nút thắt" giao thông vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu kết luận cuộc họp. (Ảnh: Ngọc Thiện/TTXVN)

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, Đồng bằng sông Cửu Long là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm đầu tư phát triển về cơ sở hạ tầng và các địa phương đã chủ động đầu tư góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đồng thời, nâng cao năng lực sức cạnh tranh của vùng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. 

Hệ thống đường không, đường thủy và đường bộ đều đã được quy hoạch, phát triển đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông trong vùng. Tuy nhiên, hệ thống giao thông của vùng có phát triển nhưng còn chậm nên cần tập trung đầu tư mới cũng như nâng cấp hệ thống giao thông để đảm bảo giao thông thông suốt cả vùng với khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, việc triển khai các dự án ưu tiên còn chậm, không đạt yêu cầu thực tiễn gây bức xúc tại các địa phương, trong đó có nút thắt lớn nhất là đoạn cao tốc Cần Thơ-Thành phố Hồ Chí Minh, Quốc lộ 60...

Theo Phó Thủ tướng, nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu đầu tư rất lớn nhưng khả năng thì có hạn nên các địa phương cần chia sẻ với khó khăn chung của Chính phủ. 

Cũng do khó khăn về nguồn vốn mà hiện nay mà toàn vùng đang triển khai dở dang 26 dự án với tổng nguồn vốn 88.000 tỷ đồng nhưng mới chỉ huy động được khoảng 20.000 tỷ đồng từ ngân sách, tương đương với 30%, trong khi không thể vay nhiều hơn từ vốn nước ngoài vì sẽ vượt trần nợ công. 

Ngoài ra, các cơ chế chính sách liên quan đến phát triển cơ sở hạ tầng như: giá, lãi suất, công tác đấu thầu, nguồn nguyên liệu khan hiếm (như cát nền)... cũng đang làm ảnh hưởng, gây chậm tiến độ triển khai các dự án, gây khó khăn cho các nhà đầu tư, cần được các Bộ, ngành tập trung tháo gỡ khó khăn, chỉnh sửa... 

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng lưu ý, vấn đề hiện nay là phải tháo gỡ khó khăn để có lộ trình thực hiện đầu tư hạ tầng kết cấu hạ tầng giao thông hiệu quả nhất, phù hợp với khả năng nguồn lực tài chính nên cần phân thứ tự dự án ưu tiên phải làm. 

Trước hết, phải giải quyết các nút thắt giao thông ở Đồng bằng sông Cửu Long, đòi hỏi có sự vào cuộc của các địa phương, Bộ, ngành và sự quan tâm của Chính phủ.

Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ từ nay đến năm 2020 phải tháo gỡ các nút thắt về hạ tầng giao thông ở đồng bằng sông Cửu Long, trong đó, nút thắt đầu tiên đó là đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh (Cần Thơ) bao gồm dự án đường cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận có tổng vốn khoảng 9.000 tỷ đồng và dự án đường cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ có tổng vốn gần 7.000 tỷ đồng. 

Đây là 2 dự án trọng điểm quyết định tháo nút thắt kết nối giao thông Đồng bằng sông Cửu Long với khu vực Hồ Chí Minh để nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của vùng. 

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải chủ trì phối hợp với các Bộ ngành tháo gỡ khó khăn để sớm triển khai dự án BOT này. 

Đối với tuyến Trung Lương-Mỹ Thuận hiện nay đang giải phóng mặt bằng được 50% kế hoạch và phải được hoàn thành trong năm 2019 và đưa vào hoạt động vào năm 2020. 

Tuyến Mỹ Thuận-Cần Thơ cần sớm làm thủ tục đấu thầu nhưng trước tiên cần phải rà soát lại giá cả để sớm bổ sung. Trong đấu thầu cần hết sức minh bạch để chọn nhà đầu tư có năng lực đáp ứng hiệu quả đầu tư vì lợi ích nhà nước, nhà đầu tư và người dân trong vùng; trong đó, nhà nước đầu tư một phần ngân sách để giảm thời gian thu phí.

