Tốn hàng trăm tỷ đồng in vé giao thông: Lãng phí và ùn tắc

Ảnh minh họa

Trong khi hầu hết các nước đã sử dụng hệ thống trạm thu phí tự động không dừng (ETC) trên quốc lộ thì nước ta vẫn tồn tại các trạm thu phí một dừng (MTC). Việc này không chỉ gây tốn kém thời gian của các chủ phương tiện lưu thông trên đường cũng như chi phí của các nhà quản lý  mà còn  gây ách tắc giao thông. Chính vì vậy,  khi Thủ tướng Chính phủ ra quyết định triển  khai hệ thống trạm thu phí tự động  không dừng cho giao thông đường bộ  đã khiến dư luận hoan nghênh.

Cả nước hiện có gần 100 trạm thu phí một dừng. Theo tính toán, mỗi năm hệ thống thu phí này tiêu tốn khoảng 3.700 tỷ đồng trong đó tiền in vé giấy khoảng 100 tỷ đồng, khoản chi phí nhiên liệu,  lượng hàng hóa lưu thông giảm do thời gian phải dừng chờ thu phí qui đổi ra tiền lên đến hàng trăm tỷ, chưa kể lượng khí thải ra môi trường, tai nạn giao thông ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống. Việc áp dụng hệ thống thu phí tự động không dừng sẽ khắc phục tất cả những hạn chế đó và quan trọng  nhất là làm minh bạch các khoản thu, nguồn thu. Công ty cổ phần VETC là đơn vị được giao trách nhiệm đầu tư hệ thống thu phí tự động không dừng.

Ông Vũ Quang Lâm, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần  VETC cho biết: Cách vận hành của trạm thu phí tự động không dừng giống hệt một nhà  mạng di động trả trước, mỗi phương tiện  được dán thẻ định danh giống sim điện thoại, có 1 tài khoản giống như số điện thoại. Ở đó khách hàng sử dụng các kênh như điện thoại di động trả trước để nạp tiền vào tài khoản đó.

“Mỗi khi đi qua trạm thu phí như thực hiện 1 cuộc điện thoại.  Hệ thống tự động trừ tiền trong tài khoản theo mức phí từng trạm. Thay vì nhà đầu tư  BOT phải tổ chức bộ máy lớn thu phí thì chúng tôi sẽ làm giúp tất cả các việc ấy thay BOT”, ông Lâm nói.

Khi phương tiện đã được dán thẻ định danh E-Tag chạy trên làn thu phí tự động, công nghệ của hệ thống sẽ nhận diện xe và chuyển hình ảnh cùng  thông tin về trung tâm dữ liệu với  tốc độ xử lý nhanh. Sau khi kiểm tra nếu thông tin trên thẻ và số dư tài khoản của phương tiện hợp lệ, khi đó barrier sẽ mở đảm bảo xe qua trạm mà không phải dừng một giây nào theo đúng nghĩa. Việc thu phí sẽ được giám sát rộng rãi bằng  thiết bị điện tử, từ người điều khiển phương tiện đến các chủ đầu tư Trạm thu phí BOT, các cơ quan quản lý nhà nước như Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận  tải, cơ quan an ninh.

Hệ thống thu phí tự động không dừng đã được ứng dụng hàng chục năm trước đây ở các nước phát triển và 10 năm trở lại đây tại nhiều nước châu Á. Ở Malaysia, nơi chúng tôi có dịp công tác tháng 4 vừa qua, công nghệ thu phí tự động không dừng đã góp phần giảm một nửa thời gian thu phí phương tiện. Ở Việt Nam có hàng triệu xe cơ giới đang lưu thông. Xe qua trạm thu phí phải mua vé và soát vé thủ công nên mất nhiều thời gian, gây ùn tắc cục bộ. Do đó, việc ứng dụng công nghệ thu phí tự động không dừng vào giao thông là hết sức cần thiết.

Ngoài 8 trạm thu phí tự động không dừng đã vận hành thương mại ở miền Bắc, miền Trung và Tây nguyên, trong tháng 7 này Công ty cổ phần VETC ký hợp đồng dịch vụ thu phí tự động với Trạm thu phí Đồng Nai. Đây là trạm thu phí đầu tiên của miền Nam xúc tiến công nghệ thu phí VETC.

Đến tháng 9, VETC sẽ triển khai công nghệ  thu phí tự động không dừng ở Trạm thu phí xa lộ Hà Nội, Trạm thu phí xa lộ Đại hàn và cầu Phú Mỹ thuộc Thành phố Hồ Chí Minh. VETC đang phối hợp chặt chẽ với Cục Đăng kiểm Việt Nam thực hiện việc dán thẻ định danh cho các phương tiện cơ giới. 

Theo ông Trần Văn Chủ, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 50-03V Thành phố Hồ Chí Minh, thực hiện chủ trương của Bộ Giao thông Vận tải và Cục Đăng kiểm Việt Nam, đơn vị  đã triển khai dịch vụ thu phí không dừng cho khách hàng, đến bây giờ các dịch vụ này được công ty VETC cung cấp miễn phí.

“Trung tâm đăng kiểm tạo điều kiện cho chủ xe và lái xe thực hiện các dịch vụ  này. Dịch vụ này có  nhiều thuận  lợi như tiết kiệm thời gian,  thanh toán nhanh chóng, giảm ùn tắc giao thông,  thu phí và nộp phí  minh bạch”, ông Chủ cho biết.

Trong Quyết định 07 của Thủ tướng chính phủ, năm nay sẽ triển khai 28 trạm thu phí  tự động không dừng trên quốc lộ 1 và quốc lộ 14 , phấn đấu đến năm 2019 tất cả các trạm thu phí cả nước phải chuyển sang chế độ thu phí tự động không dừng. Có thể nói đây là một trong những biện pháp hiệu quả để minh bạch hóa việc  thu phí cũng như giảm ùn tắc giao thông đường bộ ở Việt Nam hiện nay./.