Ngoài 2 dự án quan trọng trên, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải tập trung triển khai tuyến N2 đoạn Vàm Cống-Cao Lãnh phải xong vào cuối năm nay, đoạn Vàm Cống-Kiên Giang cần phải làm xong trong năm 2018. 

Cùng với đó, là kết nối các tuyến đường nối trong khu vực như tuyến Vàm Cống-Long Xuyên, kết nối tuyến N2 với đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Cần Thơ và Quốc lộ 1, tuyến N2 với N1.

Ngoài ra, cũng cần tập trung đầu tư tuyến nối từ Cà Mau-Sóc Trăng-Trà Vinh-Bến Tre-Tiền Giang nhằm rút ngắn thời gian đi lại của 7 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long với khoảng đường trên 70km từ Cà Mau đến Thành phố Hồ Chí Minh theo tuyến này và quan tâm đầu tư cầu Đại Ngãi, cầu Rạch Miễu 2...

Bộ Giao thông Vận tải cần sớm nghiên cứu, đề xuất trong gói trái phiếu Chính phủ dành cho các công trình quan trọng Quốc gia để đầu tư 2 cầu nói trên (một nửa từ vốn ngân sách và một nửa vốn BOT) để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu Bộ Giao thông tổng hợp các yêu cầu về các nút thắt giao thông của các địa phương, đặc biệt là các tuyến kết nối để báo cáo với Chính phủ để Chính phủ có kế hoạch phân bổ vốn đầu tư dài hạn.

Bộ Giao thông Vận tải và các Bộ, địa phương huy động vốn đầu tư nạo vét các cửa sông, cửa biển, luồng lạch giao thông trên các tuyến đường thủy nội địa, có giải pháp tháo gỡ khó khăn về cơ chế chính sách, các quy định pháp luật, như Bộ Kế hoạch-Đầu tư đề xuất những vấn đề cần sửa đổi về Luật đầu tư công làm ảnh hưởng đến thời gian dự án, sớm sửa Nghị định 15 và Nghị định 30. Bộ Tài Chính sớm sửa Thông tư 55 liên quan đến lãi suất và Thông tư 44 liên quan đến khung giá... 

Cũng tại cuộc họp, đại diện Bộ Giao thông Vận tải, lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các tỉnh thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã báo cáo tình hình triển khai các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn. Nhiều ý kiến đánh giá cao sự quan tâm của Chính phủ trong việc đầu tư các dự án giao thông, góp phần giúp địa phương đẩy nhanh phát triển kinh tế xã hội. 

Tuy nhiên so với nhu cầu, việc đầu tư các dự án giao thông trọng điểm cho vùng hiện nay còn chậm, gây cản trở quá trình phát triển của vùng nhất là tuyến cao tốc Cần Thơ-Thành phố Hồ Chí Minh, Quốc lộ 60, Quốc lộ 80 và nhiều tuyến đường, cơ sở hạ tầng của các địa phương.

Các địa phương, doanh nghiệp cũng kiến nghị Chính phủ có giải pháp tháo gỡ khó khăn về cơ chế chính sách như: lãi suất đầu tư cho các công trình còn cao, thời gian tham gia thực hiện đấu thầu quá lâu, nguồn vốn đầu tư các dự án khó khăn, tình hình giá cát xây lấp đang khan hiến... Các ý kiến trên đã được các bộ ngành và Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng trả lời và tháo gỡ, giải quyết ngay trong cuộc họp. 

Trước đó, ngày 22/6, đoàn công tác do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dẫn đầu cùng với các bộ ngành và địa phương đã tiến hành khảo sát thực tế tại điểm xây dựng cầu Đại Ngãi, tuyến Quản lộ Phụng Hiệp, tuyến Lộ Tẻ-Rạch Sỏi, dự án cầu Vàm Cống, dự án cầu Cao Lãnh... thuộc địa bàn các tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp./.